Groen erfgoed rond Doorwerth op topografie rond 1900 (bonnebladen)

Afgelopen vrijdag werd tijdens een themamiddag van het Netwerk Historisch Cultuurlandschap en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de Kaart groen erfgoed gepresenteerd. Bij landschappelijk groen erfgoed wordt vaak gedacht aan buitenplaatsen, parken, tuinen en stedelijk groen. De definitie is echter breder. Het gaat ook om historische groenelementen in het landelijke gebied; relicten waaraan het historisch gebruik van een locatie kan worden afgelezen, zoals bosstroken rondom akkercomplexen, heggen in uiterwaarden of houtwallen in een dekzandgebied.

De Kaart groen erfgoed is opgebouwd uit verschillende thematische kaartlagen, zoals rijksbeschermde buitenplaatsen met beschermde groenaanleg, nationale parken en eendenkooien. Bijzonder is de kaartlaag over landschappelijk groen erfgoed. Het gaat hierbij om oude bossen, houtwallen  en heggen. Dit soort erfgoed is kwetsbaar en historische landschapselementen worden steeds zeldzamer. Naar schatting is er van het areaal aan historische landschapselementen (van voor 1850) minder dan 3% over. Door veranderingen in het landschap is de helft van de ongeveer 100 autochtone struik- en boomsoorten een zeldzaamheid geworden. Deze kaart brengt gebieden in beeld waar deze soorten nog wel te vinden zijn en helpt zo om verantwoorde keuzes te maken. De kaart is tot stand gekomen in samenwerking met Bert Maes, die een omvangrijke inventarisatie uitvoerde waarvan het veldonderzoek 25 jaar in beslag nam.

De bijbehorende publicatie Atlas van het landschappelijk groen erfgoed van Nederland (PDF) bevat een toelichting op de kaart, uitleg over wat de cultuurhistorische waarde van landschappelijk groen erfgoed is, een stappenplan voor beheer, behoud en restauratie en een toelichting per provincie.

Kaart of landtafereel der provincie van Groningen en Ommelanden verdeelt in deszelfs byzondere quartieren, districten en voornaamste iurisdictien : beneffens de Heerlykheid Westerwolde (1781), Theodorus Beckeringh (1712-1790)   groot

Tentoonstelling
In Groninger Museum
25 juni 2016 t/m 23 oktober 2016

Liefhebbers van het Groninger erfgoed en/of de Groninger borgen kennen bijna altijd de Groninger borgenkaart uit 1781 van de jurist Theodorus Beckeringh (1712-1790). De kaart, omgeven door een sierrand met afbeeldingen van 24 Groninger borgen, wordt de mooiste van die provincie genoemd. De laatste jaren zijn ongeveer 200 schetsen en tekeningen te voorschijn gekomen die Beckeringh heeft gemaakt als voorstudies. De voorstudies bevatten een schat aan informatie die op de gedrukte kaart ontbreekt. Het deels nauwelijks bekende kaartmateriaal geeft niet alleen een prachtig overzicht van de werkwijze van een enthousiast amateurcartograaf, maar ook van het 18e-eeuwse Groninger landschap. Aan de hand van de schetskaarten is Beckeringh namelijk op de voet te volgen als hij in het midden van de achttiende eeuw langs wegen en kanalen op pad gaat en het Groningse landschap op de kaart zet. De talloze details maken deze schetskaarten van historisch-geografisch belang, details die we zonder zijn werk niet hadden.

Boek
Naast de tentoonstelling zijn de prachtige tekeningen in De Atlas van Beckeringh verschenen, uitgegeven door de Stichting Groninger Historische Publicaties in samenwerking met W-Books, Zwolle. Het boek telt 368 pagina’s met reproducties van alle kladkaartjes en voorstudies van de borgen. Hier inzien.

Martin Hillenga, Reinder Reinders en Auke van der Woud (red.), De atlas van Beckeringh. Het Groninger landschap in de 18e eeuw, Zwolle 2016, ISBN 9789462581449, € 39,95, 384 p.

