INGEZONDEN (bewerkt)
Vanaf 18 juni zijn op Paleis Het Loo 45 bijzondere Delfts blauwe tuinvazen te zien. De vazen zijn vervaardigd naar voorbeeld van drie nog bestaande originelen, die in de 17e eeuw zijn gemaakt voor de eerste bewoners van Paleis Het Loo, koning-stadhouder Willem III en koningin Mary. De drie originele koninklijke vazen werden verspreid over Europa achterhaald: een in Schloss Favorite in Baden-Württemberg, een in Erddig Hall in Wales en een in Frankrijk. In 2010 werd deze laatste vaas aangekocht door Paleis Het Loo.

De faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft heeft, t.b.v. het vervaardigen van mallen, met de modernste technieken scans van de bewaard gebleven tuinvazen gemaakt. De productie en de handbeschildering van de vazen zijn uitgevoerd door Koninklijke Tichelaar Makkum.

De vazen staan in het zomerseizoen (18 juni tot en met 23 oktober) in de paleistuinen. Gedurende het hele jaar is een toelichting op het project te zien in de Oostvleugel van het paleis. Deze presentatie, ‘Blauw & Bont, Delfts blauw in de paleistuinen’, illustreert met filmbeelden het productieproces van de vazen. Daarnaast wordt het verhaal verteld over de liefde van koningin Mary voor Delfts blauw en de tuinen. De presentatie in de Oostvleugel is geopend van 13:00–17:00 uur.

INGEZONDEN.
Gastcollege Framing the Dutch Landscape, door ir. Peter Veer, als onderdeel van Wageningen University course Agrarian History (RHi 50506) ; 9 juni, 10.30-12.15, Leeuwenborg room C 83 (Hollandseweg 1, gebouw 201, Wageningen).

Over de naoorlogse verandering van het Nederlandse landschap en de rol van de historische landbouwfilms uit de tijd van minister Mansholt. Zie hier.

Een en ander erbij gezocht:
Over Veer en zijn onderzoek
Een aantal voorlichtingsfilms van Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening

Bij het zoeken naar vroege advertenties van Turkse Tenten vond ik in de Leydse courant van 31 juli 1741 het volgende:

Op den 10 Augusty aanstaande, zal men op de Hofstede WILTRYK, buyten Sassenheim, veilen en finaal verkopen fraaye Steene BEELDEN en VAASEN, geschilderde Gezigten en andere Ornamenten, als mede Broeybakken, Tuyngereedschappen, en ’t geen verder zal worden vertoond: Vorders nog den Opstal en Afbraak van ’t Heeren-Huys, van twee Speelhuyzen, als mede een Romeynse Tempel en Turkse Tent, zynde het eene heel nieuw met Schuyfraamen.

Een Turkse Tent en zo lekker vroeg is al mooi. Maar een Romeynse Tempel, is dat niet veel bijzonderder?!!  Mogelijk een tuinsieraad, maar vast (ook) een relatie met de ooit net ten zuiden daarvan lopende Romeinse Limes, met Brittenburg bij Katwijk en castella Praetorium Agrippinae bij Valkenburg en Matilo bij Leiden, en ongetwijfeld Romeinse vondsten uit die streek.
(geheel terzijde: in mijn dorp Elst hebben we twee Romeinse tempels onder de kerk en nog een derde verder naar het oosten onder de grond).
Jan Holwerda

Akte Jan van der Groen: Bron: Nationaal Archief, Den Haag, Nassause Domeinraad, nummer toegang 1.08.11, inventarisnummer 565 (30)  Klik hier hier voor complete akte.

Dat Jan van der Groen werkzaam was als hovenier van de prins van Oranje weten we vooral uit zijn eigen publicatie en uit notariële akten. Onlangs vond ik in de archieven van de Nassause Domeinraad de ‘Acte voor Jan vander Groen als hovenier van Syne Hoochᵗˢ Thuynen op de Cingel’. De Acte is gedateerd op 30 december 1665. Jan van der Groen kreeg tot taak “de thuynen op de Cingel alhier inden Hage […] te beplanten volgens de ordre hem by ofte vanwegen syne Hoochᵗ daer toe te geven, ende voorts deselve wel net ende naer behooren te onderhouden ende gade te slaen, ende verder alles te doen tgeene daer toe staet ende behoort ende dat op de gagie van vierhondert en achtendertich Car. guldens jaerlykx”. Hij kreeg deze betaling sinds 1 januari 1663. Klaarblijkelijk was Jan toen zijn zwager Maerten Blom opgevolgd, die in juni 1662 was overleden.

