Tekening van een perceel grond gelegen in Ossendrecht aan “s Heeren Baan vaan den Aanwas na het Dorp”, H. Adan (1745)
Bron: Het Markiezenhof

Een tweede kaart uit de beeldbank van het Markiezenhof betreft ‘Tekening van een perceel grond gelegen in Ossendrecht aan “s Heeren Baan vaan den Aanwas na het Dorp” ‘ (Burgemeester Voetenstraat) met:
A, den hoff, vijver, en ten deel van de werff alwaar het huijs op staet
B, moes land, deel van de werff, waar de schuur op staet, ten west, en een dreef ten noort van de vijver
C, hoff en teras, ten oost van de vijver

Wat meteen opvalt is de aanduiding ‘Teras’. Met Ossendrecht Burgemeester Voetenstraat gezocht in Google Maps
En dan belandt je ten zuid-oosten (0,5 km) van de al gevonden ‘Hooge Houve’

In watwaswaar.nl is de bij de kaart genoemde straatnaam ‘Weg van het dorp naar den Aanwasch’ te vinden, zie kadastraal minuut, en in zuidelijke richting ‘Het Kasteele straatje’ (kaart linksonder). Het perceel zelf laat een rechthoekig omgracht terrein met 2 bruggen zien, en in noordelijke deel van het perceel nog een vijvertje. In Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden (1846) noemt van der Aa het voormalig kasteel van Ossendrecht.

Google Maps toont een woonwijk met de naamgeving Peeberg, en lijkt het ‘Teras’ niet hoger gelegen?
De noord-oostelijk punt van de wijk zou het ‘Teras’ moeten zijn (denk ik).

Eén van de kadastrale minuten (kaart rechtsonder) leidde overigens nog af. Vanuit het dorp gaat een laan met ‘opgaand geboomte’ op naar de Pottenberg (oostelijk van de ‘Hooge Houve’) met aldaar alweer een koepel.
Al met al 3 uitzichtspunten met al dan niet een tuinhuys, koepel of iets dergelijks als bekroning binnen een straal van een halve kilometer…  Jan Holwerda

De Hooge Houve van Ossendrecht, anon. (1670)  Bron Het Markiezenhof

Kijkend in de beeldbank van het Markiezenhof (Bergen op Zoom) stootte ik op een eenvoudige, maar naar iets later bleek prachtige kaart. Eigenlijk enkel doordat het oog getrokken werd door structuren, door geometrie, door lijnen die een weergave van iets tuinhistorisch zouden kunnen zijn. Na selektie volgde een kaart genaamd ‘De Hooge Houve van Ossendrecht’, met o.a. de aanduiding ‘Speelmansstuck’ en de datering 1670.
Je ziet een rechthoekig terrein met daarbinnen een dubbele bomenrij om een boerderij en huis, maar ook een bijzonder tuinelelement. Na inzoomen zie je een tuinheuvel, oplopende toegangspaden, drie etages en een top met een speelhuys.

Eens verder gezocht (Google) met de trefwoorden ‘hoge hoeve ossendrecht’. Een van de hits is over de ‘Wandelroute Brabantse Wal’. Er wordt vermeld ‘De Berghoeve: Zuidwaarts ligt de markante hoeve op Den Berg, anno 1719. De hoeve was al eerder bekend onder de naam Ruststede en  Hooge Hoeve. De hoeve was enige generaties in de zomer het jachtverblijf van het geslacht Van Aerssen, die hoge posten bezetten in de Republiek der Verenigde Nederlanden. Ze bezaten tot 1761 de Heerlijkheid Hoogerheide die toen aan de Markies van Bergen op Zoom verkocht werd‘

Een vaag shot van Google Earth laat de noord-west zijde van Ossendrecht zien. Zelf, voor een luchtfoto, Google Maps gestart en naar die noord-west zijde. Tevens, voor topografisch materiaal, naar watwaswaar.nl. En jawel, Berghoeve. En op de topografische kaart het hoogtecijfer 11.2 bij de huidige hoeve en het aangrenzende bosje met 17.2!
En dan daarnaast nog eens het toponiem Sterbos; goh wat moet je daar nou weer van denken?

En als je dan beseft dat de kaart van De Hooge Houve de noordzijde onder heeft, dan zie na 180 graden draaien hoe ’toen’, ‘nu’ en luchtfoto ineenschuiven; de weg, het terrein, de heuvel. En dan besef je het zicht vanaf de toenmalige tuinheuvel. In oostelijke richting zicht op en over het huis en in westelijke richting over de nieuwe polders; aangelegd na de Vrede van Munster (1648, einde 80-jarige oorlog).  Jan Holwerda

.

Nog even een toevoeging vanuit het eerder genoemde watwaswaar.nl; Kadastraal Minuutplan met Den Berg. Opnieuw duidelijk herkenbaar de tuinheuvel, het huis / de boerderij, maar nu komt ook een ‘dreef’ in zuidelijke richting  (naar rechts) duidelijk naar voren. En als je dan opnieuw de kaart ‘De Hooge Houve van Ossendrecht’ bekijkt zie je dan naar boven toe de aanzet van die ‘dreef’? Echter op kadastraal minuut zelf is de ‘dreef’ gericht op de tuinheuvel. In de bijbehorende OAT staat voor 106 de omschrijving ‘Dreef’, bij 105 iets met Koepel…’ en aan weerszijde van de ‘dreef’ en aan de noord- en westzijde van de tuinheuvel ‘hakhout’.

Den Berg op kadastraal minuut (verkleind).  Bron: watwaswaar.nl