‘Oogboom’


‘Oogboom’, Buitenplaats De Viersprong (Woudenberg)
Foto: Richard Zweekhorst

Naar aanleiding van de weblog ‘de schuine boom in xe2x80x99t Zeister Bosch’ is de deze weblog, in mijn ogen, het logische vervolg.

Het manipuleren van bomen en het samenvoegen. De ‘Oogboom’ staat op de buitenplaats De Viersprong te Woudenberg. De boom is door de bosbouwers al drie maal geblest en gelukkig iedere keer gespaard. Het is een Douglas spar die op 4 meter hoogte is gesplitst en op een meter of 8 weer is samengevoegd. De boom groeit vanaf daar door als een enkele stam. Pas boven in de top, op ongeveer 25 meter hoogte, is er een dominante dubbele top herkenbaar. In het park zijn veel aanwijzingen dat we hier mogelijk met vrijmetselaars symboliek te maken hebben. Ik ben dan ook van mening dat we hier te maken hebben met het ‘Alziend Oog’.

Zijn er binnen Cascade nog meer mensen op de hoogte van dergelijke manipulatie van bomen? Wat werd er nog meer uitgehaald en zijn deze technieken beschreven?
Richard Zweekhorst

VSBfonds stopt met o.a. programma Groenmonumenten

VSBfonds stopt per 16 februari 2009 met het toekennen van donaties aan projecten op het terrein van Sport en Natuur & Milieu. Daarmee vervalt ook het programma Groenmonumenten. Enkele honderden projecten op het gebied van natuur en cultuurhistorie gaan niet door of worden bedreigd wegens het wegvallen van steun van het VSBfonds.

In totaal verdwijnt ongeveer 8 miljoen euro aan projectgelden. Plus een onbekend bedrag van onder meer ministeries en de EU, die subsidies afhankelijk stellen van andere steun De afgelopen dagen kregen veel organisaties per telefoon en brief te horen dat de geldkraan dichtgaat.

xe2x80x9eOmdat ons donatievolume drastisch is teruggelopen, moesten wij de kaasschaaf hanteren óf fundamentele keuzes maken. Het is het laatste geworden. Natuur en milieu is een beleidsterrein dat net iets minder dicht ligt bij onze oorspronkelijke doelstellingen dan andere terreinen. De oorspronkelijke doelstelling was, de ontwikkeling en beschaving van gewone mensen.xe2x80x9d aldus de woordvoerder van het VSBfonds.

Slachtoffer van de bezuiniging is ook de Stichting tot Behoud van Particuliere Historische Buitenplaatsen in Nederland. Die was bezig met het voorbereiden van grootse opknapbeurten van enkele buitenplaatsen, waarbij jaarlijks xe2x80x9etussen de 2 en 7 miljoenxe2x80x9d beschikbaar zou komen.

De website van VSBfonds zegt overigens wel: Alle projecten, ook op het gebied van Sport en Natuur & Milieu, die eerder van VSBfonds een schriftelijke toezegging over financiële ontvingen, kunnen rekenen op de toegezegde donaties. Dit geldt ook voor meerjarige donaties waarvan een deel nog in de toekomst moet worden uitbetaald.

Aldus NRC en VSBfonds.  JH

Schuine boom in ’t Zeister bosch


Uit Kraal's Nieuwe Gids Zeist (1913)

In het persbericht [over Beekhuizen, zie weblog 13 feb] lees ik over overhangend groen bij de Beekhuizense vijver, dat op de foto ook zichtbaar is. Zolang ik mij kan herinneren heeft daar tenminste een boom over het water gehangen. Toen we klein waren was het spannend om boven het water te klimmen en onder de liggende boom door te schaatsen. Je vraagt je af of hij misschien zo bedoeld was. In ieder geval heeft hij de laatste 50 jaar niemand gehinderd en het beeld bepaald.

Later kwam ik in Zeist te wonen, waar we ook vijvers en het fenomeen overhangende boom kennen. In Kraal’s Nieuwe Gids Zeist uit 1913 is een foto afgebeeld van de ‘Schuine boom in ’t Zeister bosch’. In de tekst staat: Eenige der meest bezocht plekjes is de Schuine boom bij de Eerste boschkom vooraan in ’t Zeister Bosch. Op de plattegrond in het gidsje staat hij zelfs met een pijl aangegeven. Deze boom bestaat overigens niet meer.

Mijn vragen luiden: wie kent dergelijke overhangende bomen, kunnen ze deel uit gemaakt hebben van een gecomponeerd beeld of daarin geaccepteerd zijn en hoelang hielden ze stand? Karen Veenland-Heineman

Spiraalpad Beekhuizen


Kaart van een gedeelte van het Landgoed Biljoen genaamd Beekhuizen (detail).
Ontworpen en op den Steen gebragt door J. Willemse (1823)  Bron:
Gelderland in beeld

De Gelderlander meldde deze week Oppepper voor Rhedense landgoederen en Spiraalpad in voormalig plezierpark Beekhuizen bij Velp komt terug.

