Deze Cascade activiteit met zo’n 35-40 deelnemers is vastgelegd door Theo Kralt.
Alweer een mooi album. Hier te zien. (en hier voor alle albums).

Ontwerp voor Keizer Karelplein (Nijmegen, 1883), Liéven Rosseels  (Bron: Regionaal Archief Nijmegen)

Gewoon leuk. Wil er verder niets mee zeggen. Zie ook het eerdere Wat doet je vader?
De eerste cirkel is die van het Keizer Karelplein te Nijmegen, de nachtmerrie voor een ieder die moest of nog moet afrijden.
De Leuvense tuinarchitect Liévin Rosseels ontwierp deze invulling in 1883. Toen was het plein nog een wandelpromenade, de auto was nog geen algemeen vervoermiddel. Het was een klein parkje, een miniatuurlandschapje. Ook vandaag de dag ligt er nog een parkje, bereikbaar met gevaar voor eigen leven.

Uitsnede uit voorgaand ontwerp.

De tweede cirkel staat Rosseels’ ontwerp uit 1888 voor een villa park op het voormalige Fort de Ginkel te Venlo. Rondom verrezen villa’s. Overigens, uiteindelijk meer (32) dan op het ontwerp (21).
Jan Holwerda

Ontwerp voor Villa park op Fort de Ginkel (Venlo, 1888), Liéven Rosseels  (Bron: Archief Venlo)

(OVERGENOMEN)
Hoe wordt de zoon van een Amsterdamse uitgever achtereenvolgens gezworen landmeter van de stad Nijmegen, vestingingenieur in Deense koningsdienst, postmeester-generaal in Noorwegen en ten slotte algemeen landmeter aan het Hof van Gelre? Dat is het fascinerende relaas over het leven en werken van Isaac van Geelkercken (1615-1672).

Het verhaal voert ons mee in de wereld van landmeters, kaartmakers, vestingbouwers en zakenlieden in het midden van de zeventiende eeuw en legt meer dan één link tussen de geschiedenis van de Republiek en Noorwegen. Ruim 140 handgetekende kaarten, schetsen en vestingontwerpen vertellen over de invloed van Nederlanders in de Scandinavische vestingbouw, maar ook over de manier waarop in het hertogdom Gelre en graafschap Zutphen waterbouwkundige werken, landboekhouding en grensdisputen in kaart gebracht werden. Bovendien krijgt de lezer een beeld van zowel de Nederlandse als Deens-Noorse politieke verhoudingen in die turbulente periode.

Martin Hendriks, Isaac van Geelkercken (1615-1672). Landmeter aan het Hof van Gelderland, ingenieur des konings in Noorwegen, 2025, ISBN 9789462586833, € 39,95, 208 pp. 165 afb.

Inzien kan hier.

De octopusagave op Landfort schiet omhoog en in bloei (Bron: Regoi8).

Hoe leuk en indrukwekkend, een agave op Landfort in bloei. Ook vroeger werden die momenten als zeer bijzonder ervaren. In 1748 bloeide er een op Kasteel Rosendael, in 1757 een op Soestdijk en in 1886 op Daalhuizen te Velp. Altijd weer resulteerde dat in veel publiciteit, veel bezoekers, afbeeldingen en foto’s. Rond die van Daalhuizen kwam een houten stellage om de bloei tot in de top te volgen. De stengelgroei viel na 31 augustus stil, de plant had toen een hoogte van 7,225 meter bereikt en bezat 38 armen en 8862 bloemknoppen. De historische voorbeelden betreffen overigens wel de Agave americana, die van Landfort is een Agave vilmoriniana. Bij bloeiwijze verschilt, maar bij beide is de hoogte indrukwekkend!

Een houten stellage maakt het aanschouwen van de bloeiende agave van Daalhuizen, van voet tot top, mogelijk (1886) (Bron: Gelders Archief).

Meer over de bloeiende aloë op kasteel Rosendael te Roozendaal en Daalhuizen te Velp leest u hier PDF. En over de laatste ook hier PDF.
Jan Holwerda

De bloeiende Americaansche aloe van Clusius of de Agave van Linnaeus […] gebloeyt
by Jac. Schuurmans Stekhooven, bloemist te Leiden (1757), A. Delfos (Bron: Rijksmuseum Amsterdam).

Aankondiging studiedag over het werk van tuin- en landschapsarchitect Eduard Petzold, 10 oktober 2025 op Landgoed Twickel

In vervolg op twee eerdere studiedagen in Wassenaar (2022) en De Steeg (2023) wordt door de Vakgroep Groen Erfgoed in oktober 2025 op Twickel een derde en (voorlopig) laatste studiedag georganiseerd over werk en invloed van Eduard Petzold.

