xe2x80x98Een Wintertuin herleeftxe2x80x99  Foto: Arinda van der Does

Vrijdagmiddag 15 oktober werd, op Paleis Het Loo, de expositie xe2x80x98Een Wintertuin herleeftxe2x80x99, de exotische plantenwereld van koning Willem II geopend.

Koning Willem II (1792-1849) bezat, naast zijn grote schilderijencollectie, een grote verzameling van meer dan 3.000 exotische planten. Voor deze subtropische planten, die de Hollandse winters alleen binnen konden overleven, bouwde de koning aan zijn paleis op de Kneuterdijk in Den Haag ruime kassen. In 1850 werd deze verzameling geveild. De veilingcatalogus bevat o.a. planten als palmen, varens, bromeliaxe2x80x99s, citrusbomen en zeldzame boomvarens.

Aan de hand van de veilingcatalogus wordt die sfeer van de vroeg 19de-eeuwse wintertuin weer tot leven gebracht. Exotische planten, vazen en jardinières (plantenstandaards), aangevuld met bruiklenen, waaronder unieke porseleinen bloemétagères.

Zo'n wintertuin diende niet alleen als onderdak voor een botanische collectie, maar had ook een sociale functie: partijen, diners en andere evenementen vonden er plaats. De grote opkomst aan genodigden maakte het historische plaatje afgelopen vrijdag compleet. Rondwandelende, keuvelende mensen, met een drankje en een hapje, levende muziek op de achtergrond en dat alles te midden van exotische planten, porseleinen vazen, lantaarns en vergulde kaarsenkronen. Slechts vrij rondvliegende vogels ontbraken.  JH

Ter info, donderdag 18 november zal Cascade in het kader van het mini-symposium 2010 de tentoonstelling bezoeken. Aanmelden via de Cascade website ; zie verder ook de website van Paleis Het Loo.

xe2x80x98Een Wintertuin herleeftxe2x80x99  Foto: Arinda van der Does

Architectuurcentrum Makeblijde organiseert in samenwerking met de NVTL een debattenreeks (5-tal vrijdagmiddagen verspreid over 6 maanden) over de rol van de historische tuin in de hedendaagse landschapsarchitectuur: 'Historische Tuinen_nu'.

De eerste middag is op 22 oktober (15:00-17:00). Begrippen, theorieën, methodes, beleid en ontwikkelingen zullen naar voren worden gebracht door landschapsarchitect Peter Verhoeff, planoloog Jan-Willem Edinga, hovenier Kees Beelaerts van Blokland, historicus Ronald van Immerseel en beleidsmedewerker (consulent uitvoering monumentenwet) Mariël Kok. In de navolgende lezingen worden een aantal zaken uitgediept en op 18 maart 2011 zal een slotdebat plaatsvinden.

Voor meer zie Makeblijde: overzicht en details.

Net voor de pauze in het middagprogramma van het Platform Groen Erfgoed (over historische moestuinen) werd gisteren het eerste exemplaar van De tuinbaas en zijn buitenplaats: Werken in historisch groen overhandigd. Aan Kees Beelaerts van Blokland, voorzitter van het Gilde van Tuinbazen. Een boek geschreven door Gertrudis Offenberg en rijk geillustreerd met foto's gemaakt door Johan van Galen Last (natuurfotograaf, maar vooral ook tuinbaas).

24 buitenplaatsen, landgoederen en andere historische tuinen werden bezocht. Uitgebreid werd gesproken met de tuinbazen (tegenwoordig vaak beheerder, opzichter of zelfs groenmanager), een en ander werd in een cultuurhistorische context geplaatst en belangrijke horticulturele kennis werd vastgelegd.
Overigens was een 10-tal van de tuinbazen gistermiddag aanwezig, een ieder kreeg een exemplaar van het boek. Platform-deelnemers die het boek al kochten zullen al bladerend de heren en de dame in het boek opnieuw tegenkomen.

Tot nu toe enkel gebladerd, een prachtig boek. De beschrijving zegt: Alle aspecten van behoud en onderhoud van monumentale tuinen en parken komen aan de orde, niet alleen de keuze van beplanting, het onderhoud van bomen en struiken, maar bijvoorbeeld ook lastige wetgeving, arbeidsverhoudingen, publieksvoorlichting.

De tuinbaas en zijn buitenplaats: Werken in historisch groen
Gertrudis A.M. Offenberg xe2x82xac 29,95 ISBN 9789040077029
(zie ook uitgeverij Waanders)  JH

Gesellschaftslinde uit Ideen-Magazin für Architecten, Künstler und Handwerker, J.G. Grohmann

In de dagboeken (1811-1830) van Willem de Clercq wordt (in de derde persoon) ook verslag gedaan van een reisje door Gelderland (aug 1815). Bezocht worden o.a. Rozendaal en Beekhuijzen.