INGEZONDEN
Brussel 25 juni. Zaterdag j.l. ontvingen Mariëtte Kamphuis (auteur) en Anne Mieke Backer (eindredacteur) uit handen van Herman van den Bossche (erfgoedonderzoeker) de literaire René Pechèreprijs voor het beste Nederlandse boek op het gebied van tuin- en landschapsarchitectuur. De jury roemde het grondige onderzoek dat aan het boek Copijn 1763-2013 Tweehonderdvijftig jaar tuinlieden, boomkwekers, boomverzorgers, tuin- en landschapsarchitecten ten grondslag ligt en de fraaie uitvoering.

Ex Aequo eindigde Dijken van Nederland van Eric-Jan Pleijster en Cees van der Veeken (LOLA Landscape Architects), Rotterdam 2014, herdruk 2015.

Bron: www.oudolf.com

Onder de rook van Doetinchem, in Hummelo, woont één van ’s werelds beroemdste tuin- en landschapsontwerpers: Piet Oudolf. Zijn tuinen zijn tot ver over onze landsgrenzen bekend en geprezen. In Engeland, Zweden en de Verenigde Staten geniet Piet Oudolf inmiddels aanzienlijke bekendheid, waarvan de Highline en de The Battery, beide in New York bij het grote publiek waarschijnlijk het bekendst zijn.
Het Stadsmuseum Doetinchem wil met deze tentoonstelling aandacht schenken aan het werk van Piet Oudolf en zijn verdienste op het gebied van tuin- en landschapsarchitectuur. In de tentoonstelling zijn niet alleen een groot aantal foto’s te zien. Ook diverse originele ontwerptekeningen op transparanten zullen worden getoond.
Zie www.stadsmuseumdoetinchem.nl
Zie ook foto’s van de opening op de website achterhoekfoto.nl

In het verlengde van de expositie kunt u ook de tuin van Anja & Piet Oudolf bezoeken:
Broekstraat 17
6999 DE Hummelo,
juni t/m 22 oktober (gesloten 3 t/m 27 juli)
do-za 11:00-16:00
zie oudolf.com/private-garden

Stadsmuseum Doetinchem
Burgemeester van Nispenstraat 2
7001 BS Doetinchem
25 juni – 29 oktober
di-za 10:00-17:00
zo 13:00-17:00

Bron: www.oudolf.com

GETIPT

Nog ver weg: een lezing door mw. J.C. (Carla) Romijn-Schutte over het (tuin-)architectenechtpaar Canneman, maandag 14 november 2016 van 14:00 tot 16:00.

Zie ook deze page van de Nederlandse Tuinenstichting over het (tuin-)architectenechtpaar Canneman.
Voor de  lezing, zie Volksuniversiteit Arnhem.

Mogelijk kent u het, misschien heeft u het. Dat boekje Tuinhuizen in Friesland van Rudolf J. Wielinga. Het dateert uit ik meen 1982. Nu bijna 35 jaar later is er een nieuwe uitgave. Bijgewerkt, uitgebreid en in kleur: Tuinhuizen in Fryslân van opnieuw Rudolf J. Wielinga. Voor dit rijk geïllustreerde boek zijn aan de hand van oude afbeeldingen, opmetingstekeningen en recente foto’s de verdwenen en bestaande tuinhuizen, theekoepels en priëlen in Fryslân geïnventariseerd en beschreven.

Rudolf J. Wielinga, Tuinhuizen in Fryslân, Leeuwarden 2016, ISBN 978 90 330 04247, € 24,95, 160 p.

Vandaag verscheen Cascade-Nieuwsbrief nummer 50, opgesteld door eindredacteur Carla Oldenburger en vormgegeven door Jan Holwerda. Nummer 1 verscheen bij aanvang van voorjaar 2004, dat was bijna 2 jaar voordat we de Cascade-website met weblog zijn gestart. Nu, na 12 en een half jaar, gaat uw eindredacteur afscheid nemen. Het is mooi geweest.