De uit (huidig) Duitsland afkomstige tuin- en landschapsarchitect C.E.A. (Eduard) Petzold (1815-1891) maakte veel studiereizen en had een uitgestrekt internationaal werkveld. Naast Duitsland heeft hij gewerkt aan parken in Oostenrijk-Hongarije, Nederland, Polen, Bulgarije en Turkije. Zo werkte Eduard Petzold op het Pruisische landgoed Muskau. Dat werd in 1845 gekocht door prins Frederik der Nederlanden. Hij hield Eduard Petzold in dienst als ‘hofarchitect en parkmeester’. In Nederland werkte Eduard Petzold behalve voor prins Frederik, ook voor leden van diens hofhouding en hun relaties. Hierdoor liggen de buitenplaatsen van deze opdrachtgevers niet evenredig over Nederland verspreid, maar in de provincies Zuid-Holland (12) en Gelderland (9), Overijssel (2), Noord-Holland (2) en Drenthe (1). Binnen deze provincies behoren zij tot de belangrijkste historische parken.

Eduard Petzold is één van de laatste landschapsarchitecten die hoofdzakelijk in landschapsstijl ontwierpen. Hij bouwde voort op wat hij aantrof in terreinen, legde visuele relaties met de omgeving en schiep grootse parklandschappen. De schaal van de parken die hij creëerde was in Nederland ongekend en is nog steeds uitzonderlijk. Zijn methoden en technieken kunnen worden beschouwd als hoogtepunten van de landschapsstijl.
In tegenstelling tot veel andere landschapsarchitecten, heeft Eduard Petzold uitgebreide geschriften nagelaten over onder meer zijn ontwerptheorie en kleurenleer. Aangezien hij parken bewerkte waaraan reeds eerder door landschapsarchitecten als J.D. Zocher (jr.) was ontworpen, biedt zijn werk ook kans meer inzicht in het oeuvre van die architecten te krijgen.

Deze derde studiedag zal zich met name richten op de praktische instandhouding van de ontworpen parken. Veel oorspronkelijk door Petzold toegepaste bomen zijn verdwenen of verkeren in hun laatste levensfase. Het is niet altijd duidelijk wat of hoe moet worden herplant en evenmin hoe beplantingsgroepen het beste kunnen worden beheerd.
Er wordt een gevarieerd programma voorbereid met internationale sprekers, die vanuit hun ervaringen in Duitsland en Polen onder meer aspecten van behoud, restauratie en praktisch parkbeheer aan bod zullen laten komen.
Landgoed Twickel biedt een even schitterende als gepaste studielocatie, aangezien diverse delen van het park door Eduard Petzold zijn gewijzigd en er in afgelopen jaren veel werk is verzet aan beheer en herstel van het park. Dat zal door één van de sprekers en tijdens een wandelexcursie worden toegelicht.

Vanwege onder meer de kosten van de lunch wordt aan deelnemers een eigen bijdrage gevraagd van €75,-. De resultaten van de studiedag zullen worden vastgelegd in een verslag dat aan alle deelnemers beschikbaar wordt gesteld.

Heeft u interesse om deel te nemen aan deze studiedag, meldt u zich dan aan via secretaris@vakgroepgroenerfgoed.nl. U ontvangt dan enkele weken voor aanvang een definitief programma met een uitnodiging om u in te schrijven.

Oude elites in de moderne wereld – Een middag rond vier recente boeken over Nederlandse buitenplaatscultuur in de 20e eeuw | 4 juli a.s.

Hoe verging het de adel en hun buitenplaatsen en landgoederen in en na de Tweede Wereldoorlog? Het afgelopen jaar verschenen er maar liefst vier publicaties over deze bijzondere overgangsperiode. Elyze Storms-Smeets en Nick van den Berg, publiceerden samen met hun team van onderzoekers het indrukwekkende Oorlog in Arcadië. Op basis van nieuw onderzoek naar zo’n 1300 landgoederen belichten zij de rol van kastelen en buitenplaatsen in en direct na de oorlogsjaren. Op Twickel werd in november de spraakmakende Duits-Nederlandse bundel Einde van de adelscultuur? gepresenteerd. Hierin wordt in 18 bijdragen ingegaan op de manieren waarop de adel in Nederland en Duitsland omging met de grote maatschappelijke veranderingen in de eerste helft van de twintigste eeuw. Dat najaar verscheen ook het boek Schitterende ballast, over Nederlandse buitenplaatsen in de laatste honderd jaar, onder redactie van Hanneke Ronnes, Conrad Gietman en Claartje Wesselink. En tot slot promoveerde dit voorjaar Leo van Putten op zijn onderzoek naar Godard graaf van Aldenburg Bentinck (1857-1940), de laatste heer van Amerongen. Zijn proefschrift Een Europees edelman in Amerongen heeft inmiddels vele lovende recensies mogen ontvangen.

