(OVERGENOMEN Uitgeverij Matrijs)

‘De Cloese is een van die uitgestrekte en vorstelijk aangelegde buitenplaatsen, welke den omtrek van Lochem tot een bevoorrecht oord maken.’ Een mooi staaltje Achterhoekpromotie in de landelijke couranten aan het einde van de negentiende eeuw. Het natuurschoon van het landgoed, met zijn ‘lanen van hoogopgaande dennen, spiegelende kolkjes, ruime weilanden, vette akkers en dan weer schaduwrijke dreven’ was landelijk bekend en speelde al vroeg een belangrijke rol in het bloeiende Lochemse toerisme.

Kasteel De Cloese met zijn schilderachtige trapgevels en torentjes is in de huidige vorm een negentiende-eeuwse schepping van de architect Nicolaas Molenaar. Een gevelsteen in de achtergevel verraadt echter een geschiedenis die veel verder teruggaat. Al voordat de Lochemse pastoor Sweder van Kervenheim in 1520 een huis aan de Berkel liet bouwen, moet er een versterkt huis zijn geweest, dat tijdens een conflict met Zutphen werd belegerd en verwoest.

De Cloese had in de eerste eeuwen een belangrijke regionale functie als havezate, daarna als buitenplaats in een landgoed. Er woonden families van Gelderse en Friese adel en het was lange tijd eigendom van mr. C.J. Sickesz, politicus, landbouwdeskundige en de eerste watergraaf van het Waterschap van de Berkel. Ook diende het kasteel als klooster en vervolgens als politieschool. Het vertrek van deze school bracht nieuwe perspectieven voor het behoud van deze historische havezate.

Vier auteurs ontrafelen in dit boek de turbulente geschiedenis van De Cloese. Dat doen ze aan de hand van eeuwenoude archiefstukken, bijzondere familiegeschiedenissen en historisch onderzoek. Deze uitgave staat vol uniek beeldmateriaal, zoals herontdekte tekeningen, plattegronden, historische foto’s en portretten uit adellijk familiebezit. Het is een boek vol prachtige verhalen over een bijzonder Gelders kasteel.

Eddy ter Braak, Cees Jan Frank, Wilma Nijenhuis-ten Arve en John Töpfer, De Cloese. Havezate aan de Berkel, ISBN 978-90-5345-539-5, € 24,95 (incl. verzendkosten), 176 p. Hier in te zien. Hier te bestellen.