Wachten op nieuwe loot uit stronk van Anne Frankboom?


Tot voor kort het uitzicht vanuit het Achterhuis (Prinsengracht 263) op de kastanje in de tuin
van Keizersgracht 188. Bron:
annefrank.org

Natuurlijk hebben we allen gelezen dat maandag 23 augustus de bekende Anne Frank-boom is omgewaaid, ondanks een stalen steunconstructie en een verankerde kroon. Het hoeft niet te verbazen, aangezien de boom al lang ziek was. De gemeente Amsterdam had dan ook in 2005 voorgesteld de boom te kappen.
Anne Frank schreef in 1944 drie maal over deze boom … de kale kastanjeboom aan wiens takken kleine druppeltjes schitterden; xe2x80xa6 Onze kastanje is al tamelijk groen, hier en daar zie je zelfs al kleine kaarsjes; xe2x80xa6 Onze kastanjeboom staat van onder tot boven in volle bloei, hij is vol met bladeren en veel mooier dan verleden jaar.


Witte Paardenkastanje uit Flora Batava, 1865.
De Anne Frankboom stamt uit de tijd van de Flora Batava.

Voor Anne betekende deze witte paardenkastanje heel duidelijk xe2x80x98levenxe2x80x99 en xe2x80x98vrijheidxe2x80x99. Zou de boom ook zo belangrijk voor haar zijn geweest als het om een linde of een gewone acacia was gegaan? Ik denk het wel, al hoewel ik moet toegeven dat de kaarsen van een paardenkastanje altijd wel erg veel indruk maken in het voorjaar.
De boom staat in de tuin van Keizersgracht 188, niet dus in de tuin van het Anne Frankhuis (i.e. Prinsengracht 263), maar achter de tuin van de Prinsengracht. Beide tuinen zijn evenals de andere tuinen in dit blok geen keurtuinen, dus niet beschermd (keuren zijn gemeente-verordeningen, die sinds 1612 voorschrijven dat de tuinen niet bebouwd mogen worden, behalve een strook achterin de tuinen waar wel tuinhuizen waren toegestaan).


Op bovenstaande schematische tekening zijn 27 keurblokken groen ingekleurd. In het witte vierkantje, links van het groene keurblok III, stond de kastanje. De tuin is dus niet vanouds beschermd.
Op de luchtfoto is links de Prinsengracht en rechts de Keizersgracht, met twee grote bomen midden in het blok. De linker boom hiervan is omgegaan.

De boom is door de hele wereld heilig verklaard en dat heiligen niet kunnen sterven bewijzen vele jonge nazaten van de boom, die de afgelopen jaren werden geplant bij Anne Frank scholen wereldwijd. Ook zijn er in 2009 150 nazaten geplant in het Amsterdamse Bos. Zij zijn nu ongeveer anderhalve meter hoog.
Maar voor mij is de vraag: waarom is het noodzakelijk dat een zelfde (let wel niet – inheemse) kastanjeboom (liefst een ent, kloon van de oude) geplant wordt of dat de hele wereld wacht op het mogelijk ontspruiten van een loot uit de stronk, die volgens de laatste plannen zal blijven staan?
En is er dan geen kans dat deze ent of loot ook ziek is? Voordat een nazaat zo hoog en sterk is dat hij te zien is uit het raam van het Achterhuis zijn we minstens een kwart eeuw verder.
Als ik denk aan Otto Frank, die zich (in 1958 tijdens een voordracht) verwonderde over de betekenis van de kastanjeboom voor Anne, … als ik er aan denk dat zij zich nooit voor de natuur interesseerde xe2x80xa6, dan mogen we hieruit toch opmaken dat de boom voor Anne weliswaar een grote troost was, maar dat bijvoorbeeld een linde dat ook had kunnen zijn?
Kortom mijn voorstel is plant een mooie nieuwe sterke inheemse volwassen boom, die te zien is uit het Achterhuis. Liever een inheemse sterke boom (bijv. een linde) dan een paardenkastanje, ook omdat in 2008 dertig procent van de paardenkastanjes in Amsterdam door de kastanjeziekte was aangetast.  
Van een volwassen linde is bekend dat deze jaarlijks voldoende zuurstof levert voor de ademhaling van 6 volwassen mensen. Dat is toch ook een mooie symboliek voor een Anne Frankboom? Ik weet het, het is heiligschennis, maar misschien toch eens over nadenken? CO

5 gedachten over “Wachten op nieuwe loot uit stronk van Anne Frankboom?

