Op eerdere Cascade momenten vernamen we het al, Ben Groen conservator tuinen van Paleis Het Loo gaat met pensioen. Een vacature werd aangekondigd en een dikke week geleden verscheen deze op internet.

Gezocht wordt een botanicus met aantoonbare kennis en expertise op academisch niveau van historische beplantingen en tuincultuur. De volgorde in de voorgaande zin maakt het duidelijk: de nadruk ligt op botanicus en er wordt niet een historicus met botanische kennis gezocht.
Zie ook de vacature op de website van Paleis Het Loo en op vkbanen.nl.

St. Janskruid = Hypericum perfoliatum

Uit vele wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat St. Jans-kruid effectief is als antidepressivum. Dat effect is nu precies wat Cascade-vrienden al 5 jaar ondervinden bij het innemen van de weblogs van ónze Jan. Het plaatsen van deze weblogs is 5 jaar geleden ergens in december begonnen met Jan zijn uitdagende, uitstekende, interessante, jolige, treffende teksten, een unicum in het land van de Nederlandse culturele-erfgoed-organisaties. Ga maar eens terug in de tijd. Druk eens op het woordje Meerxe2x80xa6  onder in de blauwe rechter kolom van de weblog en kijk nog eens welke onderwerpen vijf jaar lang de revue zijn gepasseerd. Het is een overdonderende cascade van onderwerpen. Waar haalt hij het vandaan, vragen velen? Enthousiasme en liefde voor ons vak zijn de bron. Wij allen zijn je overvloedig dankbaar Jan. Deze 'gouden' st. Jansbloem fungeert als boekenlegger en geeft aan waar we in het Cascade-logboek na 5 jaar gebleven zijn. Sorry voor deze 'inbraak'  in jouw weblog. Reageren zou wel leuk zijn.  CO

Vanaf morgen weer verkrijgbaar: Villatuinen in Nederland 1900-1940 (zie ook weblog 23 oktober 2008). Nadat de eerste en de tweede druk binnen korte tijd geheel uitverkocht geraakten komt er nu een derde druk. Toch wel bijzonder, een derde druk voor een boek op het terrein van tuingeschiedenis.

Nog niet in de kast? Het kan nog net voor onder de Kerstboom: Villatuinen in Nederland 1900-1940, xe2x82xac 19,50, te bestellen via: www.villatuinen.nl.

N.a.v. de weblog van Carla over Tine Cool (zie 24 nov 2010) heb ik een quick scan over gedigitaliseerde kranten gedaan. Een aantal nieuwe snippers duiken op:

In 1927 (17 tot 29 sept.) vond De Tuinkunsttentoonstelling in den Haagschen Kunstkring plaats. In minimaal twee kranten werden inzendingen besproken. Ook over werk van Tine Cool (en andere tuinarchitecten) wordt een en ander gezegd.

Nieuwe Rotterdamsche Courant, 23-09-1927

Samenwerking als genoemd in combinatie met gemeenschappelijken tuin betreft de Amsterdamse Coöperatieve Woningvereeniging 'Samenwerking' BA (website / informatieblad). Bloementuin in den Boomgaard betreft de tuin van familie A. Moolenburgh  te Bussum (ook vermeldt in Jongere Tuinkunst 1900-1940 van Eric Blok).

Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad, 22-09-1927

Verschillende villatuinen, klinkt overeenkomstig meerdere tuinen te Bussum als genoemd in Jongere Tuinkunst 1900-1940. De schooltuin te Naarden lijkt een nieuw object.

Nieuw, in een ander artikel, is ook de Nederlandsche tuinbouw- en tuinkunsttentoonstelling te Madrid in 1929, met tuinplannen van o.a. Tine Cool.
Tine Cool schreef in veel tijdschriften. Een nu opgedoken titel is die van het tijdschrift Droom en Daad, een afsplitsing van het blad Leven en Werken ; er werd gemikt op meisjes met een behoorlijke opleiding (aldus KB).
Tot slot vond ik ook de overlijdensadvertentie en een aantal artikelen over Tine en haar werk (beperkte necrologie) en korte verslagen betreffende haar begrafenis (wie waren erbij).

