Op vrijdag 19 mei vindt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het gecombineerde platform Groen Erfgoed en Kastelen & Buitenplaatsen onder het motto Rood met groen geeft diepte plaats. Deze bijeenkomst is van 13.30 tot 17.00 uur in Amersfoort. U bent hiervoor van harte uitgenodigd.

13.00 Inloop
13.30 Welkom door prof.dr. Yme Kuiper, bijzonder hoogleraar historische buitenplaatsen en landgoederen aan de Rijksuniversiteit Groningen, dagvoorzitter
13.40 De natuurlijkheid van het cultuurlandschap, dr. Dik van der Meulen, neerlandicus, schrijver en biograaf
14.15 Rood over groen, groen over rood. Omgaan met groene omgeving door nieuwe gebruikers van kastelen en buitenplaatsen versus omgang met monumenten vanuit natuurorganisaties – dr. Fred Vogelzang, medewerker wetenschap en projecten bij NKS
14.30 Rood en Groen of rood versus groen? Een verkenning in de wereld van bevriende natuurorganisaties, drs. René Dessing, directeur Stichting Kastelen,  Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL)
14.45 Discussie
15.00 Pauze
15.30 Natuurlijke processen als essentiële factor voor behoud van cultuurlandschappen. Twee voorbeelden, Jori Wolf MA, programmaleider nationale parken en adviseur landschap en cultuurhistorie bij Staatsbosbeheer
15.45 Landschap met karakter. Textielfabrikanten maakten ons huidige, mooie Twentse landschap – drs. Mascha van Damme, adviseur erfgoed bij Het Oversticht
16.00 Oldengaerde: rode parel in een groen snoer. Hoe groen nodig is voor het behoud van het rode erfgoed – Erwin van Liempd Msc, directeur van de Stichting Het Drentse Landschap
16.15 Discussie
16.45 Speakerscorner
17.00 Borrel

Voor complete uitnodiging, meer details, aanmelden, zie hier.

De kleine (warme) kas bij Slot Mookerheide (Mook)  Bron: Natuurmonumenten

OVERGENOMEN (deels, zie hier)
Voor de publicatie van Hét Nederlandse Kassenboek – waarvan de projectleiding in handen is van Stichting In Arcadië – heeft het Prins Bernhard Cultuurfonds een subsidie toegekend. Hét Nederlandse Kassenboek wordt het standaardwerk over de geschiedenis en ontwikkeling van (planten)kassen in Nederland en daarmee samenhangend de geschiedenis en ontwikkeling van de tuinbouw in Nederland.

In 1998 is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed begonnen met het vergaren van kennis over historische plantenkassen. Daarbij is een enorme hoeveelheid interessant materiaal boven water gekomen. Deze kennis is vervolgens verdiept door een werkgroep, bestaande uit medewerkers van de RCE en specialisten en vakmensen in het veld. De publicatie van Hét Nederlandse Kassenboek maakt deze kennis over historie, ontwikkelingsgeschiedenis, gebruik, onderhoud en restauratie van kassen openbaar voor een groot publiek. Het boek zal gratis beschikbaar zijn via een website en ook als Printing on Demand-uitgave tegen kostprijs te bestellen zijn.

De grote (koude) kas bij Slot Mookerheide (Mook)  Bron: Natuurmonumenten

Bezoek aan een bloemkwekerij (1791), Jacob Cats (1741-1799) Bron: Rijksmuseum Amsterdam

April toen in april nu. Bovenstaande tekening is een afbeelding van de maand april in een reeks van voorstellingen van de twaalf maanden. Het verbeeldt een bezoek aan een bloemkwekerij. In modieuze kledij gestoken dames en heren wandelen hier langs kweekbakken en stellingen met potplanten.
Hieronder twee uitsnedes in meer detail: de met doek overdekte koude bak en de stellage vol potjes en potplanten onder een afdakje tegen de tuinmuur. Kijk vooral ook ‘in’ het Rijksmuseum, daar kunt u lekker inzoomen, klik hier.
Jan Holwerda

Detail van brug op De Tempel, op oude foto en huidige brug

GETIPT (door Wim M)
Jacqueline J. de Graauw heeft bouwhistorisch onderzoek aan de tien monumentale bruggen en hekken van De Tempel bij Rotterdam verricht. Met een krantenartikel uit 1936 als uitgangspunt is de kleinzoon van de toenmalige tuinbaas gevonden en deze bezit een prachtige collectie historische foto’s van het landgoed. Uit een van de foto’s blijkt bijvoorbeeld dat een bepaalde smeedijzeren brug helemaal niet, zoals eerder werd aangenomen, uit de 19e eeuw te stammen, maar een 20e-eeuwse kopie te zijn van een houten en meer gedetailleerde voorganger! Verslag wordt gedaan in Midden Delfkrant 41-1 (2017), onder de titel ‘Generaties over bruggen. De bruggengeschiedenis van De Tempel ontdekt dankzij de tuinmansgeschiedenis’. Klik hier voor de PDF.

De Tempel (1936 Overschie)  Bron: Geheugen van Nederland

OVERGENOMEN (al bekend in dec 2016, ondergesneeuwd in mailbox, zie hier)

Het werk van verschillende tuin- en landschapsarchitecten is toegevoegd aan de database TUiN van Speciale Collecties Bibliotheek Wageningen UR. Het betreft ontwerpen en andere documentatie van
Samuel Voorhoeve (1880-1948)
Hugo Poortman (1858-1953)
Dirk Tersteeg (1876-1942)
Jan Bijhouwer (1898-1974)
de familie Vroom (1846-1958)
Wim Boer (1922-2000)
Ellen Brandes (1928-2008)

Via TUiN kunt u zelf zoeken, door op de +-jes in het zoekresultaat te klikken zoomt u in en belandt u waar van toepassing op digitaal beschikbaar materiaal.