In de avond van 17 aug. beklimmen ze den groten boom en de volgende dag wordt onder de kop Op den boom te Beekhuijzen des middags geschreven: Deze regels worden om dus te spreken tusschen hemel en aarde geschreven, want wij zitten twintig takken hoog in het midden van de takken, in een boom.

Wat later aten nu op een bordes geldersche pannekoeken en dronken van een fles slechte wijn, die hen echter tamelijk naar 't hoofd steeg, (N.B. derwijl de wijn slegt en hunne dorst groot was). Met een slok op gaat het verder met De vrienden waren vrolijk dochvhet gelukte hen echter den top des booms te bereiken en daar hunne ontmoetingen neder te schrijven en Na dat wij eindelijk Goddank heelshuids den befaamden boom afgeklommen waren zochten wij den weg naar Biljoen.

De volgende dag wordt het zoo vaak betwistte vraagstuk over de voortreffendheid van Rozendaal of Beekhuizen, ongetwijfeld met een spijkertje in de kop en met het belang van een herberg in de nabije omgeving in het hoofd, met de volgende rijmelarij verwoord:

Jan Borrel ging op reis met Pieter van der slok
Zij stonden zamen uittepluizen
Wat plaats met meerder regt de meeste menschen trok
Jan zei 't was Roozendaal en Pieter 't was Beekhuizen

In 't eind zei Piet tot Jan Houd op met uw gemaal
De zaak is duidlijk u te ontknopen
Beekhuijzen streelt mij meer. Het blinkt met groter praal
Daar kan men bij de baas nog thee en borrels kopen
Maar hier al heeft men zich ook nog zoo moê gelopen
Men vind geen enkle kroeg in 't pragtig Rozendaal.

Ter illustratie de Gesellschaftslinde (boven) uit Ideen-Magazin für Architecten, Künstler und Handwerker, J.G. Grohmann (eerder al in Ideenmagazin für Liebhaber von Gärten) en Le Vieux Chêne (de Oude Eik) d'Allouville-Bellefosse (Haute-Normandie, 50km oostelijk van Le Havre). Klik hier voor meer Allouville Bellefosse.  JH

Le Vieux Chêne d'Allouville-Bellefosse

Le Vieux Chêne d'Allouville-Bellefosse (2006)

Schutterspark Brunssum  Bron: qoop.nl

In twee eerdere weblogs kwam het fenomeen volkspark ter sprake, 7 juli 2007 en 10 januari 2010.
In het verlengde hiervan past het navolgende, ingestuurd door Fon Habets:

Onder de titel: xe2x80x98Het Schutterspark in Brunssum: xe2x80x98stijlkenmerken bleven behoudenxe2x80x99, heeft Fon Habets (www.habetsthuynen.nl) aan de hand van het groenhistorisch onderzoek kunnen aantonen dat dit park een volkspark is aan de hand van de inrichtingseisen die de Duitse tuintheoreticus C.C.L. Hirschfeld (1742-1792), stelt aan de inrichting voor een volkspark. K.C. van Nes maakte in 1920 het ontwerp in opdracht van de Staatsmijnen.  In 1952 heeft John Bergmans, destijds supervisor van de Plantkundige dienst van de Staatsmijnen, uitvoering gegeven aan de wens van de directie om een gedeelte van het cadeau ter gelegenheid van het gouden jublileum van de mijn, op te waarderen. In 1977 kwam er de eerste skibaan van Nederland en nu anno 2010 heeft het park een xe2x80x93 groene long functie xe2x80x93 binnen Parkstad Limburg.

Bijzonder was de dubbele functie van het park. Enerzijds een recreatieoord voor de mijnwerkers anderzijds een waterwin en lozinggebied voor de steenkoolproductie.   Fon Habets

Onbekende buitenplaats.  Bron: onbekendinnederland.nl

Oude foto's en ansichten hebben wat. Een open deur natuurlijk.
Voor ons geïnteresseerden in historisch groen zullen deze twee helemaal aanspreken. De vraag is echter waar is dit? En daarom staan deze beelden dan ook op Onbekend in Nederland.
Klik op de foto's om ze een slag groter te zien. Ga naar de site voor meer foto's en eerdere reacties. En als u dan toch op de site zit, klik nog even lekker rond.  JH

Onbekende buitenplaats.  Bron: onbekendinnederland.nl

In de kloostertuinen van Steyl.  Foto: Joost Gieskes

Zaterdag 18 september vond de Cascade najaarsexcursie plaats. Ik kon slechts de ochtend meemaken. Hoe vat ik die samen? Ik kom terug!
Hierbij een oproep aan de deelnemers. Wie levert een stukje tekst om mijn 3 woorden te vervangen? Email de webmaster.

