De Koninginnetuin van Paleis Het Loo.


De Koninginnetuin van Paleis Het Loo tot 2013.

De renovatie van het westelijke deel van de Benedentuin is twee weken geleden gestart. Begin dit jaar zijn de Koninginne- en Koningstuin gerenoveerd. Eerdere berichtgeving vind u onder 18 feb, 26 feb, 7 mrt en 1 mei. Nu even terugkijken met materiaal van Willem Zieleman/Renske Ek/Paleis Het Loo, en dan m.n. naar de vormgeving.


Detail van de Koninginnetuin, uitsnede uit plattegrond van Van Staden.

De noodzaak tot renovatie was aanleiding tot hernieuwde analyse van de eerder gebruikte en later opgedoken historische bronnen. Van Asbeck, restauratiearchitect in de jaren 1977-1984, heeft toentertijd gekozen voor een invulling die toch wel afweek van hetgeen de ook toen gebruikte plattegrond van Van Staden laat zien. De plattegrond van bv de Koninginnetuin laat veel meer steen/steenslag zien dan in de gereconstrueerde tuin tot 2013 naar voren kwam. Deze tuin van Van Asbeck kende vrij hoge, brede, compacte buxusvormen. Hernieuwde analyse van de plattegrond bracht naar voren dat de vormen niet uit massief groen bestaan, maar uit steenslag met groene omlijstingen. Een afbeelding als die van Allard bevestigt de aanwezigheid van smalle, lage haagjes (de vormen worden niet bevestigd).


De Koninginne Tuin met ´t Groene Kabinet en de Oranjerie, van Achteren te zien, C. Allard.

Het beeld vanaf 2013 is er dan ook een met veel minder compact groen, met lage, smalle haagjes en meer wit grind en zwarte (correctie; eerder schreef ik blauwe) en rode steenslag.
Jan Holwerda


De Koninginnetuin van Paleis Het Loo anno 2013.


Nogmaals de Koninginnetuin van Paleis Het Loo anno 2013.

Nav Cascade mini-symposium.


Perkhekjes op uitsnede van foto met mozaïekperk in voormalige tuin in Veghel.

Afgelopen donderdag, op het Cascade mini-symposium, dropte ik in m’n presentatie de vraag ‘hoe heten die dingen?’. Perkhekjes is een benaming die ik ken. Onze oosterburen spreken o.a. over Beeteisen. Maar er zijn meer namen. Hoe staan die hekjes, de afscheiding tussen bloembed en gras, in bv de catalogi van rond 1900?


Rotspartij op uitsnede van foto van voormalige tuin in Veghel.

Ook liet ik een uitsnede uit een foto met een ‘rotspartij’ zien. Het deed me denken (maar was en is verder niet ter zake doende) aan een prent in een boek van een Duitser in VOC dienst die naar de Oost ging en ook China bezocht. Een omschrijving, want ik kon toen niet op de naam komen. Nu wel: Joan Nieuhof, Het gezantschap der Neêrlandtsche Oost-Indische compagnie… (1655, online). Meer over Joan Nieuhof op wikipedia.  JH


Rotspartij in China in Het gezantschap der Neêrlandtsche Oost-Indische compagnie… (1655) van Joan Nieuhof.

Historische Buitenplaatsen en landgoederen aan RU Groningen.

Ook in het studiejaar 2013-2014 zullen aan de Rijksuniversiteit Groningen het theorievak ‘Historische Buitenplaatsen en landgoederen: een introductie’ en de mastermodule ‘Historische buitenplaatsen en landgoederen: onderzoeksseminar’ gebracht worden. Opnieuw door bijzonder hoogleraar Yme Kuiper, universitair docent Elyze Storms-Smeets en gastdocenten. Het eerstgenoemde bachelorvak zal ook als open colleges worden opengesteld en is daarmee toegankelijk voor derden.

Meer info in de download van de brochure en de download van de studiehandleiding (met details als data, onderwerpen, (gast)docenten, literatuur e.d.)

Personen van buiten de RUG kunnen zich voor dit vak aanmelden in de vorm van open college. De kosten hiervoor bedragen € 300. Opgave geschiedt via het invullen van een hier te vinden formulier. Vermeld op dit formulier de vakcode LKA024B10. Vaknaam: Historische buitenplaatsen en landgoederen.

Nieuwe (kranten)snipper betreffende Michael.


