Veel boeken over historische tuinen, buitenplaatsen of Kennemerland kennen een afbeelding van de kaart ‘Gedeelte van Noort Kennemerlant’ uit Het Zegepralent Kennermerlant’ van M. Brouerius van Nidek met gravures van H. de Leth. Ik bedoel dan die smalle, langwerpige kaart met al die buitenplaatsen noordelijk van Haarlem (tot Bakkum). Ik kende hem enkel in zwart-wit en nu kwam ik, op zoek naar heel iets anders, er één in kleur tegen.

Veel boeken over historische tuinen, buitenplaatsen of Kennemerland kennen een afbeelding van de kaart ‘Gedeelte van Noort Kennemerlant’ uit Het Zegepralent Kennermerlant’ van M. Brouerius van Nidek met gravures van H. de Leth. Ik bedoel dan die smalle, langwerpige kaart met al die buitenplaatsen noordelijk van Haarlem (tot Bakkum). Ik kende hem enkel in zwart-wit en nu kwam ik, op zoek naar heel iets anders, er één in kleur tegen.

Geloof nooit dat er van een bepaald park geen afbeeldingen bestaan. Er is altijd wel wat. Ook in de grote, goed geordende archieven gaan soms onontdekte schatten schuil. Deze kaart van ’t Joppe van landmeter Adn. de Geus, louwmaand 1810 zat als los inlegvelletje gevouwen in het maatboek verpondingen, Gorssel nr 13, Gelders Archief.

Maatboeken voor de verpondingen zijn een voorloper van het kadaster. De Maatboeken tekenen de percelen één voor één op, dus zonder onderlinge samenhang. Das vervelend, want je moet dan een hele boel aan elkaar gaan knutselen. Maar Adriaan de Geus was een overenthousiast type, en hij ging verder dan hij voor de opmeting van de losse percelen moest doen. Hij maakte op een los vel een hele overzichtskaart van ’t Joppe, en vouwde die in het boek. Buitengewoon plezierig was ook dat De Geus ook nog eens de kronkelpaadjes binnen de net vergraven gracht op de kaart zette.

De inkleuring met kleurpotlood is door mij gedaan: lichtgroen=bos, geel=bouwland, donkergroen=weiland

In Gelderland zijn in het GA relatief veel prekadastrale kaarten en maatboeken bewaard. Ik herinner me, dat er meer maatboeken in Oost-Gelderland waren, waarin nog meer van zulke losse vellen met details van landgoederen en parken zaten. Als iemand eens een leuk onderzoek naar onbekende primaire bronnen wil doen?

Voor Carla>:
Slangenburg 1774, Gelders Archief, Alg Verz 697, detail

tot dusver heb ik nog niet kunnen vinden welk kasteel dit is.

Plaatjes kijken.

In de loop der tijden ben ik op veel plekken in archieven geweest met mijn camera. Ook op plekken waar geen gemakkelijke vrije toegang is. Ik denk dus dat ik een boel plaatjes heb die weinigen kennen. Ik wil wel eens proberen of deze weblog een goeie manier is om zulke afbeeldingen te publiceren. Ik maak er raadseltjes van: wie kent dit plaatje. Niet om uw kennis te testen, of om een wedstrijd te organiseren, maar om een discussie op gang te brengen waarin nieuwe gezichtspunten boven water kunnen komen.

Hier komt de eerste:

In 1998 was ik opnames aan het maken van de prenten van Beekhuizen in de topografische collectie van de Arnhemse Musea. Ruud Borman, de toenmalige conservator, zag met welk onderwerp ik bezig was, en kwam met een boek aanlopen, dat, naar hij zei, niet in de catalogus was opgenomen. Het betrof een album met afbeeldingen van van alles langs de Veluwezoom aan beide kanten van Arnhem, meen ik. Het zou gemaakt zijn door een Duitse kunstenaar die hier een zomer had doorgebracht omstreeks 1790. Er staat van alles in. Kastelen, parken, watervallen, dorpsgezichten. Ik heb er toen een paar van gefotografeerd, en daar zijn er ook nog van mislukt. Maar deze niet.

Uit dezelfde serie van de Duitse kunstenaar:
Middachten van voor 1795