  1. Hopen op een wonder…het gaat de mensen wereldwijd niet om de boom maar om het verhaal. Net als onze historische tuinen die staan met hun verhalen en geschiedenis. Dit is jonge geschiedenis maar wel wereldberoemd geworden. Ik vond het persoonlijk bijzonder ongepast een vrijheidsboom in een staalconstructie “gevangen” te zetten. Wanhopig vastklampen aan het leven wat waarschijnlijk veel slachtoffers van de deportaties ook is overkomen. Uitzichtloos wachtend op het onverbiddelijke einde.
    Waar gaat het om…het verhaal. Vertel het en draag het over op de vele bezoekers van het Anne Frank huis, al zit er alleen nog een gat in de grond, voldoende om de rest erbij te vertellen. Mensen gaan dood, bomen gaan dood, verhalen houden het wat langer uit. Anne is er ook niet meer, daar planten we ( bij wijze van spreken) ook geen nieuwe voor, maar toch is ze na al die jaren niet vergeten. Sterker ze is nog nooit zo beroemd geweest.
    Dus Carla, plant maar even niets, laat de leegte zien die rest nadat de rookwolken zijn opgetrokken. De leegte die is ontstaan na de holocaust…dat is nog eens symboliek!!!

  2. Grote kans dat de stronk weer uitspruit, want dat kunnen paardenkastanjes heel goed, vanuit slapende knoppen in de nog levende bast. Dus afwachten is het beste.
    Moet er later toch worden ingeplant, dan met genetisch hetzelfde materiaal. Er zijn twijgen van geent.
    Dat is wat anders dan de vele honderden zaailingen, die zijn bestoven geweest door stuifmeel van andere bomen, en het zijn dus andere paardenkastanjes.

  3. Dank Carla voor je weblogbericht.

    Mooi gezegd Richard.

    De natuur heeft haar werk gedaan.

    Als student ben ik twee jaar werkzaam geweest bij het oorlogsmonument De Hollandsche Schouwburg in Amsterdam. Hier heeft na vele jaren, nadat de theaterzaal niet langer overeind stond, op verstilde wijze een herinrichting plaatsgevonden, die resulteerde in een waardige buitenruimte.
    Juist dát laat je nadenken over hetgeen zich heeft afgespeeld tussen 1940-45.

    Ik vind dat het vooral aan de nog in leven zijnde nabestaanden is om te beslissen of er al dan niet een nieuwe boom geplant moet worden om Anne en alle andere kinderen te gedenken.

    Ina Eskes

  4. Mijn eerste reactie op de eerste reacties van Richard en Leo G. en Ina: allemaal mee eens natuurlijk. Ik ben blij dat jullie mijn idee begrijpen, want dat lees ik er toch ook uit. Misschien mag ik er heel praktisch nog even op wijzen, om een eventueel onbegrip voor volgende reacties (die ik graag wens te ontvangen) weg te nemen. Anne kon de takken en de bladeren van de boom alleen maar zien door het raam. Zoals ik al zei en wat vele mensen vergeten of niet weten als deze discussie wordt aangeroerd, is dat de kastanje niet in de tuin staat van het Anne Frank huis en dat er dus nu uit dat raam niets meer is te zien, zelfs geen lege plek. Wacht men op uitspruiten, dan zal het echt heel lang duren voordat de boom weer zichtbaar is. De bezoekers van het Anne Frankhuis worden natuurlijk ook niet langs de boom van de buurman geleid, daar mocht Anne helemaal niet komen, dus een plantgat o.i.d. als monument aanschouwen om (ter plekke) het ‘verhaal’ te begrijpen heeft m.i. ook weinig zin. Maar laten we vooral nog wat verder denken met z’n allen. CO

Laat een antwoord achter aan Ina Eskes Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *