Oranjestein (Oranjewoud)


Tuinprieel, Oranjestein (Oranjewoud)  Foto Jan Holwerda

De komende 3 zondagmiddagen, vanaf 1 tot 5 uur, is de buitenplaats Oranjestein te Oranjewoud (bij Heerenveen) nog opengesteld. Een, en misschien wel de Roodbaard tuin. Ik kende het enkel uit de boeken en het stond al een tijd op m’n lijstje.

Het huis staat in de steigers en een bord meldt zondag 1-5 open. Het huis zelf is niet open en de toegang tot het park is in de noord-oost hoek, bij de oranjerie. Een A4-tje met de plattegrond van het park en met vermelding van toponiemen en de prieeltjes krijgt u mee (een stuk geschiedenis op de achterzijde). Volg de route met de witte pijlen,  wijk af en toe even af en loop weer terug om de route weer op te pikken.

Vanuit het jongste deel langzaam naar het oudste deel van het park. Naar en door het golvende Roodbaard, golvend, verticaal en horizontaal, stijgend en dalend, slingerend door open en dicht, over bemosde, doorwortelde paadjes, langs vijvers, van prieel naar prieel, over de stenen brug, langs de menagerie, en in een stralende zon met een heerlijk windje. En dan heb ik nog niet eens alles genoemd.  JH

Dit jaar nog zondagmiddag 12, 19 en 26 augustus.


De Stenen Brug, Oranjestein (Oranjewoud)  Foto Jan Holwerda

Bomen in Amsterdam

Het Amsterdamse bomenboek, geschreven door Eddie Blankers en Louis Stiller, is een bomen-verhalenboek. Het boek vertelt over de bomen van Amsterdam per regio van Amsterdam: Centrum; Noord; Oost; Zuidoost; Zuid; West. Daarnaast zijn vele kaderteksten door het boek verspreid, zoals bijvoorbeeld Bomen op de grachten; Anna Paulownaboom (en 30 andere boomsoorten); Monumentale bomen; Leonard Springer, Bomen in de oorlog; Engelse landschapsstijl.
En passant komen ook alle Amsterdamse parken met hun bijzondere bomen aan bod.
De taakverdeling tussen de 2 schrijvers was eenvoudig: Blankers (voormalig hoofd van de afdeling Boomwerk van de gemeente Amsterdam) sprak, Stiller schreef.


Plataan Leidse Bosje, omstreeks 1865 geplant, 650 m. omtrek.   Foto Leo Goudzwaard

Hoewel het boek is opgebouwd in delen van Amsterdam, kan men over de bomen per soort ook veel te weten komen via een bomenlijst achterin (Nederlandse namen, gevolgd door Latijnse namen). Deze verwijst naar plaatsen in het boek waar de soort het meest uitgebreid wordt behandeld.
Het boek geeft veel interessante informatie en heel veel fotoxe2x80x99s, maar jammer genoeg is deze niet altijd makkelijk te vinden. Van sommige bomen, zoals die van het nationale symbool van Japan, de Yoshinokers (Prunus yedoensis) zijn de Nederlandse namen nu eenmaal niet algemeen bekend en dan is het moeilijk zoeken, zowel voor de dendroloog als voor de geinteresseerde leek.  CO.

Het Amsterdamse bomenboek / Eddie Blankers en Louis Stiller. Amsterdam / Antwerpen, 2007. 416 pp. ISBN 978 90 450 1517 0. xe2x82xac49,90.
Zie ook www.amsterdamsebomen.nl

Tweetal websites

Deze keer een 2-tal recent geopende of vernieuwde websites.

Allereerst de website van Stichting PHP. Deze biedt nu veel meer dan de voorgaande versie, een visiteplaatje.

Tweede is de website Cultuurhistorisch beheer. In september 2006 presenteerde Landschapsbeheer Nederland het Handboek cultuurhistorisch landschapsbeheer. Nu is er een afgeleid product zijnde de website. Onder Elementen is het element Buitenplaats opgenomen.