Te huur tot een mo.que prys en ook ten spoedigste kan worden aanvaard, een extra plaisante en zeer net gesitueerde hofsteede, genaamd De Bilt, met deszelfs moderne Heeren Huizinge, Tuinmans Wooning, ruim Koetshuis en Stallinge, met eenige Kampen Weiland, staande en gelegen aan het alleraangenaamste van de Heeren Weg, tusschen Velzen en de Zandpoort. Addres by de Makelaars C. Twisk en Zoon, te Amsterdam, en te Velzen by den Architect Michel, op Beekestyn, en by D. Geikerma, Mr. Timmerman. Uit Amsterdamse courant van 24-04-1788.

In de Amsterdamse courant en de Oprechte Haerlemsche courant van 24-04-1788 komt bovenstaande advertentie voor. Met een zetfout, den architect Michel ipv Michael. Zo’n advertentie vind je op kranten.kb.nl dus niet met een zoekactie met de correcte naam, daar loop je tegenaan (en als je nog eens Beekestyn schrijft…).

Hofsteede De Bilt aan de Heeren Weg tusschen Velzen en de Zandpoort betreft het voormalige Huis ten Bildt aan de noordzijde van Sandpoort Noord. In 1788 zet de toenmalige eigenaar Harmen Jan van de Poll Huis ten Bildt te koop. Nadere informatie is blijkbaar te verkrijgen bij o.a. Michael. Die woont dan in de Architects Wooning op het iets noordelijker gelegen Beeckestijn (als op de overbekende kaart).
In 1791 koopt Michael het tussen Beeckestijn en Huis ten Bildt gelegen Roos en Beek. Het deel ten zuiden van de Biezenweg verkoopt hij een jaar later. Het deel ten noorden van de Biezenweg is de locatie van zijn kwekerij Roosenstein.

De onderstaande kaart (minuutplan 1830-1850?) laat genoemde locaties zien. Van noord naar zuid, langs de Heeren Weg zijn dit:
– bovenin BeekenStijn met westelijk (links) de Architects Wooning;
– midden RoozenStijn en RoozenBeek;
– daaronder het overbos van Huis ten Bilt (westelijk van de Heeren Weg), dit zal de aanleg van J.D. Zocher jr zijn, in 1844 schrijft P.J. Lutgers dat het ongeveer 20 jaar geleden is dat Zocher voor een nieuwe aanleg zorgde (zie ook van toepassing zijnde Kadastraal Minuutplan);
– tot slot Huis ten Bilt (oostelijk van de Heeren Weg).

Jan Holwerda
Kaart groter / inzoomen via watwaswaar.nl


Bron: watwaswaar.nl

Herstel landgoed Oosterbeek (Wassenaar).

Op landgoed Oosterbeek, met de gemeente Den Haag als eigenaar en liggend in de gemeente Wassenaar, zullen dit najaar werkzaamheden plaatsvinden gericht op herstel van de oude glorie.
Het hart van het landgoed, waarvan het hoofdhuis is gesloopt, wordt gevormd door een waterpartij. De nu geplande werkzaamheden zijn gericht op het herstel van de kenmerken van de vroege landschapsstijl. Gepland is o.a.
– revitalisering (kap en herplant) van de slingerende eikenlanen;
– herstel van de vijveroevers;
– verbetering van de paden, incl. verandering van het padenverloop op een aantal plaatsen en de aanleg van een extra brug.

Zaterdag 23 november 2013 organiseert de gemeente een informatiebijeenkomst op landgoed Oosterbeek (bereikbaar via Landgoed Clingendael, de Van Brienenlaan of de Benoordenhoutseweg). Van 10.00 uur tot 13.00 uur kunt u hier terecht voor een toelichting op de plannen. U kunt de plannen inzien en vragen stellen aan medewerkers van de gemeente.

 

Fake kan zo mooi zijn.


De balustrade van de toegang tot voorplein van kasteel Sterkenburg. Foto’s: Jan Holwerda

Een week of vier geleden was ik op/bij kasteel Sterkenburg. Prachtig om tegen huis en toren op te kijken en door park en omgeving te wandelen. Maar wat nog het meest is bijgebleven is de balustrade van de toegang tot het voorplein. De linkerzijde bestaat uit een gaaf deel en een deel vervangen door hout (zie foto boven). Maar klop je op het gave deel, dan klopt er iets niet. Kijk je vervolgens naar rechts, dan weet je genoeg. Van metaal… en hol…, geen hardstenen balustrade. Ik zeg aub niet vervangen.  JH

Lees vooral ook het later ingezonden bericht Sterkenburg: zink en andere ‘moderne materialen.

Uitnodiging Platform Wederopbouw: ruilverkaveling Maas en Waal-West.


Het oorspronkelijke landschapsplan van de ruilverkaveling (Bron: Buitengebied West Maas en Waal).

