Tempel van Pan op Eyckenstein

De Groene Kathedraal in Zuidelijk Flevoland kent menigeen allang. Je zou kunnen zeggen dat iets soortgelijks, van veel ouder datum, recent is opgedoken: de Tempel van Pan op landgoed Eyckenstein te Maartensdijk. Een tempel gevormd door twee boomcirkels met waarschijnlijk een ronde greppel er omheen.

Van de website van landgoed  Eyckenstein:
“In  de  periode  dat  de  familie  Eyck  op  Eyckenstein  woonde,  maakte  zij  voor  het  begraven  van  familieleden  gebruik  van  een  grafkelder  op  het  landgoed.  Maurits  Jacob  Eyck  van  Zuylichem  heeft  in  1811  dwars  over  de  laan  naar  de  grafkelder  een  zogenaamde  Tempel  van  Pan  laten  aanleggen.  Zelf  schrijft  hij  in  zijn  dagboek:  de  “Tempel  van  Pan  bestaad  in  eenen  ronden  van  72  weymouths  pijnen,  verbeeldende  de  colommen,  zijnde  den  buitenste  cirkel  beplant  met  berken  en  het  binnenste  met  fijne  sparren,  voorts  met  4  portaalen,  overeenkomende  met  de  diverse  wandel  en  rijpaden  terwijl  het  geheel  op  eene  afstand  de  vertooning  moet  opleveren  van  eene  groote  tempel”.


Ligging: Vanaf de Eikensteeg lag  de  laan  (gele  lijn)  richting  de  grafkelder  (blauwe  pijl).  De  rode  cirkel geeft  de  ligging  van  de  Tempel  van  Pan  ongeveer  aan.  


Op een kadastraal minuutplan is uiterst  links  (zwarte  lijn)  de  Eikensteeg  te  zien en rechts er van de omtrek / het perceel van de tempel, met de  vier  doorgangen  als  uitstulpingen  in  de  ring.


Wat resteert zijn enkele  rond  lopende  ondiepe  greppeltjes  als  overblijfsel  van  de  cirkel (rode  lijnen),  verborgen  achter  en  onder  de  begroeiing.  De  huidige  paden  (gele lijnen) lopen precies  midden door de  cirkel.

Bovenstaande afbeeldingen komen eveneens van website van landgoed  Eyckenstein, een website die zeer de moeite waard is, om eens rustig rond te klikken, kijken en lezen.
JH

5 gedachten over “Tempel van Pan op Eyckenstein

  1. Wat een mooie vondst, die tempel van Pan. Wat me nu opvalt is dat op de luchtfoto , even boven die gele lijn, midden tussen de Eyckensteeg en de grafkelder ook een scherp rond is te zien, met ook in het rond bomen er omheen. Het ene vraagteken werpt het andere op.

  2. Inderdaad een mooie vondst. Fijne beschrijving van de beplanting waaruit de ’tempel’ was opgebouwd, ook. Goede bron, pareltje.

  3. De naam Pan waart in die buurten überhaupt nogal rond: de moderne wijk Vollenhoven in Zeist kent de naam Panweg, en die refereert ongetwijfeld aan het terrein De Pan, met de Panheuvel, zo tussen Bosch en Duin/Huis ter Heide en Zeist. Misschien dat hier (in Zeist) De Pan begrepen moet worden als een ‘duinpan’ in betrekking met stuifduinen.
    Maar meer nog hebben we op Eykenstein dan een ontwikkeling analoog aan Sir James Hall’s ‘Gothic Hut’, bestaande uit boomstammen en takken, zoals gebouwd in 1792-96. Zie ook Joseph Rykwert, On Adam’s House in Paradise: The Idea of the Primitive Hut in Architectural History, 1972/1981. En, inderdaad, prima vondst!

  4. Bij die Primitive Hut had ik nog wel wat beelden voor ogen, maar wat was Sir James Hall’s ‘Gothic Hut’ ook alweer? Google bracht een prachtig plaatje van Hall’s Gothic Hut: View of the Willow Cathedral (1792) door Alexander Carse. Even delen:

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *