Chris De Maegd schreef een prachtig boek over kasteel, park en tuinen van Kasteel Hex. Een geschiedenis die tot heden nauwelijks bekendheid heeft gekregen in Nederland. Het is hier niet de plaats om de tuin- en parkgeschiedenis van Hex uiteen te zetten -men moet het boek beslist kopen of lezen- maar een aantal zaken troffen mij.

Een verlichte prins, Francois-Charles de Velbruck (1719-1784; zie foto links van Wikimedia) heeft op Hex een xe2x80x98Engelse tuinxe2x80x99 aangelegd, als een van de vroegste in Belgie. Misschien is het nu het moment om Hex en Beeckestijn eens met elkaar te vergelijken? We krijgen daardoor mogelijk een scherper beeld van de tuinen en het park van beide.

Van de 18de eeuwse situatie is weinig over op Hex. Toch kan men natuurlijk niet om het fenomeen parterre heen. Volgens schrijfster is dit woord afgeleid van het Italiaanse woord partire (= verdelen en vertrekken). Ik weet niet beter dan dat het woord te maken heeft met het Franse woord parterre (lat. per terra, begane grond, beneden); deze perken zijn toch bedoeld om van boven af op te kijken?

Velbrucks erfgenaam was Joseph-Romain de Marchant, graaf dxe2x80x99Ansembourg (1745-1798). Zijn dochter erfde Hex en zijn zoon erfde Kasteel Amstenrade (beide via de vrouwelijke lijn). Vanaf het begin van de 19de eeuw zien we dan ook op Hex en Amstenrade dezelfde tuinarchitecten optreden, i.c. F. J. Dükers en Louis Fuchs. Des te interessanter, omdat Fuchs in Nederland ook op Amstenrade (1850), Neubourg (1856); Mheer (1861) en Anneville (1866) werkte.

De tuinen zoals ze er nu bijliggen vertonen een 20ste eeuwse vormgeving. Jules Janlet ontwierp in 1913 nieuwe geometrische parterre-tuinen en Jacques Wirtz moderniseerde de terrastuinen, maar wel geïnspireerd op de oude vormen. Het werk van Janlet zouden we kunnen vergelijken met dat van Leonard Springer en zijn tekenstijl doet daar dan ook sterk aan denken. Wordt vervolgd. CO.

Chris De Maegd (met een bijdrage van Paul Van den Bremt; een voorwoord van Ghislain dxe2x80x99Ursel; en een nawoord van Xavier Duquenne). Hex een prinselijk landgoed ontsluierd. Brussel, 2007. 223 p. 2007. ISBN 978 90 6153 7441. ISBN Engelse uitgave 978 90 6153 7465; ISBN Franse uitgave 978 90 6153 7458. Prijs xe2x82xac49,=