De Gemeente West Maas en Waal en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nodigen u van harte uit voor de 2e platformbijeenkomst Wederopbouwgebieden over het Landelijk Gebied
(enne na afloop moet u door naar het Cascade Mini-symposium te Rhenen).

Het wederopbouwgebied Maas en Waal-West was in zijn tijd de grootste ruilverkaveling die is gerealiseerd ( tussen 1950-1962). Zeer ingrijpende maatregelen hebben van de drassige kleigronden een goed ontsloten en ontwaterd landbouwgebied gemaakt.
De boerenbedrijven werden in de modernste boerderijen gehuisvest aan een van de langste en bekendste boerderijstraten van ons land (Papesteeg eo). Een zorgvuldig landschapsplan maakte het nieuwe landschap af.
Nu, ruim 60 jaar later, is dit landschap uit de wederopbouwperiode door de Rijksoverheid aangewezen als één van de 30 wederopbouwgebieden die van nationaal belang zijn. De gemeente West Maas en Waal staat voor de uitdaging om het karakter van dit wederopbouwgebied, als cultuurhistorische laag in het landschap voort te laten bestaan.

Het Gelders Genootschap heeft recent in opdracht van de gemeente een inventarisatie naar de cultuurhistorische waarden van het gebied uitgevoerd. Welke aanknopingspunten biedt dit onderzoek voor vervolg? Net als in andere landelijke gebieden in Nederland spelen er meerdere soms concurrerende belangen in de ruimtelijke ordening.
Zo is dit jaar de uitvoering gestart voor de Nieuwe Ruilverkaveling van West Maas en Waal. Hoe worden verschillende cultuurhistorische lagen van het landschap meegewogen bij deze en andere recente grote ruimtelijke opgaven zoals de wateropgave? En hoe past het wederopbouwgebied, de “oude ruilverkaveling” hierin? Voldoet bijvoorbeeld de infrastructuur van de oude ruilverkaveling nog om het nu gewenste waterbeheer toe te passen?
En heeft de oude ruilverkaveling doorgewerkt in de afwegingen die zijn gemaakt voor de Nieuwe Ruilverkaveling?

Het programma bestaat uit twee delen: een excursie in de ochtend en een seminar in de middag. U kunt zich voor zowel de hele dag of voor alleen het ochtend of middagprogramma opgeven.

Wanneer: donderdag 21 november, ochtendprogramma vanaf 10.00 uur, middagprogramma vanaf 13.30 uur.

Waar: Streekhistorisch Museum Tweestromenland,  Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden-Leeuwen NB. Gemeente West Maas en Waal is ook prima bereikbaar met het openbaar vervoer (trein tot Tiel, daarna bus 42).

Aanmelding: Deelname is kosteloos, na aanmelding.

Zie ook tentoonstelling en Gelders Genootschap.

Van Logterens Juno gerestaureerd en onthuld.


Juno voor Musis Sacrum (Arnhem)  Foto: Dineke Akkermans

Op woensdag 30 oktober werd ’s middags om 3 uur het onlangs gerestaureerde beeld van Juno onthuld. Juno is één van de 8 mythologische beelden die drie eeuwen geleden door de beeldhouwer Ignatius van Logteren vervaardigd werden voor de tuin van Boom en Bosch te Breukelen. De acht tuinbeelden, vier paren, kwamen tenslotte in Arnhem terecht. In 1859 – ’60 schonk baron van Brakell tot den Brakell deze beelden aan de gemeente Arnhem. Van de acht beelden overleefden er twee de oorlog niet. Zodoende zijn er nu nog zes over.

In 1990 werden vijf van de beelden gerestaureerd: Proserpina, Venus, Neptunus, Juno en Pluto. Het zesde beeld was intussen zoekgeraakt. Dit beeld, een Bacchante, werd teruggevonden en gerestaureerd. Vervolgens kreeg zij haar vooroorlogse plaats aan de Velperbuitensingel terug, waar zij in november 2012 werd onthuld.

Jaren geleden was Juno beschadigd geraakt en stond niet langer opgesteld. Recentelijk werd het beeld gerestaureerd en kreeg weer een plaats aan de Velperbinnensingel, nu voor de ingang van Musis Sacrum, waar zij dus woensdag werd onthuld.

Dineke Akkermans

Litt. P.M. Fischer, Ignatius en Jan van Logteren, beeldhouwers en stuckunstenaars in het Amsterdam van de 18de eeuw, Canaletto/Repro-Holland, Alphen aan den Rijn 2005


Uitpakken, omzwachtelen en onthullen.  Foto’s: Dineke Akkermans