Het betreft hier Landgoed Beekhuizen (Velp), Heuven (Rheden) en Rhederoord (De Steeg).
Het ‘doel van de operatie is om de oorspronkelijke opzet terug te brengen en ook de aankleding minder rommelig te maken. Zo zijn veel oude zichtlijnen dichtgegroeid.zeker is dat het spiraalpad op landgoed Beekhuizen bij Velp in oude luister wordt hersteld … Het mooie van het pad: er zaten vroeger zestien plaatsen in waar je als wandelaar uitzicht had over de regio. Maar de meesten zijn dichtgegroeid.

Het bovenstaande detail uit de kaart van Beekhuizen door J. Willemse (1823) laat de 16 lanen/stralen zien en het zicht blijkt bv uit de onderstaande ets van de hand van Christian Henning (ca. 1790).

Meer lezen? Pak De aanleg van Biljoen en Beekhuizen in de tijd van J.F.W. baron van Spaen van Biljoen door U.M. Mehrtens en H.M.J. Tromp (Bijdragen tot het bronnenonderzoek naar de ontwikkeling van Nederlandse historische tuinen, parken en buitenplaatsen ; 14) erbij.  JH


Vue de la Montagne de Sapins a Biljoen (ca. 1790)
Links Chr. Henning, rechts J.G. Michaël Architect  Bron:
Geldersch Archief

Tweetal artikelen over Frankendaal, door L.A. Springer


Opmeting buitenplaats Frankendaal als tuinbouwschool Linnaeus (1873-1886)
L.A. Springer

Kees Beelaerts stuurde mij een tijd geleden scans van een tweetal artikelen uit Floralia jaargang 1935 (die had hij op de kop getikt). Om te delen met de Cascade weblog community. Sorry Kees, het heeft wat lang op de plank gelegen…

Frankendaal in de Watergraafsmeer bij Amsterdam – Een stukje tuinkunstgeschiedenis ; blz 1
Frankendaal in de Watergraafsmeer bij Amsterdam – De ruïne ; blz 1, blz 2

In een oudere weblog is al eens gewezen op de internet versie van een rapport over Frankendael door Lucia Albers. In Cascade Bulletin 2006, nr 2 stond ook al het artikel ‘Wat krijgt Amphitrite in haar hand? De restauratie van de fontein van Frankendael’ en reacties in de weblog van 14 sept 2006.


Frankendael.  Bron: Google Earth
Aan onderzijde loopt de Middenweg.

PHB kan voort?

In okt 2008 tijdens de middag Platform Groen Erfgoed deelde Hein Krantz, directeur van de Stichting Particulier Historische Buitenplaatsen, mede dat het ministerie van LNV voornemens is om de subsidie aan en via PHB met ingang van 2010 te stoppen.

In begrotingsstaten LNV voor 2009 wordt gesteld:
De regeling Behoud en Herstel van Historische Buitenplaatsen is toe aan herziening. Het betreft een regeling die in het verleden is ingesteld maar gelet op de veranderende verhoudingen m.b.t. verantwoordelijkheden tussen overheid, burgers en bedrijfsleven toe is aan herijking. Er is een relevante verlaging van dit subsidie-instrumentarium voorzien omdat in toenemende mate van landeigenaren mag worden verwacht dat zij zelf meer verantwoordelijkheid nemen voor het behoud en herstel van buitenplaatsen. Uitfasering van de regeling is voorzien met ingang van 2010.

1 dec 2008 ontving de vaste commissie voor LNV een afschrift van de brief van minister Verburg aan de Stichting Particuliere Historische Buitenplaatsen. Met o.a.
Ik realiseer mij dat eigenaren toenemende moeite hebben om buitenplaatsen en landgoederen rendabel te houden. Dit neemt niet weg dat de verantwoordelijkheid voor het behoud van de buitenplaats bij de eigenaar ligt. Eigenaren zullen zelf meer verantwoordelijkheid moeten nemen om landgoederen rendabel te maken, bijvoorbeeld door opbrengsten van het gebruik van gebouwen te gebruiken om het landgoed en groene monumenten te onderhouden.

En nu meldde afgelopen week een aantal hele korte internet-berichtjes dat bijna de gehele Tweede Kamer het niet met de minister eens is. Verburg zegde toe opnieuw naar de regeling te zullen kijken. Wel zei ze dat die effectiever moet worden dan nu het geval is.

De berichtkoppen waren zwart-wit: ‘Toch rijksgeld voor historische buitenplaatsen’, ‘Afschaffen subsidie buitenplaatsen van de baan’ en ‘Steun buitenplaatsen blijft’. Maar de toezegging ‘opnieuw naar de regeling te zullen kijken’ klinkt toch even softer. JH