Uitsnede Redraft of the Castello plan (1916), John Wolcott Adams en I.N. Phelps Stokes
Bron: upload.wikimedia.org

De doelstelling van Cascade spreekt over bestudering van de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur in Nederland en in gebieden die in het verleden onder invloed hebben gestaan van de Nederlandse tuin- en/of landschapsarchitectuur. Dit zijn o.a. overzeese gebieden. Deze komen niet zo vaak aan bod. Carla O. wil ons graag wijzen op de Castello kaart uit ca.1665. Het is de enige kaart van New York gedurende de Nederlandse periode: Afbeeldinge van de Stadt Amsterdam in Nieuw Neederlandt.
Jacques Cortelyou (ca.1625 – 1693) maakte de kaart ca. 1660. Deze is verloren gegaan, maar ca. 1665 werd een kopie gemaakt. Deze kaart werd door Johannes Blaeu ingebonden in een atlas die in bezit kwam van Cosimo de’ Medici op Villa di Castello, vandaar de naam de Castello kaart.

Redraft of the Castello plan (1916), John Wolcott Adams en I.N. Phelps Stokes
Bron: upload.wikimedia.org

In 1916 maakten John Wolcott Adams en I.N. Phelps Stokes een ‘Redraft of the Castello plan’, hier groot te zien. De originele Castello is hier groot te zien.

In een gestyleerde vorm is de kaart in het boek The Legend of New Amsterdam opgenomen, zie hier. Daarop staan straatnamen aangegeven. Dit maakt de navolgende toevoeging van Carla wat gemakkelijker te plaatsen: wist je dat Nieuw Amsterdam in 1660 Hollands Classicistische tuinen had met een verwijzing naar Den Nederlandtsen Hovenier misschien? Duidelijk natuurlijk de tuinen in de Schreijerhoek (denk aan de Schreijers toren) en in het noordwesten natuurlijk. Moestuinen en boomgaarden te herkennen en vooral in de Schreijerstuin doen de twee cirkelvormige tuinen binnen een rechthoek aan het Buitenhof in Den Haag denken. Zie ook Singel, Prinsengracht en Prinsenstraat en Heerenstraat en een stadsopbouw die aan Amsterdam doet denken. En nog andere overeenkomsten Bagijnstraat, Tuinstraat en Brouwersstraat.

Schreijerhoek, uitsnede Redraft of the Castello plan (1916), John Wolcott Adams en I.N. Phelps Stokes
Bron: upload.wikimedia.org

Het Cascade gezelschap op de brug met cementrustieke pijlers in Hydepark.  Foto: Christie Weduwer.

Afgelopen zaterdag deed de Cascade voorjaarsexcursie 2014 Hydepark te Doorn, Dr. C. van Boetzelaerpark in De Bilt en Copijn Groenekan aan. Christie Weduwer schoot foto’s en wil die met ons delen, zie hier.

Van donderdagavond 10 juli t/m zaterdagochtend 12 juli is de Gartenhistorische Tagung Spiele im Garten te Bad Muskau (zie hier). Twee maal per jaar vinden aldaar Gartenhistorische Tagungen plaats. Deutsch gründlich zijn ze. Figuurlijk, maar ook letterlijk uitputtend; da’s positief bedoeld, verrijkend, inspirerend zijn ze.

Ook deze keer een stuk of 15 lezingen, gegroepeerd onder:
Lustbarkeit – Spiele in Gärten des Barock und Rokoko
Leibesübung – Spiel und Sport im Freiraum
Neue Spielen in Alten Gärten
Seit der Antike dienen Gärten nicht nur der Repräsentation und dem Rückzug, sondern sind auch Orte der Zerstreuung. Spiele im Garten waren dabei auch immer gesellschaftlicher Ausdruck der jeweiligen Epoche. Das Seminar thematisiert neben der Geschichte vor allem praktische gartendenkmalpflegerische Fragen wie man heute Spielplätze in historischen Anlagen konzipiert, diskutiert Probleme und stellt Lösungsvorschläge vor.