Foto's zijn ook welkom. Een eerste serie is al geplaatst, met dank aan Joost Gieskes.

Museum Geelvinck Hinlopen Huis te Amsterdam organiseert woensdagmiddag 22 september (vanaf 13:30) voor de tweede maal een Studiemiddag Keurtuinen 2010 (het informele forum voor professionelen in relatie tot de keurtuin). Themaxe2x80x99s voor dit jaar zijn
1. xe2x80x9cVijvers en fonteinenxe2x80x9d, naar aanleiding van het themajaar xe2x80x9cAmsterdam Water Sensationsxe2x80x9d;
2. xe2x80x9cDe keurtuin als werelderfgoedxe2x80x9d, naar aanleiding van de erkenning van de grachtengordel als werelderfgoed.

Sprekers zijn
Jaap-Evert Abrahamse, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, met xe2x80x98Water en groen binnen de grachtengordel, een historisch perspectiefxe2x80x99;
Ben Groen, Nationaal Museum Paleis Het Loo, met xe2x80x98De waterpartijen van Paleis Het Loo, oude vormen springlevendxe2x80x99;
Jurn Buisman, Museum Geelvinck, met xe2x80x98Splash!, resultaat onderzoek voor de totstandkoming van deze tentoonstellingxe2x80x99;
Marleen Slooff, Bureau Werelderfgoed Gemeente Amsterdam, met xe2x80x99De keurtuin als werelderfgoedxe2x80x99;
René Dessing, voorzitter Jaar van de Buitenplaats 2012, met xe2x80x98De keurtuin in vergelijking met het behoud van het historisch groen van de buitenplaatsxe2x80x99.

Voor meer informatie of aanmelding kunt u contact zoeken via info@museumgeelvinck.nl.  Voor Museum Geelvinck, klik hier.

En namens René Dessing en in relatie tot bovenstaande nog het navolgende:

In mijn voordracht zou ik iets willen vertellen over een al dan niet bestaande relatie tussen vroege stadstuinen en tuinen rond historische buitenplaatsen. Ik vraag mij af of iemand ooit een artikel of hoofdstuk over de al dan niet bestaande relatie van stadstuinen en tuinen van buitenplaatsen heeft gelezen? Tussen stadshuis en buitenplaats is op velerlei wijze beïnvloeding, wisselwerking en andere vormen van inspiratie sprake geweest. Veel vroege buitenplaatsen werden gemodelleerd naar voorbeeld van grachtenpanden. Ik vraag mij of vroege tuinontwerpen een rol gespeeld zouden kunnen hebben in het veel omvattender ontwerp voor groen rond buitenplaatsen? Ik houd mij aanbevolen voor tips, opmerkingen, debat of suggesties. Dank.

Reacties kunnen natuurlijk via de weblog, maar ook rechtstreeks per email naar René Dessing.

Ruine Toutenburg (2009)

Op woensdag 29 september aanstaande wordt het pas gerenoveerde park Oldruitenborgh feestelijk teruggegeven aan Vollenhove. Reden genoeg voor de Stichting 'Vrienden van (cultuur)historische tuinen en opstallen in het land van Vollenhove' om u uit te nodigen stad en park te komen herontdekken.

Symposium 'Vollenhovexe2x80xa6 ik was dat prentje jaren kwijt…'
 9:30 Ontvangst in restaurant Seidel
10:00 Gezamenlijke wandeling langs de oude haven en door de stad naar de havezate Oldruitenborgh
10:30 Lezingen in havezate Oldruitenborgh:
      Het Zuiderzeeplan
      De geschiedenis van Oldruitenborgh en de Toutenburg, parkrestaurator Lucia Albers
      Herstelplan park Oldruitenborgh, landschapsarchitect Anja Guinée
      Uitvoering en toekomstig beheer van het park in zijn context, Jos van Dijk, gemeente Steenwijkerland
12:30 Lunch
13:30 Gezamenlijke rondwandeling door het park

14:00 Middagprogramma met overdracht aan Vollenhove

Klik hier voor de uitgebreidere uitnodiging ; aanmelden bij mevrouw M. Jordens, 0527-244600 of via info@oldruitenborgh.nl.
Kosten xe2x82xac 20 zonder lunch, xe2x82xac 35 met lunch.

Ruine Toutenburg, in Reis door Holland (1807-1812)

Na een periode dat de linker kolom van de weblog niet kon worden gewijzigd is aanpassing nu weer mogelijk. Gelukkig maar, want een agenda met data uit het verleden dat past niet. En gelukkig maar, want in september is er van alles te doen. Check de linker kolom voor interessante events (sorry, taalvervuiling) en klik op de links voor details en voor eventuele aanmelding. We komen elkaar nog tegen. JH