Allerlei interessants te vinden. Leuk vond ik bv de literatuur per element. Een indicatie hoeveel aandacht het kent/kende en hoe recent die aandacht is? (mijn afgeleide product)  JH

Kasteel Keukenhof nu


Kasteel Keukenhof 2007  Foto Jetty Tempelman

De Cascade voorjaarsexcursie van dit jaar ging naar o.a. Kasteel Keukenhof te Lisse. Aldaar waren we denk ik onder de indruk en misschien wel overdonderd door het plaatje dat kasteel en omliggend park tezamen vormden. Het noordelijk parkdeel dient nu nog als parkeerterrein voor de bussen met bezoek voor de Keukenhof (het bloembollententoonstellingsterrein).
Tijdens de excursie was dat terrein kaal. Enkel verharding, half-verharding en kale grond, bijna een stoffige vlakte. Er werd al verteld over plannen om het parkeerterrein voor de bussen naar elders te verplaatsen en het huidige parkeerterrein permanent bij het park van Kasteel Keukenhof te betrekken.

Nu was ik vorige week in Lisse en ben ik nog even bij het kasteel geweest. En wat een verrassing, een groot groen voorterrein. De parkeerplaats was ingezaaid en vormt nu wel een onderdeel van het grotere geheel. De weg met autoparkeerplaatsen kronkelt er doorheen en valt bijna weg. Carla vertelde me later dat het nog 2 jaar als busparkeerterrein moet dienen, dus het nu is als het ware een overbrugging tot het volgend voorjaar. Maar nu al kun je een beeld krijgen hoe het er straks permanent uit kan zien.  JH


Het groene parkeerterrein  Foto Jan Holwerda

Uitgeverij De Hef publishers

Sinds kort (volgens mij) heeft Uitgeverij De Hef publishers een website. De Hef kennen wij van een reeks van uitgaven. Het recente Gids Doolhoven en labyrinten in Nederland, de monografie L.A. Springer, de 4-delige serie Gids voor de Nederlandse tuin- en landschapsarchitectuur, het prachtige Hovenierskunst in Palmet en Pauwstaart en nog enkele andere werken. Al deze werken zijn te vinden in fondslijst.

De website kent ook een keuze ‘lopende projecten’. Daar staat een 3-tal projecten waar wij ook al wat aan hebben mogen ruiken, via bv Cascade Bulletin of een Ronde Tafel Conferentie bijdrage. Te vinden zijn "Er stond een vrouw in de tuin" van Anne Mieke Backer, Mien Ruys van Leo den Dulk en "Met levend materiaal" (Copijn) van Mariëtte Kamphuis. Lees de info en zie afbeeldingen die per projekt geboden worden.
Doolhoven en labyrinten verscheen dit jaar, de andere 3 volgen in 2008 en 2009.  JH

Echo in groot landschap

In mei van dit jaar vroeg Tineke Scholtens of ik een vermelding van het verschijnen van Echo in groot landschap wilde maken. Met de wetenschap van een komend Cascade Bulletin met een verslag van het Rob Leopold Symposium in het achterhoofd, wilde ik even wachten tot het verschijnen van dit nummer zodat een combinatie gevormd zou worden. Dat even wachten duurde wat langer dan verwacht, maar het Cascade Bulletin 2007-1 is nu in de bus gevallen.

Echo in groot landschap is het verhaal van een plek. Een plek te midden van de akkers in het Groningse Slochteren, waar twee mannen, Jan Nauta en Sible de Blaauw, 35 jaar geleden als studenten een tuin begonnen. Rob Leopold brengt de tuin in beeld via een gesprek.