Enne, in november is de volgende, om eventueel alvast in de agenda te zetten:
Historische Alleen – Erfahrungsberichte aus der Praxis
Unbestritten ist die Bedeutung von Alleen als Element in historischen Gartenanlagen und in der Kulturlandschaft, ebenso wie ihr Wert als Biotop und Lebensraum. Seit den 70er jahren wurden viele Projekte zur Erneuerung durchgeführt und werden seitdem in der Fachwelt heftig diskutiert. Das Seminar widmet sich praktischen Fragen zum denkmalpflegerischen Umgang mit historischen Alleen unter Berücksichtigung naturschutzfachlicher und baumpflegerischer Perspektiven.

Bij Ute-Martina Kühnel, kuehnel.pr@muskauer-park.de, is een PDF met het totale program te verkrijgen (de webmaster@cascade1987.nl kan de pdf ook doorsturen).

Eiffeltoren als Entwurf en miniature für Teppichplanzen. Uit: Die moderne teppichgärtnerei (1891), Wilhelm Hampel.

Op Radio 1 was vanochtend een korte rapportage over de jarige Eiffeltoren. Een toren die oneindig vaak gefotografeerd en gefilmd is en die velen inspireerde. Een aantal jaren geleden kwam ik bij een bronnenonderzoek naar mozaïekbedden/teppichgärtnerei navolging in de tuinkunst tegen.
De Eiffeltoren werd ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1889 opgericht. Twee jaar later, in de vierde druk van Die moderne teppichgärtnerei van Wilhelm Hampel, werd de Eiffeltoren, in klein model, als verticaal mozaïekbed opgevoerd. Dat is toch wat anders dan de ‘berg van Mattemburgh’, het mozaïekbed als een pudding op landgoed Mattemburgh te Hoogerheide.

Hampel geeft direct aan dat zijn idee kritiek zal oproepen, maar, voegt hij er aan toe, de toren is dan ook niet bedoeld voor een landschapstuin, maar voor zijn privétuin. Toch ziet hij zijn toren ook wel in een badplaats of voor een hotel waar zomers veel vreemden komen. De laatsten zullen tijdens een kort verblijf graag iets nieuws of interessants zien. Ook een openbaar park sluit Hampel niet uit.
Het geraamte van de toren bestaat uit ijzeren staven en is doorvlochten met ijzerdraad waarbij gaten van 7 à 8 cm blijven bestaan. Het geheel dient met een mix van rundermest, broeikasaarde en leem gevuld te worden. Hierna kan het aanplanten beginnen, van boven naar beneden en in ieder plantgat een of meer planten; met name succulenten, sedum-soorten en bladplanten zijn geschikt. Van groot belang is bij warm weer meermaals per dag te sproeien.
Jan Holwerda

The basket of flowers, Weston-super-Mare (UK), ansichtkaart van rond 1900, is een ander voorbeeld van een (deels) verticaal mozaïekbed.

Op 16 juni promoveert Saskia de Wit op haar onderzoek naar de metropolitane tuin: ‘hidden landscapes.’ Het onderzoek richt zich op de landschapsarchitectuur van de omsloten tuin als een uitdrukking van de genius loci: definiëring, analyse, typologie en transformatie. Het metropolisatieproces neigt ertoe het onderliggende landschap te elimineren of in elk geval te verbergen. Hoe kan de genius loci toegankelijk kan worden gemaakt in het metropolitane landschap?

Het metropolitane landschap wordt hier begrepen als de ruimtelijke uitdrukking van de vergaande mix van stad en landschap, natuur en cultuur, productie en consumptie. Dit wereldwijde fenomeen leidt tot een diffuus en gefragmenteerd landschap met veel verschillende ruimtelijke condities, naast elkaar en over elkaar heen, in een voortdurend vormingsproces. Als een tuin – het klassieke middel om uitdrukking te geven aan het landschap – tevens uitdrukking geeft aan metropolitane condities, kunnen we spreken van een metropolitane tuin. De metropolitane tuin – als een gedefinieerde ruimte in het continue stedelijke veld en als een verankering in de landschapstopografie – biedt een alternatieve toegang tot de landschapshorizon, de verwijzing naar de natuur, en de verbinding met de onderliggende landschapsstructuur.

