De Romeinse Brug bij kasteel Westhove in 2012 (Oostkapelle).

Mogelijk herinneren velen die uitspraak van Bassie tegen Adriaan: Ik snap het wel, maar ik begrijp het niet! Nou, ik snap en begrijp het wel, maar toch… Als het 1x ingestort, 1x opgeblazen, en opnieuw verzakt en gescheurd is, en als het meer dan 120.000 euro heeft gekost, tja dan wil je dat het nu eens tot de eeuwigheid zal staan. Waar heb ik het over? Over de Romeinse Brug van Westhove (Oostkapelle).

De Romeinse brug bij kasteel Westhove (groot)
Bron: boswachtersaanzee.wordpress.com

Rond 1800 zal de grote landschappelijke waterpartij ten noorden van kasteel Westhove zijn aangelegd. In dezelfde periode moet ook een quasi-antieke en ruïneuze brug (een folly) zijn gebouwd (bouwjaar 1810 of net ervoor wordt het meest genoemd; Wim M. zegt tussen 1796-1807). Het is de brug die later de Romeinse brug ging heten. Kort na het gereedkomen stortte de brug al in, vervolgens werd zij opnieuw opgebouwd. Eind 1944 bliezen zich terugtrekkende Duitse troepen de brug op. Na de oorlog verzamelde de toenmalige boswachter Schoe de restanten en in 1961 herbouwde hij de brug. Latere verzakkingen, scheurvorming e.d. maakte een nieuwe ingreep noodzakelijk.

De Romeinse Brug bij kasteel Westhove in 2009 (Oostkapelle).

31 mei is de reconstructie officieel heropend. Een en ander lezend en foto’s gezien hebbend, kun je zeggen: met recht een folly, maar wel een uit 2011/12. Funderingspalen tot 5,5 meter diep, een betonnen fundering, nieuwe bakstenen voor de binnenmuren, de boog van de duiker en onder de waterlijn, een betonnen brugdek en tot slot t.b.v. de quasi-antieke uitstraling een bekleding met de oude stenen. Zo de brug staat! Zie ook de fotoserie van P.C. van der Klis (halverwege de pagina beginnen, bij 1) De oude situatie, en omhoog gaan).

Er wordt gesuggereerd dat de benaming Romeinse brug niet zozeer te maken heeft met de quasi-Romeinse bouwwijze, maar met de uit de Romeinse tijd afkomstige bouwmaterialen. Een andere verklaring zegt: hoogstwaarschijnlijk bood de eerste brug plaats aan een Romeinse sculptuur van de godin Nehalennia… In een verder nogal onduidelijke brief uit 1867 wordt melding gemaakt van een Nehalenniasteen in de brug.

Twee werken uit 1845 geven inderdaad aan dat er sprake was van een Nehalenniasteen in de brug:
– In Nieuwe werken van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, Deel 2, uit 1845 valt te lezen: ‘De [Nehalennia]steen die thans zeer geschonden is en de geheele regterzijde verloren heeft, is te Domburg ingemetseld in eene, op het laatst der vorige eeuw gemaakte brug, op de buitenplaats Westhove.’
– In De Romeinsche beelden en gedenksteenen van Zeeland, eveneens uit 1845, staat: ‘Dit monumentje [Nehalenniasteen] … is in eene moderne, rustieke brug van het kasteel Westhove bij Domburg, ingemetseld. Dat dezelve ook aan het strand te Domburg zal gevonden zijn, is met groote waarschijnlijkheid aan te nemen. Hoe en wanneer hij echter op Westhove gekomen is, bleef mij onbekend.’

Kleine details uit bovenstaande citaten: ‘op het laatst der vorige eeuw gemaakte brug’ (dus voor 1800?) en ‘eene moderne, rustieke brug’.  JH