Catalogus Z. Brakel Tulpenburg (1773)

Kweker Zacharias Brakel (circa 1729-1806) kennen we van
1. zijn kwekerij Tulpenburg te Utrecht (ter hoogte van het huidige gebouw De Inktpot en het plantsoen ten westen er van), zie deze plattegrond
2. zijn Catalogus van allerhande harde, zoo in als uitlandsche boomen, heesters en plant-gewassen benevens eene groote partij boom, heesters, planten, en bloem-zaaden uit 1794, zie hier

In 1764 huurde Brakel al een ‘hoff off tuynmanswoninge‘, aldaar of in de directe nabijheid. Twee jaar later volgt een additioneel grondstuk. In 1771 duikt hij (vooralsnog) voor het eerst op met de naam Tulpenburg in de Oprechte Haerlemsche courant. En in 1775 volgt uitbreiding tot de kwekerij zoals wij van de plattegrond kennen.

Waar de catalogus uit 1794 al heel lang bekend is vond ik net een catalogus uit 1773. Twee kantjes. Met de titel: Catalogus van Americaanse en andere boomen en heesters, die gebruykt worden tot het aanleggen der plantages van Engelse bossen, laanen, en bloemperken. Te bekoomen by Z. Brakel, bloemist op Tulpenbergh (sic) heet het.

21 jaar later, in 1794 verscheen al genoemde Catalogus. Deze bestaat uit drie deeltjes met in totaal een 100-tal pagina’s. Het eerste deeltje gaat over boomen en heesters met als tweede titeldeel: tot gebruik der Chineesche; of zoogenaamde Engelsche lust-boschjens. Het tweede deeltje betreft …bloem-planten zoo voor de bosjes als de bloemhoven. En het derde deeltje betreft …zaaden, zoo van tweejarige, als overblijvende plant, en bloemgewassen. In de laatste lijst staat ook zaad van bomen als esdoorn, berk, den, plataan, appel en pruim, en van diverse heestersoorten.
Jan Holwerda