(OVERGENOMEN)

Het rijke, maar vergeten erfgoed van de Maas & Waalse kastelen komt opnieuw tot leven in het nieuwste boek van amateurhistoricus Peter Fontijn. Met bijna 30 jaar onderzoek achter zich, brengt hij het Huis te Druten, ’t Huis te Leeuwen en Huize Horssen en hun bewoners in beeld, een werk dat een waardevolle bijdrage levert aan het regionale historisch bewustzijn.

Peter Fontijn (1955), amateurhistoricus uit het Land van Maas en Waal, werkte samen met de Werkgroep Geofysische Meettechnieken in de Archeologie (WGMA) van de Nederlandse Archeologievereniging AWN, en bundelde op veler verzoek zijn eerdere geschiedenissen van deze adellijke huizen tot een toegankelijke publieksuitgave Het Verhaal van de Verdwenen Maas & Waalse Kastelen en hun Bewoners, waarin o.a. de onderzoeken van de WGMA in Leeuwen (2022) en Horssen (2023), en het onderzoek door de vrijwilligers van AWN Nijmegen (1987) aan bod komen.

Historicus A.G. Schulte benadrukte al in 1986 in “Het Land van Maas en Waal (De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst)” het gebrek aan aandacht voor kastellologisch onderzoek in de regio: “Het is niet mogelijk een volledig beeld te schetsen van de adellijke huizen, door lacunes in bronnen en materieel. Desondanks zijn er zeker kasteelplaatsen die archeologisch interessant zijn: Druten, Leeuwen, Horssen, Appeltern en de ruïne van Batenburg”.

Het boek is beschikbaar in een eenmalige gelimiteerde oplage en verscheen vorige week. Voor meer informatie of om een exemplaar te bestellen:
Peter J. Fontijn | E: labora@planet.nl | T: 0653 313 187
Ticheldreef 102, 6651 SH Druten

Peter J. Fontijn, Het Verhaal van de Verdwenen Maas & Waalse Kastelen en hun Bewoners. Het Huis te Druten – ’t Huis te Leeuwen – Huize Horssen, 2024, ISBN 978-90-810609-9-8, A4-formaat, hardcover, 316 pagina’s, 450 afbeeldingen en landkaarten, € 39,95 (exclusief verzendkosten).

Een kaart van Huize Horssen staat in een eerder Cascade bericht, zie hier. Hieronder kleiner, met ook de locatie op een kaart van De Man (1799). Beide kaarten gedraaid, noorden boven.

Kaart van de buitenplaats Horssen (Bron: Gelders Landschap & Kasteelen, collectie Kasteel Rosendael)

Uitsnede kaart Land van Maas en Waal (1799), M.J. de Man

(OVERGENOMEN)

Langs strategisch gelegen waterwegen in ons land lagen talrijke kastelen, buitenplaatsen en landgoederen waar de adel verbleef om hun bezittingen te besturen, recht te spreken, te jagen, pacht en tol te innen, en met elkaar te kunnen verkeren.
Zo ook langs de Oude IJssel. Daar hebben de meeste adellijke huizen onze tijd niet gehaald, maar toch is er verrassend meer bewaard gebleven dan men over het algemeen denkt. Van de bestaande huizen zijn de kastelen Keppel en Wisch en de huizen De Kemnade en Landfort wel de meest aansprekende objecten. Maar ook kasteel De Kelder, huis Wesenthorst en de boerderij ‘t Mulra zijn bewaard gebleven en op andere plaatsen houden overblijfselen van de huizen of informatieborden de herinnering aan zulke historische locaties levend.

M. Diepeveen-Jansen (Pol) heeft met dit boek over de aanzienlijke huizen langs de Oude IJssel het bijzondere verhaal verteld van de opkomst en neergang van de huizen en hun bewoners, en de strijd en sociale onrust die daaraan ten grondslag lag of daarmee gepaard ging. Zij heeft duidelijk gemaakt dat de Oude IJssel een met buitenplaatsen en kastelen bezaaide rivier is geweest in de wonderschone Achterhoek!

M. Diepeveen-Jansen, Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen langs de Oude IJssel, 2024, ISBN 9789492108654, pp. 208, € 20,00

Schitterende ballast beschrijft de Nederlandse kastelen en buitenplaatsen in de roerige twintigste en eenentwintigste eeuw. Een tijd waarin dit erfgoed steeds kwetsbaarder werd als gevolg van maatschappelijke veranderingen. Hoe ga je dan om met deze ‘schitterende ballast’?