Over het boek zegt Ineke Verbeek-Kramer in het bovengenoemde Bulletin: ‘In de traditie van de hofdichten, zoals in Constantijn Huygens Hofwijck, loopt de lezer samen met Jan Nauta en Rob Leopold door de tuin en luistert mee naar hun samenspraak’. Maar lees vooral de rest van haar artikel om een verdere indruk te krijgen.
En ik, ik haal zo het beeld voor ogen van Jan en Sible in tweespraak, met prachtige plaatjes, in die zaal van het symposium.  JH

Nieuwe huisvesting Speciale Collecties

Per 16 juli is Bibliotheek Forum (WUR) geopend. De collecties van de meeste Wageningse bibliotheeklocaties zijn nu onder één dak te samen gevoegd.

Special Collections is verder uitgebreid en is opnieuw gehuisvest in ‘de kelder’. Nu niet meer lettelijk, maar t.o.v. van de open stellingen. Vanuit het ‘normale’ bibliotheekdeel kijk je als het ware door een glazen oog naar beneden en werp je je blik op het opengestelde deel van Special Collections. Een mooie, bijzondere vormgeving.

En een vormgeving met veel licht hout op beton, erg fraai. Net als de buitenkant van het gebouw, en de gevoelsmatig wijdse ruimte om het gebouw.
Overigens huisvest het gebouw veel meer dan enkel de bibliotheek.

Gedurende de gehele verhuisperiode was er een blog. Naast deze blog zijn er ook veel foto’s te vinden.  Beide te vinden via Forum building. New home of the library.  JH


Zicht, van boven, op Special Collections  Foto’s WUR

Freemasonic Symbolism

In weblogs van 24 april, 7 mei, 8 mei en 10 mei werd gesproken over vrijmetselarij en vernieuwende tuinarchitectuur in de tweede helft van de 18de eeuw en over het gebruik van onderdelen met een decoratie, die verwant kan zijn aan de maçonnieke symboliek.

Mochten deze weblogs aangesproken hebben, dan is het volgende artikel mogelijk ook interessant. Ik vond Freemasonic Symbolism and Georgian Gardens door Patrizia Granziera.  JH

In de afbeelding links o.a. zon, maan en sterren als in de eerdere weblogs al genoemd.

Vakantie

Frchateau_maintenonfericois    Frbreteuilvormsnoei2007

F.- E. Ricois (1795-1881) Aquaduct van Maintenon.            Vormsnoei in het park van Chateau Breteuil. Foto Joost Gieskes

Vakantie

Een heerlijke tijd, die maanden juli en augustus (2007). Vele nieuwe informatie kan binnenstromen. Doet u ook mee? Cascade-vrienden vliegen uit, gaan met vakantie of keren al weer terug. Zij willen hun vakantie graag met uitstapjes naar een historische tuin of park combineren. Joost Gieskes schreef na zijn terugkomst uit ‘Eure et Loir’ en ‘Ile de France’ het volgende:

Chateau Maintenon. Circa 25 km noord van Chartres ligt het plaatsje Maintenon, alwaar zich een interessant kasteel bevindt, van oorsprong 13e eeuws, maar later vaak uitgebreid. Het interieur is buitengewoon mooi en zeer origineel. Hier woonde Madame de Maintenon, vriendin van en later in het geheim getrouwd met Lodewijk XIV, de zonnekoning, een van de redenen waarom het kasteel er nu nog zo fraai uitziet. Het kasteel ligt aan de rivier de Eure. De tuin is een ontwerp van André Le Nôtre, maar dat is toch niet echt meer zichtbaar. Daar staat tegenover dat het uitzicht vanuit de tuin schitterend is en haar weidsheid onovertroffen. Het restant van het aquaduct, door Lodewijk XIV aangelegd om de tuinen van Versailles te bevloeien, is nog steeds te zien en draagt bij aan een bijzondere ervaring. Wonderlijk genoeg wordt in toeristische documentatie niet of nauwelijks aandacht besteed aan dit monument. Wie Chartres wil bezoeken mag Maintenon beslist niet overslaan: ‘vaut un détour’.

