Hex en een plantenlijst uit 1791

De weblog van 11 jan 2008 vermeldde het boek Hex een prinselijk landgoed ontsluierd van Chris De Maegd. In 2009 verscheen het artikel 'Een interessante plantenlijst uit 1791 van de Engelse tuinen van kasteel Hex (Heers, Heks, prov. Limburg): een historisch-botanische en cultuurhistorische analyse' van Paul van den Bremt. Een lange titel voor een puik stukje puzzelwerk (145 pag) en ook digitaal 'verkrijgbaar'.

In het huisarchief van het kasteel van Hex werd een plantenlijst met de bomen, struiken, heesters, vaste planten, oranjerieplanten en kruiden van de verdwenen Engelse tuinen aangetroffen. Het bleek een vrij recente transcriptie (met nogal wat fouten) te zijn van een document uit 1791.

De planten staan erin vermeld met hun toenmalige wetenschappelijke naam en hun Franse soortnaam. De totale plantenlijst omvat 285 nummers verdeeld over 240 taxa en vier verschillende plekken in de tuin. In het groenblijvende bosje (Bosquet toujours verd) werden 57 nummers genoteerd, op de heuvel met bontbladige planten (Motte panachée) 106 nummers; het zomerbosquet (Bosquet dxe2x80x99été) bestond uit twee delen, waarvan de nummering deels doorloopt, namelijk 66 nummers op een heuvel (Arbustes de la motte) en 56 nummers in een smal, langwerpig, opgehoogd tuinbed bij het Florabeeld (Platte bande près de la figure de Flore).

Paul van den Bremt slaagde erin de meeste plantensoorten te identificeren. Van elke soort geeft hij de huidige wetenschappelijke naam en bespreekt hij het natuurlijke verspreidingsgebied. De auteur toetste ook de samenstelling van de lijst aan verscheidene contemporaine bronnen. Daarnaast ging hij op zoek naar de oudste vermelding van de soorten in de botanische literatuur, om te achterhalen wanneer zij in de horticultuur geïntroduceerd zijn.

Zie ook Open Archief van VIOE-publicaties, of download direct.  JH