De knippels heb ik gebundeld in een pdf document dat bij mij is op te vragen (mail). Een ander ziet mogelijk nog andere details of andere interessante namen. En de echte liefhebber wil het mogelijk printen en invoegen in Jongere Tuinkunst 1900-1940.  JH

Tekening Martin Schouman, omstreeks 1790.

Op deze tekening van  63 x 46 cm, gesigneerd door M. Schouman zien we een gedeelte van een buitenplaats, met op de voorgrond een slingerende waterpartij met kleine waterval, wat sierbomen (naaldboom, treugwilg) en een uitzicht op een polderlandschap met rechte sloot en een molen.
Martinus Schouman wiens signatuur onder de tekening staat, werd geboren in Dordrecht in 1770 en overleed in 1848 te Breda. Datering van deze tekening lijkt me omstreeks 1790, gelet op de toch nog wat stijve stijl van tekenen en de onbeholpen boom op de voorgrond.
Er staat niet bij welke buitenplaats dit is, maar ik denk dat we hem in het westen van Nederland moeten zoeken, omgeving Dordrecht waar Schouman woonde. Ik noem het buitentje maar Molenzicht.

Martin van den Broeke

Detail tekening Martin Schouman, omstreeks 1790.

Hedenmorgen, 26 november 2010, las ik in de Volkskrant onder de kop ‘De Blogger wijkt uit naar Twitter‘ dat webloggen ‘uit’ is of uit zal raken en dat sociale netwerken ‘in’ zijn of in zullen raken, voor zover ze dat nog niet zijn. Ik schrok er een beetje van. De enige weblog die ik goed ken, is natuurlijk de Cascade-weblog. Hierop kan je alles vragen, opmerken, aankaarten, uitleggen, wat je maar wilt en zo kort of zo uitgebreid je maar wilt. Toegegeven het kan ook best zo af en toe wat korter, maar de aangeleverde inhoud kan beslist niet vervangen worden door een tweet van 140 tekens op Twitter of op andere sociale netwerken (tot hier al 587 tekens gebruikt, dus ongeschikt voor Twitter).

Nadat ik al minstens twee jaar ‘invitations’ via het sociale netwerk LinkedIn van vakgenoten heb ontvangen en deze stelselmatig niet heb beantwoord, ben ik onlangs toch maar eindelijk eens overstag gegaan en heb ik me bekeerd tot genoemd sociaal netwerk van ervaren professionals. Ik antwoord nu vaak met ‘Accept’ en heb dit ook anderen gevraagd voor mij te doen.
Het nut moet zich echter nog bewijzen; ik wacht dus rustig af en laat me graag door anderen (m.n. mijn jongere collega’s) overtuigen. Volgens mij is Cascade het mooiste netwerk wat er voor de kring van het groene erfgoed bestaat, ook al zijn niet alle geïnteresseerden aangesloten. Wie in dit vakgebied werkt en geen vriend is van Cascade, doet zich zelf veel te kort. Ik denk dat geen enkele Cascade-vriend de Cascade-weblog wil missen in de plaats van welk netwerk dan ook, maar is dat zo?

Proef op de som (in de geest van het Volkskrant-artikel): Lees eerst de web-log van 24 nov 2010. Ik stel me voor dat hiervoor in de plaats dan de volgende tweet op je telefoon of in je emailbox komt: ‘Meer gegevens over de tuinarchitecte Tine Cool beschikbaar op Works by Tine Cool 1887-1944‘. Haar nalatenschap werd overgedragen aan tuinarchitecte C. C. Voute. (140 tekens). Mijn eerste reactie is dan: Waar gaat het eigenlijk over? Wat is te prefereren? CO.