Voortaan komen nieuwtjes op de website/weblog (voor een deel kwamen ze dat al). Het aantal berichten en de inhoud blijft afhankelijk van wat een ieder aanlevert, dit kan zowel door donateurs als door niet-donateurs gebeuren. Input blijft zeer welkom! Carla heeft 12,5 jaar voor de ‘vulling’ van de nieuwsbrief zorg gedragen. Dit ‘vullen’ verschuift nu naar ‘met elkaar, voor elkaar’, de website staat als altijd ‘open’ (mail webmaster@cascade1987.nl). Daarnaast zal eens per maand of eens per kwartaal een automatische nieuwsbrief naar de Cascade vrienden worden gemaild met een deel van de berichten van de website, als een tweede kans om op de hoogte te zijn.

INGEZONDEN
Vooraankondiging: Van opdrachtgever tot hovenier: kennisoverdracht bij onderhoud en beheer
Platform Groen Erfgoed
woensdagmiddag 5 oktober 2016, 13.30-17.00 uur
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort

Restauratie van groen erfgoed mag op een brede belangstelling rekenen terwijl het dagelijks onderhoud onderbelicht blijft. Onterecht, want de beheerder bepaalt het beeld van de groenaanleg. Het onderhoud en beheer van historische tuinen en parken beslaat een breed werkveld, een werkveld in beweging. Van goed ingevoerde liefhebbers tot professionele uitvoerders: het onderhoud van historische tuinen en parken wordt uitgevoerd door eigenaar, tuinman, tuinbaas, hovenier, beheerder, vrijwilliger of een combinatie. Relatief nieuw is de uitbesteding van het werk via onderhoudsbestekken en het gebruik van digitale beheersystemen. Op 5 oktober staan kennis- en informatieoverdracht en de kwaliteit van het onderhoud centraal op het Platform Groen Erfgoed.

Het programma volgt in september, u kunt zich dan ook aanmelden.
Zie ook Platform Groen Erfgoed.

INGEZONDEN (bewerkt)
Vanaf 18 juni zijn op Paleis Het Loo 45 bijzondere Delfts blauwe tuinvazen te zien. De vazen zijn vervaardigd naar voorbeeld van drie nog bestaande originelen, die in de 17e eeuw zijn gemaakt voor de eerste bewoners van Paleis Het Loo, koning-stadhouder Willem III en koningin Mary. De drie originele koninklijke vazen werden verspreid over Europa achterhaald: een in Schloss Favorite in Baden-Württemberg, een in Erddig Hall in Wales en een in Frankrijk. In 2010 werd deze laatste vaas aangekocht door Paleis Het Loo.

De faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft heeft, t.b.v. het vervaardigen van mallen, met de modernste technieken scans van de bewaard gebleven tuinvazen gemaakt. De productie en de handbeschildering van de vazen zijn uitgevoerd door Koninklijke Tichelaar Makkum.

De vazen staan in het zomerseizoen (18 juni tot en met 23 oktober) in de paleistuinen. Gedurende het hele jaar is een toelichting op het project te zien in de Oostvleugel van het paleis. Deze presentatie, ‘Blauw & Bont, Delfts blauw in de paleistuinen’, illustreert met filmbeelden het productieproces van de vazen. Daarnaast wordt het verhaal verteld over de liefde van koningin Mary voor Delfts blauw en de tuinen. De presentatie in de Oostvleugel is geopend van 13:00–17:00 uur.

INGEZONDEN.
Gastcollege Framing the Dutch Landscape, door ir. Peter Veer, als onderdeel van Wageningen University course Agrarian History (RHi 50506) ; 9 juni, 10.30-12.15, Leeuwenborg room C 83 (Hollandseweg 1, gebouw 201, Wageningen).

Over de naoorlogse verandering van het Nederlandse landschap en de rol van de historische landbouwfilms uit de tijd van minister Mansholt. Zie hier.

Een en ander erbij gezocht:
Over Veer en zijn onderzoek
Een aantal voorlichtingsfilms van Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening