De tentoonstelling waarvoor ik aandacht wil vragen is "Beelden van Fernando Botero op de Lange Voorhout". Niet omdat zijn beelden iets met tuinhistorie te maken hebben, maar dit is wel het geval met de plek waarop zij staan. Op de Lange Voorhout was namelijk eens een maliebaan. Het middeleeuwse spel malien (pall mall in het engels en paille maille in het frans) werd gespeeld met houten ballen en een zogenaamde maliekolf, een lange stok met aan de onderkant een ijzeren hamer. De bedoeling was dat de bal via ijzeren poortjes twee palen aan het uiteinde van de baan zou raken. Men speelde het spel op een malieveld of maliebaan, die over de hele lengte met houten schotten was afgezet en meestal was beplant met vier rijen lindebomen. In Utrecht kennen we nog de maliebaan, beplant met vier rijen linden; in Haarlem lag "de  Baan" in de Haarlemmerhout, die nog steeds is terug te vinden in de open ruimte van het Frederikspark achter het Huis Welgelegen (het tegenwoordige Provinciehuis) en in Den Haag werd in 1609 het Malieveld voor dit spel ingericht. In 1708 werd deze baan echter al weer opgeheven en vermoedelijk verhuisde de baan toen naar het Lange Voorhout. Men spreekt nog steeds over "de garage onder de maliebaan" tegenwoordig.

Op deze historische plek waar vroeger en nu recreatie en spel nog steeds centraal staan, kunnen we nu genieten van de meer dan levensgrote imponerende en tegelijkertijd vervreemdende bronzen beelden van de Colombiaan Fernando Botero (1932).  CO

Donderdag 8 Juni (19:30), de 3de openbare lezing in het kader van opleiding Tuinkunst en Parken (Hogeschool Utrecht).   Door prof. ir. E. Luiten (Technische Universiteit Delft) met als titel ‘De relatie tussen geschiedenis, architectuur en ruimtelijke planvorming’.

Locatie Makeblijde, Randhoeve 2 te Houten.
Verzocht wordt u voor 1 Juni aan te melden bij kiki.holt@hu.nl.

Eerder vonden openbare lezingen door Willem Overmars en Erik A. de Jong plaats.  JH

Recent vond ik een vermelding van de tentoonstelling ‘Kassen bouwen het Westland’ van Museum Westland te Honselersdijk. Hierin wordt o.a. een link tussen kassen (en glas) en buitenplaatsen gemaakt.

Dit was voor mij aanleiding om ons lid Piet van der Eijk te vragen of hij het museum en de tentoonstelling wilde bezoeken en een verslagje wilde maken. Het navolgende namens en met dank aan Piet:

Een streekmuseum en de geschiedenis van de tuinbouw wat zeer de moeite waard is, gevestigd in de glazenstad Gemeente Westland. Deze keer met een wisseltentoonstelling over het gebruik van kassen en de bouw er van. Uiteraard de geschiedenis want de het museum staat tussen de moderne kassen in. Er wordt gememoreerd dat op buitenplaatsen bouwsels verrezen om planten van warmere streken te beschermen en of verder te kweken. Bijzonder is een soort glazen stolp, uit de 18de eeuw, die op buitenplaatsen over planten werd gezet tegen de nachtvorst. Maar de volle aandacht gaat naar de kniekas, de druivenserre, het platglas en alle andere varianten die er in de 19de en 20ste eeuw gebruikt en gebouwd zijn.

In de vaste opstelling wordt de streek belicht en wat opvalt is dat er zoveel buitenplaatsen in dit gebied zijn geweest. In de laat 16de en begin 17de eeuw kopen rijke burgers adellijke en kerkelijke bezittingen op en bouwen die om tot buitenplaatsen. Helaas er is niets meer van over dan wat mooie plaatjes en verhalen. Van het slot van Honserlersdijk is nog wel een van de imposante bijgebouwen bewaard gebleven.

De Historische tuin aansluitend op het museum is geeft ook een heel aardig beeld hoe het geweest zou kunnen zijn. Sommige hoekjes vond ik meer ‘buitenplaatsachtig’ door de schaal dan tuinderij van vroeger. De staat van onderhoud is geweldig want 70 vrijwilligers runnen dit museum en de tuin met 1 beroepskracht Tot slot maakt een uitgebreide bibliotheek en studiecentrum dit streekmuseum tot een belangrijke schakel met de geschiedenis.

Onderstaand de glasklok uit de 18de eeuw, een van de eerste toepassingen van glas in de tuinbouw, bescherming van jonge plantjes tegen de nachtvorst.