Chateau Breteuil. Tussen de kastelen Rambouillet en Versailles ligt Chateau Breteuil. Dubbele rijen linden vormen de oprijlaan tot het kasteel, en iets verder, langs een landweg, verrassen lanen met Italiaanse populieren. Het slot stamt uit begin 17e eeuw en is altijd in bezit geweest van dezelfde familie (Le Jay). Opvallend in de tuinen zijn de grote vijver, veel tuinbeelden en veel vormsnoei, terwijl ook een uitgestrekt bos met grote vijvers de aandacht vraagt. Een deel van het bos is als sterrenbos aangelegd. Ook spreekt men van een xe2x80x98Gallo-Romeinsexe2x80x99 duiventoren. In de droge gracht rond het kasteel lopen herten. En dan is er nog een doolhof, een orangerie en een ijskelder. Het buiten ligt nogal geïsoleerd; zodat men een bezoek goed vooraf moet plannen. Alles bij elkaar een zeer fraaie locatie, jammer genoeg met een beetje teveel speelgelegenheid voor kinderen, om geld voor onderhoud en restauratie te genereren. Gefascineerd hebben we naar het vakkundige snoeiwerk door drie hoveniers gekeken.

Cradle

Nedstaverden10juli2007_005midden_1 

Staverden. Onlangs geplaatste nieuwe berceau. Deze loopt tussen boomgaarden en moestuinen door en van parkeerplaats naar bezoekersterras. De Blauwe Regen wordt hier aangeplant. Foto Carla Oldenburger

Cradle

Een tijdje geleden werd ik opgebeld door een vertaler van een Engels boek. Hij was met een tuinbeschrijving bezig en vroeg mij of ik wist wat een cradle betekende, in verband met een tuin of park. Ik kende het woord niet in verband met tuinen, maar begreep het meteen. Dat sloeg natuurlijk op hetzelfde woordgebruik als het woord berceau. En waarom gebruiken de Fransen dit woord berceau? Ga maar eens op je rug liggen in een berceau, dan zie je dat het halfronde hemeltje lijkt op het hemeltje van een wiegje.

Het geheim van een goeie berceau is de juiste hoogte, de juiste breedte, de juiste begroeiing, en het juiste tracé.

De hoogte mag best behoorlijk zijn (soms wel drie tot vier meter); belangrijk is het evenwicht met de omringende ruimtes en andere gebouwen in de nabijheid. De berceau xe2x80x98komt bovendien naar benedenxe2x80x99, omdat bloemen en takken neerhangen.

De breedte is afhankelijk van de hoeveelheid personen die naar verwachting er door zullen lopen. De nieuwe berceau op Staverden is een verbinding tussen parkeerplaats en xe2x80x98kasteelxe2x80x99 en tussen parkeerplaats en bezoekersterras en werknemers en bezoekers zullen vaak naast elkaar in de berceau willen lopen.

De begroeiing (dus de kleur van bloemen en bladeren) is afhankelijk van de kleurencombinaties en de ruimte direct buiten de berceau. In dit verband is ook belangrijk of men denkt aan een xe2x80x98openxe2x80x99 of xe2x80x98dichtexe2x80x99 berceau (d.w.z. met of zonder uitzicht naar opzij).

Het tracé is misschien wel het allerbelangrijkst. We zien maar al te vaak een berceau die leidt van niets naar niets; of van een bepaalde plaats naar een open plek waar niets gebeurt. Ook wordt een berceau nogal eens gebruikt als een toegangslaantje voor een huis of een tuinhuis. Gevolg hiervan is vaak dat een karakteristieke gevel helemaal achter de berceau verdwijnt.

Een cradle of berceau of loofgang is dus wel een tuinsieraad om over na te denken, zowel in het geval van restauratie als in het geval van een nieuwe toepassing. CO.