Vroeg om nu al te vermelden, maar in het kader van 'vol verwachting klopt ons hart' alvast het volgende:

Ontwerpbureau Noordpeil brengt een eerbetoon aan het werk van landschapsarchitect Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851). Gedacht wordt aan onder meer een reizende tentoonstelling en een boek (met dank aan Laura F.).
Stimuleringsfonds voor Architectuur heeft al een subsidie toegezegd voor Roodbaards Rijkdom, landschapsparken in Noord Nederland.

Leeuwarder Courant 2 juni 1851

Via de weblog hebben we reeds enige malen over de mannen Vlaskamp als opvolgers Roodbaard kunnen lezen (13 jul 2009 en 28 aug 2009). Stichting Landschapsbeheer Friesland gaat een inventarisatie doen naar de resterende Vlaskamptuinen in Fryslân. Gerrit Vlaskamp (1834-1906) heeft zoxe2x80x99n 320 tuinen ontworpen, waarvan 290 in Fryslân.
Met de inventarisatie wil de stichting de huidige situatie van de landschapstuinen in beeld brengen. De verwachting is dat in Fryslân nog ongeveer tachtig plekken zijn waar tuinen van zijn hand (gedeeltelijk) aanwezig zijn. De inventarisatie wordt opgenomen in een boek en in een database op een website. Ook komt er een expositie over de tuinen in het Fries Museum.  JH

Over Tine Cool heeft Eric Blok in 1993 een hoofdstuk geschreven in zijn boek Jongere Tuinkunst 1900-1940, Amsterdam, [1993]. p. 103-118.

Een foto van de bustes in gips van links Tine en rechts Dientje, uit het boek Wij met ons vijven in Rome, p.118.
Het beeld van Tine is door Wilhelm Kumm in marmer gehakt.

Er zijn nu enkele toevoegingen te lezen, op de website van Thomas Cool, een achterkleinzoon van de kunstschilder en Tine’s vader met dezelfde naam.  Zie: Works by Tine Cool 1887-1944.
Hierop komen we ook de bekende foto van de initiatiefnemers tot oprichting van de BNT tegen, met staand links Tine Cool. Zij was volgens de lijst van de BNT uit 1923 toen nog geen lid of aspirant-lid van de BNT, maar werd hierop ‘medewerker’ genoemd. Waarschijnlijk werd hiermee bedoeld commissielid of notuliste.
Nieuw (niet gepubliceerd in Jongere Tuinkunst 1900-1940) zijn de volgende foto’s: 1895, in de tuin van villa Strohl-Fern in Rome; en anno 1900, 1923, 1925, 1933, met Tine, op onbekende locaties; en een foto van twee bustes van de dochters van Thomas Cool, Tine en haar oudere zusje Dien, gemaakt in 1893 in Rome; foto’s van enkele uitgaven van de boeken Bloemen-Mythen en Frank de plantenzoeker. Ook is een verwijzing te vinden naar de digitale publicatie van het boek Wij met ons vijven in Rome. Amsterdam, 1928.
Dit laatste boek heb ik nu zelf in bezit (eerste druk). Wie wil mag het lenen! Het is geïllustreerd met een foto van een schilderij van Thomas Cool (het interieur van het Pantheon), en met houtgravures van W. Heskes en enkele oude foto’s van Rome aan het eind van de 19de eeuw.

Het bekroonde boek van Tine Cool

Deel van de tekst in de Gooi- en Eemlander. www.rkd.nl

Tenslotte: In de Gooi- en Eemlander van 2 september 1944 stond een overlijdensbericht van Tine Cool. Hierin staat te lezen over haar artistieke nalatenschap (haar ontwerpen en tekeningen) die in bewaring is gegeven aan de tuinarchitecte mej. C. C. Voûte te Hilversum (zie hierboven). Een ander deel van haar nalatenschap is naar Tresoar, Fries Historisch en Letterkundig Centrum gegaan. Heeft iemand een idee waar de erfenis van Mej. Voûte gebleven kan zijn? Zij heeft onder andere de tuin van het Prins Bernhard Cultuurfond ontworpen (1928). Er zal aan die tuin sinds 1928 wel het een en ander veranderd zijn, maar de grondvorm is gebleven. Misschien is er van Voûte ergens in een archief nog wel meer te vinden en hopelijk zijn Tine’s ontwerpen daar dan bijgevoegd?  CO