Vermoedelijk studietekening (1903), Samuel Voorhoeve  Bron: Speciale Collecties WUR  groot

Veel positieve reacties waren er op de RTC van gisteren, op de locatie, de lunch, het programma enz. Voor een ieder die er was, liefst bijna 50 mensen, en voor een ieder die niet aanwezig was, een aantal verwijzingen naar materiaal om een en ander nog eens rustig na te lezen. En reageren kan ook, onderaan dit bericht, richting de spreker zo u al  een mailadres heeft, of via administratie@cascade1987.nl.
Met het risico had ik iets vergeet, over het hoofd zie of niet vond (voor alle gevallen sorry), het volgende rijtje:

Johan Carel Bierens de Haan: noteer 21 juni, MZN en uitreiking COE-penning, locatie volgt; een zaterdagmiddag in september, excursie naar Duivenvoorde, info volgt; RTC 2018 met als thema Verdwenen Tuinen, ideeën, voorbeelden, andere input is van harte welkom;
De Triomf van Beeckestijn, Andries Vonk: zie hier;
De tuinkunst van de Nationaalsocialisten, 1933-1940, Wim Meulenkamp: i.i.g. een artikel in Onze Tuinen;
Een Japanse waaier in de polder, Joost S.H. Gieskes: zie hier voor betreffende kaart (de bovenste);
Speakerscorner: Lucia Albers over kasteel-museum Sypesteyn; J’ørn Copijn over protest tegen plannen voor Sonsbeek, verwijs meer algemeen naar het boek Het groene goud. 50 jaar boomverzorging in Nederland; Hans Renes over die tot recent totaal onbekende doolhoven bij Arcen, een ieder die meer weet moet het melden; Leo den Dulk nú met de papieren uitgave betreffende Mien Ruys in de hand, bijna ook voor ons verkrijgbaar;
Landschappelijke lijnen van de landschapsparken Eelde Paterswolde, een cartografische verkenning, Els van der Laan-Meijer: daar gaat nog (veel) meer over volgen;
Een in 1799 gemaakte zesweekse reis langs Nederlandse buitenplaatsen, Jan Holwerda: een uitgave van het complete reisverslag en naar ik hoop vele illustraties moet en gaat zeker volgen.

Nu beschikbaar, de website zocherparken.nl, over Zocher, de fameuse aanlegger… Ook te downloaden het rapport, op de website onder menu entry Publicaties.

2017 is het Jaar van de botanische tuinen. De 25 botanische tuinen lanceren 22 april een expositie over de mooiste bomen en bloemen en dezelfde dag verschijnt een handzaam en zeer betaalbaar overzichtswerk met beschrijvingen en prachtige fotografie van alle 25 tuinen en hun kroonjuwelen. Voor slecht 9,95 bij voorintekening (in plaats van 14,50) ex. porto haalt u het boek Botanische tuinen in Nederland in huis.

Meer dan 25 auteurs schrijven mee aan dit overzicht. Sfeer, collectie, historie, kroonjuwelen, nieuwe kaarten, rijke cultuurhistorie en bijzondere planten worden belicht. In de 25 botanische tuinen bloeien en groeien bijna 20000 soorten planten. Ze tonen zich in grote verscheidenheid: bomentuinen, kruidentuinen, universitaire botanische tuinen, landgoederen en zijn soms ook onderdeel van een dierentuin. Er zijn gloednieuwe, gelegen op een industrieterrein. Of zeer oude: bij een kerk of klooster. Elk met een eigen botanische sfeer, oeroude bomen, kleur en karakter.

Meer over tentoonstelling Kroonjuwelen, klik hier.
Meer over boek en voorintekenen, klik hier.

Rolf Roos & Joke ‘t Hart (red.), Botanische tuinen in Nederland, Amsterdam 2017, ISBN 9789082433630, € 14.50 (tot 22 april  €9.95), 176 p.

Niet echt nieuws, maar gewoon aardig. Het in 1808 gebouwde kinderspeelhuis ‘De Boerewooning’ van Huys ten Donck te Ridderkerk kwam ik op verschillende foto’s in de beeldbank van Stichting Oud Ridderkerk tegen. Tegenwoordig kennen we het als een huisje met een pannendak in een bosomgeving (zie laatste foto). Dan is het toch wel heel leuk om het huisje op oudere foto’s te zien. Met een rieten kap en een ‘aangeklede’ omgeving. Buxussnoeiwerk voor het huisje, een schommel er achter. En weer later met een toegangshekje voor het huisje. Wie meer verschillen ziet moet dat maar even melden in een reactie.
Jan Holwerda

Voor een ieder die eerder al met de gedachte speelde om zich aan te melden voor de komende RTC maar dat nog niet gedaan heeft, er is nog plek. Een veertigtal aanmeldingen is binnen dus er is al een mooie groep deelnemers. Daarnaast is er ook een extra spreker, het programma is ten gevolge iets aangepast. Voor aanmelden en alles op een rij: Aanmeldformulier Cascade RTC 2017.