CASCAD-E-NIEUWSBRIEF  17  VOORJAAR  2008
Website: www.cascade1987.nl
Weblog : www.cascade1987.web-log.nl

INHOUD
  1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd
  2. Nieuws
  3. Mededelingen van het bestuur
  4. Interactief / Actie
  5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties
  6. Exposities
  7. Agenda
  8. Buitenland

1. Inleiding: medewerking / aandacht / actie van donateurs gevraagd

* Studiegroepen. 
Onduidelijkheid heerst nog steeds ten aanzien van de studiegroepen Vrijmetselarij en Tuinkunst en Museumplannen. Er waren eind 2007 al flink wat startproblemen opgetreden, en die zijn nog steeds niet opgelost. Studiegroepen vallen niet onder verantwoordelijkheid van het Bestuur, zodat wij ook nog maar rustig afwachten op de actie van Heimerick Tromp, in het geval van de Vrijmetselarij en op het presenteren van het voorstel van de Museumplannen, in geval van het Consortium Beeckestijn.

* Op de laatste Ronde Tafel Conferentie (15 maart jl.) heeft Anne van Hirtum, partner in het Historisch Groen Collectief (zie www.historischgroen.nl en oprichting Historisch Groen Collectief), aandacht gevraagd van historisch-groen-professionals die bij Cascade zijn aangesloten, voor meer samenwerking. Zij zouden graag zien dat de verschillende groenbureaus elkaar en elkaars werk beter leren kennen, zodat ieders expertise in voorkomende gevallen ingezet kan worden. Men denkt aan een soort netwerk van kleine bureau's op het gebied van historie van parken, tuinen en buitenplaatsen. Zij horen graag of meer bureaus mee willen doen.
Reacties naar: Ruurd van Donkelaar, Laantje 1, Werkendam, info@ruurdvandonkelaar.nl

2. Nieuws

* De International Federation of Landscape Architects houdt haar 45-ste wereldcongres in 2008 in Apeldoorn, en wel van 30 juni t/m 3 juli. Het thema is Transforming with water; zie www.ifla2008.com.

Ook Cascade-leden zijn door Wybe Kuitert opgeroepen daar vooral heen te gaan. Het thema is uiterst interessant en Hollands natuurlijk. Kijk eerst eens goed naar de dagprogramma’s of er iets voor u bijzit. De prijs valt niet mee, maar daar krijgt u ook wat voor terug en dan verkeert u in de hoogste kringen van ’s werelds tuin- en landschapsarchitecten.

3. Mededelingen van het Bestuur

* Het Bestuur heeft u allang beloofd dat we iets extra’s willen organiseren in de tijd van de Triënnale-tentoonstellingen in Apeldoorn (zie www.triennale.nl).

In Paleis Het Loo is dan de tentoonstelling Landschappen van Verbeelding te bezichtigen, en tegelijkertijd loopt ook een kleine tentoonstelling over de transformatie van de boventuin. Deze wordt op dit moment opnieuw aangelegd naar de plannen van Henri Reetz (zie Cascade-weblog van 14 nov. 2006).

Wij stellen voor eind augustus met zoveel mogelijk Cascade-vrienden te gaan kijken naar beide tentoonstellingen en de boventuin, onder leiding van onze twee Cascade-vrienden op Het Loo, Johan Carel Bierens de Haan en Ben Groen.

Nadere informatie volgt.

4. Interactief / Acties

* www.triennale.nl

* www.ifla2008.com

5. Recent verschenen en binnenkort te verschijnen publicaties
* M. Coesel, J. Schaminee en L. van Duuren. De natuur als bondgenoot : de wereld van Heimans en Thijsse in historisch perspectief. Zeist, 2007. 287 p. Prijs:  € 29,95. ISBN 9789050112246

Deze publicatie beschrijft de ontwikkeling van de natuurbescherming van 1845 tot 2005. Dat er in het dichtbevolkte Nederland nog mooie en rijke natuurgebieden zijn, danken we aan een krachtige natuurbeschermingsbeweging. Deze ontstond omstreeks 1900. Door de mens te beschouwen als bondgenoot van de natuur – en dus niet als heerser of juist als slaaf – legden de onderwijzers E. Heimans en Jac.P. Thijsse in Nederland de basis voor een evenwichtige houding tegenover de natuur.

Zie ook www.heimansenthijssestichting.nl en www.knnvuitgeverij.nl
* A. Koster. Plantenvademecum voor tuin, park en landschap. ’s-Graveland, 2007. 416 p + cd-rom. Prijs: € 34,90. ISBN 9789059561724

(overgenomen uit de Catalogus van Bibliotheek Wageningen UR:) Een vervolg op Vademecum wilde planten. Allereerst is het aantal planten uitgebreid met (uitheemse) houtige soorten en sierplanten die zowel de esthetische als de ecologische kwaliteit van de leef- en woonomgeving kunnen bevorderen. Daarmee komt het totale aantal, uitgebreid beschreven planten in dit boek op 1500 soorten. Verder heeft iedere plant een beheer/milieucode en is aan de groeiplaats, het ecologisch verantwoorde beheer en het onderhoud van tuin, park en landschap een apart hoofdstuk gewijd. Bij elke plant wordt bovendien aandacht geschonken aan bijen en vlinders. De auteur gebruikt bijen ook als metafoor voor de schakel tussen mens en natuur. Wie in zijn achtertuin rekening houdt met bijen, houdt ook rekening met de overige natuur, maar misschien nog wel het meest met zichzelf. Arie Koster bespreekt in Plantenvademecum circa 1200 drachtplanten.

Zie ook een interview met Arie Koster in de Gelderlander; www.gelderlander.nl
* L. Wevers e.a. Zwijnsbergen herrezen uit de as. Utrecht, 2007. Prijs: € 17,- incl. verzendkosten. ISBN 9789053453445

(overgenomen van www.kastelen.nl:) In dit boek komen alle aspecten van Zwijnsbergen aan de orde: de bouwhistorie en de familiegeschiedenissen. Daarnaast is er een hoofdstuk met een uitgebreide beschrijving van tuin en park. Dit boek is vooral aan te bevelen omdat de restauratiearchitecten ir.C.Bouwstra en ir. R.Bosch van Drakestein een boeiend overzicht geven van de restauratie. Dit biedt de lezer een kijk in de keuken van de restauratiearchitect, zijn visie, zijn materiaalkeuzes en zijn dilemma’s. Zwijnsbergen herrezen uit de as is in vele opzichten een bijzonder boek. Dankzij de brand in 2001 was het mogelijk om zo veel mogelijk bouwhistorische details te onderzoeken waardoor er veel nieuwe inzichten betreffende de buitenplaats werden verkregen. Ook is veel recent ontdekt archiefmateriaal gebruikt voor de beschrijving van de bewoners en de ontwikkeling van tuin en park.

Zie ook www.matrijs.com.
* Hanneke Ronnes. Architecture and Élite Culture in the United Provinces, England and Ireland, 1500-1700. Amsterdam, 2007. Handelsuitgave van dissertatie. Prijs: € 39.95 ISBN 9789085553618

(overgenomen van www.kastelen.nl:) Deze Engelstalige publicatie stelt het concept kasteel in Nederland, Engeland en Ierland centraal, waarbij zowel het gebruik en de betekenis van dit concept in het heden als in het verleden aan bod komt. Alleen bij de NKS is het boek tegen speciale prijs en in een speciale editie (met kleurenfoto's) te bestellen, zolang de voorraad strekt. Het werk bevat 70 illustraties. De publicatie kost € 39,95 bij uitgever Amsterdam University Press. De NKS-prijs bedraagt € 29,95 (excl. verzendkosten).

De foto's uit het boek zijn te zien in de beeldbank van Nederlandse Kastelenstichting, www.kastelenbeeldbank.nl
* J.C. Streng. Het schoonste gezicht van de wereld. De waardering en duiding van het Overijsselse landschap tussen renaissance en romantiek, Epe 2007. Deel 1 van 5-delige serie: Intellectueel Overijssel. Te bestellen via: jcstreng@planet.nl. Prijs € 19,- incl. portokosten.

(overgenomen uit De Stentor, 2 febr. 2008:) ‘In de geschriften van predikant Arnold Moonen werden bronnen, beken, bomen, Vecht en IJssel gepersonifieerd en kregen zo menselijke gevoelens. Epenaar J.C. Streng gebruikt die teksten voor een integrerend boek over de waardering en duiding van het Overijsselse landschap tussen renaissance en romantie.In het eerste boek gaat het over het Overijsselse landschap. Uit diverse archieven duikelde Streng teksten op die een verrassend beeld geven over de ontwikkeling van de provincie door de eeuwen heen’. Waarderen van groen is vaak een moeilijke bezigheid; het komt vaak neer op vergelijken. De manier waarop het hier gebeurt is beslist uniek.
* Josi Smit m.m.v. Radboud van Beekum. J.D. Zocher jr. (1791-1870): architect en tuinarchitect. Bonas-reeks, deel 40. Rotterdam, 2008. 240 p. € 27,50. ISBN 9789076643311.
Serie Bibliografieën en oeuvrelijsten van Nederlandse architecten en stedenbouwkundigen.

Zie Cascade-weblog 3 mrt 2008.
* J. van Wetten. Wat doen ontwerpers met de geschiedenis? Tuin en Landschap 30 (2008) nr.1.

Geen inspiratiebron, maar leidraad. Dat is de rol die de geschiedenis in de ontwerppraktijk zou moeten spelen, aldus docent geschiedenis tuin- en landschapsarchitectuur Erik de Jong. Dat is meer dan de Belvedere nota met zijn 'behoud door ontwikkeling' voor staat.