[Prins Bernhard Cultuurfond betreft Herengracht 476 Amsterdam, zie Tuin aan de Herengracht]

Gisteren viel nr 2 van jaargang 2 van het blad Arcadië in m'n bus.
Een artikel wil ik eruit pikken: een update van Hein Krantz over waar een ieder van de Stichting PHB is ondergebracht. Halfweg dat artikel vraagt Hein zich af of de doelstelling van de minister wel gehaald wordt: vereenvoudiging en meer gemak voor de eigenaar. Zeker, van 3 naar 1 subsidieregeling is een vereenvoudiging, maar daar waar sprake was van 1 loket ziet de nieuwe in- of lees opdeling er even anders uit:
– het planbureau is ondergebracht in het opgerichte kennis- en adviescentrum Stichting In Arcadië. Een viertal mensen van het planbureau vindt hier met de nieuwe directeur Lilian Kusters onderdak.
– een tweetal mensen is overgegaan naar de opgerichte Groene Monumentenwacht die zich heeft aangesloten bij de Vereniging Monumentenwacht Nederland. De site www.groenemonumentenwacht.nl moet nog in de lucht gaan, maar er is al wel een eerste nieuwsbrief.
– hoveniers in de ploegen Friesland en Overijssel/NW Veluwe zijn overgegaan naar de firma Verhoeve Groen ; de ploeg Holland naar Hoek Hoveniers ; de ploeg Utrecht naar Copijn Realisatie ; de ploeg Gelderland naar Heijmans Sport en Groen ; en 2 hoveniers zijn als zzp-ers doorgegaan.

Graag voeg ik (JH) de volgende twee nog toe:
Behartiging aan de zijde van de particuliere (veelal stichtingen of andere rechtspersonen) historische buitenplaatsen zelf wordt gezocht door een zich verenigen binnen de Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen.
Tot slot bestaan de vrienden ook nog steeds: Stichting Vrienden Particuliere Historische Buitenplaatsen

uit de nieuwsbrief van Bibliotheek Wageningen UR:

De tentoonstelling toont een selectie van de mooiste en meest bijzonder geïllustreerde publicaties over bomen en bos van 1500 tot 1950. We zien hoe het denken over bomen en bos zich heeft ontwikkeld in de loop der eeuwen. Op oude prenten en kaarten zijn Nederlandse bossen afgebeeld. Met hulp van technieken zoals stereo- en luchtfotografie is bos bestudeerd. Bijzonder is een losbladige publicatie waarin van honderden bomen een flinterdun schijfje hout in een papieren velletje is gemonteerd.

Vanaf de Klassieke Oudheid zijn bomen vooral beschreven door artsen in kruidenboeken waarin het uitgangspunt de medicinale werking van gewassen is. In oude landbouwliteratuur wordt aandacht besteed aan het aanplanten en vermeerderen van bos. Al vanaf de Middeleeuwen is bos bedreigd door overmatige houtkap voor scheepsbouw en beweiding door vee. De belangstelling voor exotische bomen en hout wordt gevoed door de toevoer via overzeese contacten en handel. In de achttiende eeuw probeert men in Frankrijk en Duitsland het economisch bosbeheer op een hoger plan te tillen. Geïnspireerd door de landschapschilderkunst is er vooral in Engeland aandacht voor het vergroten van het xe2x80x98picturesquexe2x80x99 effect van (park)bossen. Rond 1800 verschijnen er encyclopedische overzichtswerken met gekleurde platen van alle bekende in- en uitheemse bomen. Aan het einde van de negentiende eeuw zien we dat de overheid steeds meer de rol gaat overnemen van particuliere landeigenaren in de aanleg van bossen op woeste gronden zoals zandverstuivingen. Onder invloed van Jac.P. Thijsse en anderen wordt de natuurbeleving van bos gemeengoed voor iedereen in de twintigste eeuw.

Detail met den nietige mensch aan den voet van gigantische boomen.