Huizen van de elite werden in toenemende mate gezien als ‘niet meer van deze tijd’ en werden verkocht, herbestemd of gesloopt. Landgoederen werden opgegeten door uitdijende dorpen en steden. Bewoners die tegen de tijdgeest in wilden vasthouden aan hun bezit, moesten op zoek naar creatieve en innovatieve oplossingen om de steeds hogere woonlasten en belastingmaatregelen te kunnen dragen. Dit boek belicht dit erfgoed en zijn oude en nieuwe gebruikers vanuit diverse invalshoeken: onder andere sociale, politieke, kunst- en cultuurhistorische, koloniale, feministische en landschappelijke aspecten komen aan bod.

Hanneke Ronnes, Conrad Gietman en Claartje Wesselink, Schitterende ballast. Buitenplaatsen in de moderne wereld, 2024, ISBN 978 94 625 8637 6, pp. 336, € 39,95
Inkijkexemplaar

Fragment tuinvaas (Bron: Fries Museum)

Dolf van Weezel Errens werkt als vrijwilliger bij het Fries Museum aan de verbetering van de ontsluiting van de verzameling bouwfragmenten in de collectie van dit museum.
Onder de te onderzoeken objecten bevonden zich een aantal terracotta fragmenten. Hoewel strikt genomen geen bouwfragment vond hij ze wel zodanig interessant om ze te onderzoeken. De fragmenten ziet hij vanaf foto’s, vandaar dat maatgegevens die niet zijn geregistreerd ook niet gegeven kunnen worden. Omdat deze terracotta naar zijn bescheiden mening tuinornamenten zijn wendt hij zich tot de volgers van de weblog.

Zijn tekst staat in een PDF die u hier vindt.
Reacties, aanvullingen e.d. kunt u als altijd hieronder toevoegen of naar de webmaster sturen.

Fragment Fauna of Vertumnus en fragment Fauna

Connie den Hollander verhaalt over Mien Ruys en Tuinen Mien Ruys (Foto: Annerie van Daatselaar)

Afgelopen vrijdagmiddag was de Vakgroep Groen Erfgoed (VGE) te gast bij Tuinen Mien Ruys te Dedemsvaart (zie hier). Omdat de VGE 10 jaar bestaat en juist hier omdat Tuinen Mien Ruys 100 jaar bestaat. Leo den Dulk sprak over Mien Ruys en de BNT
(Bond van Nederlandse Tuin Kunstenaars / Bond van Nederlandse Tuinarchitecten) met o.a. citaten uit de dagboeken van Mien. Conny den Hollander, de tuinbaas of hoofdtuinvrouw aldaar, vervolgde met een praatje over en rondleiding door en langs een aantal van de ruim dertig verschillende tuinen. En dat onder een heerlijk zonnetje. Heel veel meer informatie valt thuis (na) te lezen via het Kennishuis. Het voorgaande is slecht een opmaat naar het bericht zelf:

Conny den Hollander schreef namelijk het in april verschenen boek De tuin is een proces. 100 jaar Tuinen Mien Ruys.

De invloed van Mien Ruys op de tuin- en landschapsarchitectuur is niet te onderschatten. Ze wist op indrukwekkende manier de tijdgeest te vangen in haar vele tuinontwerpen en maakte, als een van de eerste vrouwen, naam als tuinarchitect. Daarnaast deelde ze haar kennis om zoveel mogelijk mensen aan het tuinieren te krijgen. De tuinen in Dedemsvaart waren gedurende haar leven haar proeftuinen, waar ze tal van ideeën uitprobeerde en verfijnde. Haar eerste experiment, de Verwilderingstuin, legde ze aan in 1924 en dat was nog maar het begin.

De tuin is een proces laat de ontwikkeling van het levenswerk van Mien Ruys zien. Aangevuld met schitterende foto’s, historisch beeldmateriaal, tuinontwerpen en beplantingsplannen is dit boek relevant voor zowel tuin- en landschapsarchitecten als tuiniers van alle niveaus.

Conny den Hollander, De tuin is een proces. 100 jaar Tuinen Mien Ruys, 2024, ISBN 9789464711080, € 39,90. Zie hier, met ook een inkijkexemplaar.

Het beheer van groene erfgoed kan bijdragen aan een duurzame toekomst. Bij duurzaam tuinieren wordt aandacht besteed aan de betere bodem- en water­kwaliteit, het vermijden van schadelijke stoffen en het stimuleren van bio­diversiteit. Daarnaast wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van ecologisch gekweekt plantmateriaal, natuurlijke mest­stoffen en duurzaam machine­gebruik. Duur­zaam tuinieren kan boven­dien de vita­liteit van een histo­rische aanleg vergroten. Deze brochure onder­steunt eigenaren en beheerders die milieuvriendelijk willen werken.

Download ‘Duurzaam tuinieren in Groen Erfgoed’