6. Exposities

* Zie altijd de tentoonstellingslijst via Agenda, in de linker kolom van Cascade-weblog.

* Maria Sibylla Merian & dochters: vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap. 23 februari-18 mei 2008: Rembrandthuis, Amsterdam; 10 juni-31 augustus 2008 J. Paul Getty Museum, Los Angelos.

Tentoonstelling en catalogus van hoge kwaliteit. Voor botanisch geinteresseerden een must.

Catalogus: Ella Reitsma, Maria Sibylla Merian & dochters: vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap. Zwolle, 2008. € 42,50 (gebonden) en € 32,50 (paperback) in nederlands en engels [determinatie Europese planten Juliet en Carla Oldenburger].

Zie ook Cascade-weblog 26 feb. 2008.

7. Agenda 2008

Activiteiten Cascade

 * 17 mei Voorjaarsexcursie; kasteel Staverden en kasteel Cannenburgh

* 21 juni Midsummernight

* eind augustus bezoek aan tentoonstellingen (Triënnale en boventuin) en boventuin Paleis Het Loo

* 20 september Najaarsexcursie

* 20 november Mini-symposium

Activiteiten andere organisaties

* 23 april 2008: Clusiuslezingen rond het onderwerp De Watertuin. Water was eveneens het thema van het Cascade-lustrumjaar 2007 en ook de International Federation of Landscape Architects heeft dit thema voor haar vergadering, dit jaar voor het eerst in Nederland, uitgekozen.

Tijd: 14.30 uur tot 16.30 uur. Zaal open om 14.00 uur. Ontvangst met thee/koffie, borrel na afloop.
Plaats: Lorentzzaal, Kamerlingh Onnesgebouw, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden
De toegang is gratis, een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. U kunt zich opgeven via e-mailadres uffelen@hortus.leidenuniv.nl, bij uitzondering via tel. 071-5273595
Lezing 1: John Dixon Hunt, professor of the History and Theory of Landscape, University of Pennsylvania: The Forms of Water: Some Historical Notes
Lezing 2: Michael van Gessel, tuin- en landschapsarchitect, Amsterdam: De watertuin in het moderne ontwerp
Voor een toelichting op de lezingen zie www.clusiusstichting.nl

* Juni,  juli, augustus 2008  Triennale Apeldoorn; zie www.triennale.nl

* 30 juni t/m 3 juni wereldcongres IFLA, Apeldoorn; zie www.ifla2008.com

8. Buitenland

* Dietrich Roth (Hrsg). Das Moller-Florilegium. Hamburg, Hirmer Verlag, 2007. 336 p. Prijs € 98,- ISBN 9783777434254

Das ursprünglich fünfbändige Moller-Florilegium wurde um 1660 für den Hamburger Bürgermeister Barthold Moller geschaffen. Der Maler Hans Simon Holtzbecker (gest. 1671) gestaltete auf 450 großformatigen Pergamentblättern annähernd tausend naturgetreue Pflanzenportraits: Zier- und Wildblumen, Obst und Südfrüchte aus den Lustgärten seiner Zeit.

Mehr als 300 Jahre galt das prächtige Blumen-album als verschollen. Aus den drei heute bekannten Bänden – zwei konnten für die Staats- und Universitätsbibliothek Hamburg erworben werden, der dritte befindet sich in amerikanischem Privatbesitz – präsentiert dieser Band 142 der prächtigsten Tafeln, begleitet von Aufsätzen, zeitgenössischen Kommentaren zu den abgebildeten Pflanzen und 40 Tafeln aus anderen Florilegien des Künstlers, die den Inhalt der zwei noch vermissten Bände rekonstruieren.

Die Blumen, die der Hamburger Pflanzenmaler Hans Simon Holtzbecker um 1660 für seinen Bürgermeister Barthold Moller gemalt hatte, waren 300 Jahre lang nur Legende, ihre Blätter in alle Welt zerstreut. Wie sie versammelt werden konnten in diesem Band, ist ein Abenteuer, fast so atemberaubend wie die Narzissen, die Vielfalt der Anemonen, die Zartheit der Rosenblüten, die sich nun wieder der Bewunderung entgegenneigen. Uit Die Zeit. Zie www.hirmerverlag.de en een 2de artikel.
Colofon

CASCAD-E-NIEUWSBRIEF is een uitgave van stichting Tuinhistorisch Genootschap Cascade
Eindredactie: Carla Oldenburger
Technische vormgeving: Jan Holwerda

Sluitingsdatum kopij volgende Cascad-E-Nieuwsbrief: 15 juni 2008
Bijdragen, opmerkingen, vragen etc. kunt u emailen naar nieuwsbrief@cascade1987.nl

Kopfoto: uitsnede ontwerp Eyckenstein (Maartensdijk), L.A. Springer (1881), bron Bibliotheek WUR, Speciale Collecties