Van der Groen had vooral een toezichthoudende en adviserende taak en was belast met de inkoop van bollen, planten en bomen. In de notulen van de Domeinraad staat dat met Jan van der Groen “t’accoordt [is] aengegaen [..] te dienen van advys”. Het dagelijks onderhoud was in handen van hovenier Jan Pietersz van der Cley die hiervoor 699 gulden kreeg betaald over een periode van drie jaar.

De thuynen op de Cingel oftewel de “cleynen Thuyn aent binnenhoff” zijn te zien op de kaart Afbeeldinge van ’s Gravenhage In haar Platte Grond Gemeeten en in ’t Koper gemaakt door C.E. En nieuwlyks uitgegeven door Carel Allard uit 1666. De tuin lag naast het Binnenhof (nummer 18 op de kaart) op de plek van de inmiddels verloren gegane Buitenhoftuin van prins Maurits. De Hofsingel was inmiddels gedempt, vandaar waarschijnlijk de naam thuyn op de cingel. Het was een ommuurde, langwerpige tuin met 10 vierkante bedden.
Lenneke Berkhout

Afbeeldinge van ’s Gravenhage In haar Platte Grond Gemeeten en in ’t Koper gemaakt door C.E. En nieuwlyks uitgegeven door Carel Allard (1666) Bron: www.haagsebeeldbank.nl

Deze week vielen er nog een aantal in de mailbus:

t/m 31 dec Vechtstreekmuseum Maarssen: tentoonstelling Theekoepels aan de Vecht: ‘Herstellen is behouden’. Zie hier.

16 jun Vechtstreekmuseum Maarssen: lezing Theekoepels in de Vechtstreek. Zie hier.

16 jun Slot Zuylen: studiemiddag Erfgoedtoerisme, zegen of vloek? Zie hier.

vanaf 11 juni Stedelijk Museum Vianen: expositie De Tuinkunst van de Brederodes. Zie hier.

16 jul Stedelijk Museum Vianen: lezing over de 17e-eeuwse tuinen van Batestein. Zie hier.

t/m 21 aug Museum De Zwarte Tulp Lisse: tentoonstelling Bolbloemen onder de loep. Zie hier.

26 mei VU Amsterdam: Promotie Imke van Hellemondt: De Paradijsmethode. Opvattingen over het moderniseren van het landschap in de Nederlandse landschapsarchitectuur.  Zie hier.

15 juni Landgoed Singraven Denekamp: Symposium behoud historische buitenplaatsen. Zie hier.

17 juni Schip van Blaauw Wageningen: Seminar Naoorlogs groen. De volgende tijdlaag. Zie hier.

30 juni RU Groningen: Promotie Martin van den Broeke: ‘Het pryeel van Zeeland’. Buitenplaatsen op Walcheren 1600-1820.

1 juli RCE Amersfoort: Cultuurhistorisch groen erfgoed in oude bossen, heggen en houtwallen. Zie hier en aanmelden hier.

Crematorium Dieren (1954) Bron: www.diereninbeeld.nl

Het crematorium in Dieren werd in 1954 gebouwd in Dieren-Noord als tweede crematorium in Nederland. De gebouwen (inclusief het columbarium, zie bijgevoegde foto) zijn ontworpen door de Haagse architect H.C.P. Nuyten. Maar wie was de ontwerper van het fraai aangelegde circa 9 hectare grote terrein? Wie weet meer?

In historische kranten en diverse publicaties heb ik tot op heden niets kunnen vinden. Bij het crematorium hebben ze hun archieven erop nageslagen maar ook zonder resultaat.

