(OVERGENOMEN)
De Sint Jansberg
Ontwikkeling en teloorgang van ‘een der schoonste landgoederen van ons vaderland’

De Sint Jansberg bij Mook is een van de mooiste wandelgebieden van Nederland. Het golvende heuvellandschap, de bronnen en beken, de rijke natuur: het is een plek die al eeuwen tot de verbeelding spreekt. Achter het idyllische landschap gaat een rijke en boeiende geschiedenis schuil, die nu voor het eerst volledig wordt verteld.

De Jansberg vormt de meest zuidelijke stuwwal van ons land, met veel reliëf en meerdere bronnen en beken. Op de flanken ervan stond de grootste Romeinse villa van Nederland. De adellijke familie Van Riemsdijk-van Verschuer kocht vanaf 1828 meerdere terreinen en voegde die samen tot een vooraanstaand landgoed met fraaie tuinen en parken, uitgestrekte bossen en een reeks van pachtboerderijen. Toeristen vonden hun weg naar de Jansberg en kunstenaars vormden er een kolonie – hun werk getuigt van de toenmalige schoonheid. Natuurvrienden uit het westen des lands, onder wie de beroemde natuurvorser Jacques P. Thijsse, vonden er een favoriete plek.

In de twintigste eeuw kreeg het landgoed het economisch moeilijk; in de oorlogsjaren 1944-1945 volgde een dramatische verwoesting. In 1972 verkocht de familie het landgoed aan Natuurmonumenten. Daarmee blijft de Jansberg, met zijn zeldzame natuur en aantrekkelijke landschap, behouden voor de toekomst.

De auteurs Paul Thissen, Paul Klinkenberg, Peter Pouwels en Teun Theunissen zijn allen nauw betrokken bij het landschap en de geschiedenis van de regio. Zij brengen in dit rijk geïllustreerde boek decennia aan kennis, onderzoek en liefde voor de Jansberg bijeen.

Paul Thissen, Paul Klinkenberg, Peter Pouwels en Teun Theunissen, De Sint Jansberg. Ontwikkeling en teloorgang van ‘een der schoonste landgoederen van ons vaderland’, 2025, pp. 234, € 25,-.
Iets inzien. Bestellen. Enne lees dit.

Vorig jaar was Cascade er nog, zie hier, nu een publicatie.

(OVERGENOMEN)

Baest 1225-2025. Leven, werken en natuur op een land goed door de eeuwen heen

Acht eeuwen Baest is een weergave van de dynamiek van het Brabantse landschap vanaf de middeleeuwen tot heden. In grote lijnen middeleeuwse bossen gevolgd door uitgestrekte heidevelden die vervolgens herbebost werden. Maar er zit zoveel meer in. Baest is nu heel belangrijk voor de biologische verscheidenheid in de regio, onder andere omdat het deel uitmaakt van belangrijke verbindingszones. Dit boek gaat daar uitgebreid op in. Het besteedt ook aandacht aan verandering in de landbouw in de loop der eeuwen, zowel economisch als juridisch. Baest is ook een afspiegeling van de mogelijkheden en de moeilijkheden door de eeuwen heen. Machtige abdijen met grote opbrengsten, plundering door Maarten van Rossum, de bisschoppen van Den Bosch, de tachtigjarige oorlog en daarna particuliere eigenaren, die het soms goed of soms wat minder ging. Daarnaast komen nog andere dingen aan de orde, zoals levensgeschiedenissen van opmerkelijke bewoners, als interviews met mensen die met spa, zaag en trekker mede vorm hebben gegeven aan het huidige domein.

Ger van den Oetelaar en Hein Vera, Baest 1225-2025. Leven, werken en natuur op een landgoed door de eeuwen heen, 2025, pp. 328, ca. 800 illustraties, € 39,95.
Enkele blz zien en bestellen kan hier. Nog iets meer over Baest en boek, zie hier.

(OVERGENOMEN)
De binnenstad van Utrecht heeft een zeldzaam fraaie en interessante ‘groene geschiedenis’. Denk daarbij aan de grote kanunnikentuinen, aan de pandhoven van de Domkerk en de Mariakerk, aan de bomen op de werven, aan de achtertuinen van de huizen langs de grachten, aan de koffiehuizen met groene uitspanning en aan het Sterrenbos. In dit boek wordt voor het eerst de geschiedenis beschreven van dit voor alle bewoners zo essentiële onderdeel van de Utrechtse binnenstad.

Het is de eerste publicatie die het historisch groen van de Utrechtse binnenstad in samenhang behandelt. Maar sowieso ook de eerste publicatie die het groen van een Nederlandse binnenstad door de eeuwen heen onder de loep neemt. Daarmee vraagt dit boek ook in meer algemene zin aandacht voor het unieke samenspel van ‘rood’ en ‘groen’ van de oude Nederlandse steden. In de zeventiende eeuw werd Utrecht al geroemd om het (openbare) groen in de stad. We moeten er met z’n allen hard aan werken om dit fragiele samenspel tussen groen en bebouwing in ere te houden. Dit boek is een eerste stap in die richting.

Het boek bevat een uitvoerige historische inleiding over de ontwikkeling van het particuliere en openbare groen binnen de singels van Utrecht. Met casestudies wordt dit verhaal verder uitgebouwd en gespecificeerd. In die studies zijn tal van nog bekende tuinen, zoals die van de pandhof Sinte Marie, van het Duitse Huis en van Paushuize maar ook groene plekken die inmiddels verdwenen zijn, zoals het Sterrenbos, de achtertuin van Nicolaas Beets in de Boothstraat en herberg ‘De drie dorstige harten’ aan de Lange Nieuwstraat.

Michiel Plomp, Utrechtse tuinen, speelhuisjes en lusthoven, 2025, ISBN 978-90-5479-090-7, pp. 204. Bestellen en inzien  De webmaster heeft een code gekregen zodat u geen portokosten (à € 5,-) hoeft te betalen. Deze code kunt u bij de webmaster opvragen, mail