Het verschijnen van deze werken laat zien dat het bestuderen van de adelsgeschiedenis die zich afspeelde tijdens en rond de Tweede Wereldoorlog onverminderd relevant en populair is. Nieuwe omgang met deze veelal beladen geschiedenis maakt dat er nog steeds nieuwe ontdekkingen worden gedaan. In samenwerking met de Nederlandse Kastelenstichting organiseren wij daarom een symposiummiddag waarin vier sprekers in zullen gaan op de thematiek van de vier verschenen boeken en de vraag hoe de Tweede Wereldoorlog van invloed was op de adelscultuur in Nederland.

Programma 4 juli 2025
13.30 | Ontvangst met koffie en thee
14.00 | Welkom | Robert Quarles van Ufford (NKS) en Simone Nieuwenbroek (Werkgroep Adelsgeschiedenis)
14.10 | Oorlog in Arcadië | Elyze Storms-Smeets
De Tweede Wereldoorlog luidde verandering in: verwoesting door bombardementen en inkwartiering, ongenode én genode gasten, een nieuwe bestemming als depotruimte voor kunstcollecties. Raakten ontwikkelingen en herbestemming van kastelen en buitenplaatsen door de oorlog in een stroomversnelling?
14.35 | Einde van de Adelscultuur? | Simone Nieuwenbroek
Waar de Eerste Wereldoorlog al een stroom van modernisering in gang had gezet, leken de ontwikkelingen in Europa na 1945 onomkeerbaar. Kwam in deze periode van grote maatschappelijke veranderingen de adelscultuur écht tot een einde en in hoeverre was de Tweede Wereldoorlog een definitieve cesuur voor de Nederlandse adel?
15.00 | Een Europees edelman in Amerongen | Leo van Putten
Na de dood van Godard van Aldenburg Bentinck, de laatste heer van Amerongen, brak een roerige tijd aan voor de buitenplaats. Welke rol speelden de Nederlandse Kastelenstichting en de heren De Beaufort en Staring in de overgang van adellijk huis naar museum?
15.25 | Schitterende ballast | Michiel Purmer
Natuurorganisaties waren een belangrijke onderhandelingspartner voor particuliere eigenaren met richting een duurzaam behoud van landgoederen. Maar hoe verliepen deze gesprekken en wat was nu werkelijk de rol van natuurorganisaties in het behoud van landgoederen en landgoederenlandschappen na de Tweede Wereldoorlog?
15.50 | Interview met Yme Kuiper en Hanneke Ronnes
Ethiek in onderzoek – Hoe ga je om met een beladen geschiedenis?
Hoe ga je om met beladen bronnen, families, CABR-archieven, adellijke ongelijkheidsideologie en aanverwante thema’s?
16.10 | Debat met de sprekers en de zaal
Wat is het belang van de verschijning van deze vier boeken voor het veld?
16.30 | Afsluiting door Robert Quarles van Ufford en aansluitende borrel

Aanmelden en kosten
U kunt zich tot uiterlijk 1 juli a.s. aanmelden via dit aanmeldformulier. De kosten van het symposium (inclusief de borrel) zijn €12,50 voor leden van de Werkgroep Adelsgeschiedenis en de NKS en €15,- voor introducés en andere geïnteresseerden.

Aanmelding is pas definitief na het overmaken van het verschuldigde bedrag vóór 1 juli a.s. op NL 30 INGB 0006 5604 63 t.n.v. Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis o.v.v. Symposium 4 juli. Inschrijving geschiedt op volgorde van betaling. In geval van overboeking wordt er gewerkt met een reservelijst.

Bereikbaarheid
Locatie: Serre van het Onze Lieve Vrouwe ter Eem Klooster, Daam Fockemalaan 22, 3818 KG Amersfoort

Het Eemklooster ligt 7 minuten fietsen van Amersfoort Centraal Station. Bus 202 stopt voor de deur. Op het terrein van het Eemklooster is voldoende (gratis) parkeergelegenheid.