Steeds komt alleen bovengenoemde architect van de gebouwen boven water, maar over de terreinaanleg wordt met geen woord gerept. Ik heb ook al bedacht dat Nuyten wellicht tegelijk met de gebouwen zelf de aanleg voor het terrein ontworpen zou kunnen hebben, maar op voorhand lijkt me dat niet waarschijnlijk.
Gerard Derks

Terrein rond crematorium Dieren (1958) Bron: topotijdreis

De haveningang van het vestingstadje Dokkum bij de Halvemaanspoort tegen het einde van de 18de eeuw, en de nabij gelegen kwekerij. Afbeelding groot

Kom ik van de ene crowdfunding in de andere. Nee, nu niet om te werven; het geld is al binnen. Deze keer om een mooi ‘plaatje’ te laten zien, van het ‘langste schilderij van Dokkum’.

OVERGENOMEN (gedeeltelijk) van www.voorjebuurt.nl

Het schilderij meet 245 x 90 cm en is gemaakt van drie aan elkaar bevestigde planken. Hierop is met olieverf een voorstelling geschilderd van de haveningang van het vestingstadje Dokkum tegen het einde van de 18de eeuw. Het paneel werd in 1942 aangekocht en het jaar daarop naar het Kabinet van schilderijen (tegenwoordig Het Mauritshuis) in Den Haag vervoerd en gerestaureerd. Juist de restauraties van toen maken dat het schilderij nu, bijna 75 jaar later, nauwelijks nog toonbaar is: vooral het groen is na-gedonkerd, er zijn vele onnodig brede overschilderingen en een hoofd is storend slecht bijgeschilderd. Afgezien daarvan laat hier en daar de verf los van het paneel. Een conservering en restauratie van dit unieke schilderij zijn daarom dringend nodig en gewenst. Vandaar de crowdfunding (zie www.voorjebuurt.nl/campaigns/museumdokkum).

Afbeelding boven, het schilderij vóór restauratie. Links de kettingbrug (de twee witte poortjes met wapen van Dokkum daarop); dan de Halvemaanspoort (het robuuste poorthuis); de witte klapbrug en in het midden nog een stukje te zien van de nog bestaande IJsherberg buiten de omwalling. Rechts is een kwekerij van sierbloemen en struiken te zien. Dit is tegenwoordig een onbebouwd eilandje in het water tegenover de IJsherberg.

Aan de linkerkant van het schilderij zijn overschilderingen en oud stopwerk verwijderd; nu zie je in ieder geval het origineel. De lacunes zullen spaarzaam weer worden opgevuld en bijgeschilderd, zo min mogelijk over oud schilderwerk heen. Afbeelding groot

Detail van de kwekerij rechts op het schilderij. De bolvormige planten op de voorgrond lijken rode en groene kolen te zijn. Zou het dan naast kwekerij van siergewassen ook een moestuin zijn geweest? Afbeelding groot

INGEZONDEN
De afgelopen jaren is er op Elswout door Staatsbosbeheer hard gewerkt aan het herstel van de vele monumentale gebouwen en bruggetjes. Eén gebouwtje heeft echter nog dringend renovatie nodig: Borski’s rustieke boshut. Marieke Schatteleijn (boswachter op Elswout) wil samen met u de renovatie van deze boshut realiseren. ‘Deze 19e eeuwse boshut, vroeger een pronkstuk van de Borski’s, gaat al jaren onder plastic schuil. Hoog tijd om dit er samen af te halen! Bouwt u ook mee?’, aldus Marieke. Tot 20 mei kunnen alle liefhebbers van Elswout een bijdrage leveren op www.crowdfundingvoornatuur.nl/boshut.

Wat de website betreft is alles onder de ‘motorkap’ vernieuwd. Daardoor is de software up-to-date tegen hackers e.d., sneller (volgens mij) en achter de schermen vriendelijker voor de webmaster. De ‘carrosserie’ is door handmatige aanpassingen het ‘model’ als het was, inclusief het ‘spuitwerk’ in Cascade-blauw. Nieuw zijn de icoontjes onderaan de berichten en pagina’s. Daarmee kunt u een en ander naar believen ‘doorzetten’ naar facebook, twitter, linkedin en/of persoonlijk via een email.
Mocht iets niet goed werken, dan gaarne een mailtje naar webmaster@cascade1987.nl.