Invitation:
hidden landscapes
the metropolitan garden and the genius loci

Monday June 16 2014
Aula Congress Centre senate hall (senaatszaal) Mekelweg 5 Delft
11:45 senate hall open
12:00 layman’s speech
12:30 defense ceremony
14:00 reception (including lunch) Bouwpub of BK City Julianalaan 134 Delft

for questions please contact the paranymphs
Suzana Milinovic suzana@opvis.nl
Inge Bobbink i.bobbink@tudelft.nl

Gezicht van de hofstede Plakkersbosch bij Velsen (1793), door Jan Tersteeg
Bron: Noord-Hollands Archief

De titel van de weblog laat u mogelijk denken aan de inzet, sinds enige decennia,  van grote grazers in de natuur en ook op buitenplaatsen. In dit geval ligt het meer in het verlengde van een beeld wat mogelijk menig Cascade donateur nog uit zijn of haar jeugd kent: ‘grasmaaien’ door de geit aan de ketting aan een pin, en iedere dag de geit ‘verzetten’.

De bovenstaande aquarel geeft ook zo’n beeld en draagt op de achterzijde de tekst: Gezicht van de hofstede Plakkersbosch bij Velsen door Jan Tersteeg [(1750-1807)] in de maand juni Ao 1793 getekend, en uit achting aan den Eigenaar van gemelde Hofstede de Wel.Ed.. Heer Pieter van de Poll ten geschenke opgedragen.
Hier geen tuinman met de zeis en ook geen geit aan de ketting, maar kalveren of koeien die het gras kort moeten houden. Later komen de grasmaaiers, al dan niet op stoom, en soms is er nog de inzet van mens, dier en machine. Zie onderstaande foto van Duinlust (Overveen), uit 1931.
Jan Holwerda

Duinlust (Overveen, 1931)  Bron: Noord-Hollands Archief

Twee bovendeurstukken (1832), Willem Uppink.  Bron: RKD

Genietend van behangselschilderingen en bovendeurstukken… Al ‘bladerend’ in beeldbanken van verschillende musea en die van de RKD (zie RKD Explore). Prachtige schilderingen zijn te vinden. Zo zijn die van bijvoorbeeld Willem Uppink erg fraai. En zoekend naar wie die Willem Uppink dan wel was, blijkt dat hij Beekhuizen te Velp had bezocht (zie Honig Breethuis aldaar naar onderen rollen). Vervolgens was de betreffende tekening snel gevonden. Ooo die… tekening bekend… (zie onderaan) kunstenaarsnaam vergeten… nu niet meer.
Jan Holwerda

Twee behangselschilderingen (1820), Willem Uppink.  Bron: RKD

De salon van Beekhuizen vanaf het zuiden (ca. 1790-1849). Bron: Gelders Archief

Zicht vanaf de rustplaatsen van Het Loo op het achterliggende Paleispark (2013).  Foto: Niek Ravensbergen

Tijdens de midsummer van 2013 maakte een Cascade gezelschap al de combi van een wandeling in de geometrische tuin en het Paleispark daarachter. Sinds 1 april dit jaar kan iedere bezoeker deze de doorsteek maken en de combi maken. Via een tourniquet achter de Colonnades is een verbinding gemaakt met het achterliggende park. De ‘Oranjewandeling’ voert langs het badpaviljoen, theepaviljoen, olifantenstallen en oude Oranjerie. Met een toegangskaart voor het museum kunnen bezoekers uitsluitend de Oranje-wandeling volgen, voor de rest van Paleispark Het Loo dient men een dagkaart te kopen. Een boekje met de route voor de ‘Oranjewandeling’ is gratis verkrijgbaar.

Foto’s Cascade midsummer 2013.

Het Cascade gezelschap bij de Veldvijvers (2013).  Foto: Niek Ravensbergen

Gezicht op theepaviljoen bij de Veldvijvers (ca. 1876)  Foto: M. Bosse