Kapel Beeckestijn (Bron: RCE)
Hendrick de Keyser Monumenten is onlangs gestart met de restauratie van de Kapelwoning op de buitenplaats Beeckestijn in Velsen-Zuid. Op maandag 18 september gaf Nanine Moonen (werkzaam bij het team onderzoek van Hendrick de Keyser) een online lezing over dit bijzondere gebouwtje en over de architectuurstijl neogotiek in Nederland.
Gemist? Op youtube kunt u de lezing terugkijken.
Kapel Beeckestijn (1915) (Bron: Noord-Hollands Archief)
De kapel op Beeckestijn is een 18de-eeuws huisje met een uitbreiding aan de noordwestzijde.
Het huidige neogotische exterieur kwam vermoedelijk circa 1765 tot stand. Volgens de afbeeldingen op de kaart van Beeckestijn uit 1772 was de schoorsteen uitgedost als een schijn-klokkentoren en bevond zich aan de noordoostzijde een uitgebouwde baldakijn die op een brede laan was gericht.
Voor het ontwerp van de neogotische uitmonstering van de kapel op Beeckestijn wijst kunsthistoricus en schrijver Wim Meulenkamp op de Zwitserse schilder en architect Johann Heinrich Müntz (1727-1798). Müntz leefde en werkte in de jaren 1754 – 1763 in Engeland en verbleef van 1763 – 1777 in Nederland.
Hieraan is toe te voegen dat de basisideeën en de details van de kapel werden ontleend aan het modellenboek “Architecture in the Gothick Mode” van Batty en Thomas Langley uit 1742.
Er is een verschil tussen de uitwerking van details in het modellenboek (zie bijvoorbeeld plaat XXXVIII) en de uitvoering van het ontwerp van de kapel. De modellering is minder plastisch, meer vlak en sjabloonachtig. Het is bijvoorbeeld te zien bij de uitwerking van de hogels van de accolade-boog van de deur aan de zuidoostzijde, zo ook werden de flankerende zuilen ’te’ klassiek uitgevoerd. In het modellenboek is het een fabelachtige beeldrijke mix van klassiek en gotiek die de zuilenordes bepalen. Het geeft een beeld van de zoektocht en beeldkracht van 18de-eeuwse ontwerpers om de ideeën van de nieuw herwonnen gotiek op (toen) moderne wijze vorm te geven.
Ancient architecture, restored and improved by a great variety of grand and usefull designs, entirely new, in the Gothick mode, for the ornamenting of buildings and gardens, Batty Langley en Thomas Langley
zelf bladeren
Theo, die Portico’s en Umbrello’s die in die publicatie staan, inspiratiebron voor baldakijn van de kapel?
De Portico’s en Umbrello’s die in die publicatie staan, zijn inderdaad de inspiratiebron voor de baldakijn. Met het ontwerpen waarbij zo’n modellenboek wordt gebruikt, worden de ideeën als het ware bij elkaar ‘gesprokkeld’ en toegepast op het streefbeeld van de ontwerper of opdrachtgever waarbij de bestaande omstandigheden ter plaatse van invloed kunnen zijn op de keuzes die gemaakt worden.
Nog meer ter inspiratie: Gothic architecture decorated : consisting of a large collection of temples, banqueting, summer and green houses, gazebo’s, alcoves, faced, garden and umbrello’d seats … many of which may be executed with pollards, rude branches and roots of trees : being a taste entirely new : likewise designs of the Gothic orders, with their proper ornaments, and rules for drawing them, Paul Decker
hier inzien
Rural architecture in the Gothick taste : being twenty new designs, for temples, garden-seats, summer-houses, lodges, terminies, piers, &c., William Halfpenny, John Halfpenny en Robert Sayer, 1752
hier inzien
gereconstrueerde spits op kapelwoning geplaatst:
https://www.nhnieuws.nl/nieuws/325779/loeizware-historische-torenspits-op-kapelwoning-van-landgoed-beeckestijn-gehesen