Uit Gids voor Zeist [ca. 1905]  Bron: delpher.nl/nl/boeken

Voor oude gedigitaliseerde kranten kijk ik nogal eens op www.delpher.nl/nl/kranten. Maar Delpher omvat meer, ook ‘eigen’ boeken (Boeken basis, naast die in Google books), tijdschriften en radiobulletins zijn onderdeel. Eigenlijk te lang niet meer onder Boeken basis gekeken, recent weer eens en ik ‘struikelde’ over Gidsen uit de eerste twee decennia van de vorige eeuw. Veelal uitgebracht door plaatselijke of regionale VVV’s e.d. Daar staan naast beschrijvingen en geregeld foto’s vaak ook advertenties in. Mooi tijdbeeld geven deze advertenties. En, ook heel leuk, tuinarchitecten en kwekerijen e.d. kom je ook tegen. In deze weblog een aantal voorbeelden.
Jan Holwerda

Uit Gids tot bevordering der vestiging in de gemeente Rheden 1923  Bron: delpher.nl/nl/boeken

Uit Gids voor Bussum en Naarden [ca. 1900]  Bron: delpher.nl/nl/boeken

Uit Gids voor Arnhem en omstreken [ca.1907]  Bron: delpher.nl/nl/boeken

Uit Gids voor Bergen en Bergen aan Zee 1914  Bron: delpher.nl/nl/boeken

Van Er stond een vrouw in de tuin als project en aankomende publicatie hadden we al langer weet en zelfs een inkijkje gehad, in ons Cascade bulletin 15 (2006) nr. 2, het artikel Tuinkunst tijdens de opstand.
Nu is het bijna zo ver, 1 april 2016 (of toch 15 maart) komt het als boek en e-pup uit.

Van de website van De Hef publishers:
Hoewel er in het buitenland al publicaties over dit onderwerp verschenen, waren er in het Nederlandse cultuurgebied nog tal van vrouwen wier rol, levensgeschiedenis en werk de moeite waard waren om te onderzoeken. Steeds duidelijker bleek dat de kunsthistorici zich te lang hebben beperkt tot onderzoek naar de tuinontwerper, de opdrachtgever en de gesigneerde plattegrond: een ‘Bermuda-driehoek’ waarin de positie van de vrouw verdween. Maar door het lezen en bestuderen van talloze brieven en dagboeken en door het afnemen van interviews kon er wel een beeld worden gevormd van wat haar rol was en vooral van wat haar bezighield. Zo werd het schrijven van dit boek een zoektocht naar het antwoord op de vraag wat vrouwen op hun specifieke  stukje aarde hebben gezocht en wat zij er tot op de dag van vandaag hebben gevonden. Daarbij was het belangrijk aandacht te besteden aan het steeds veranderende begrip ‘natuur’ en parallel daaraan de opvatting over de ‘vrouwelijke natuur’. Het boek eindigt met de vraag of tuinieren nog past in het moderne leven of dat juist in tijden van stress en crisis het bewerken van een eigen stukje grond uitkomst biedt.
Er stond een vrouw in de tuin laat zich lezen als de geschiedenis van de Nederlandse vrouw vanuit het perspectief van de tuingeschiedenis, maar is evengoed een reis door de Nederlandse tuinhistorie waarbij de vrouw als gids is gekozen.

De rodelbaan aan de Pinkenbergseweg te Veld. Bron: www.velpschecourant.nl

Dit jaar wordt het niets meer, wintersporten in het park of op de buitenplaats. Schaatsen op de vijver rond het kasteel, sleetje trekken door het park of sneeuwbollen van de helling rollen tot een sneeuwpop. Bij het huidige ‘winterse’ weer bijna niet meer voorstelbaar.
Een andere wintersport was rodelen. De buitenplaats Rhederoord bij De Steeg kende een rodelbaan (het traject is nog steeds terug te vinden) en aan de Pinkenbergseweg te Velp was er ook een. Over de eerste is vrijwel niets bekend, over de laatste is meer te lezen; in oude kranten en op www.velpschecourant.nl.

Leeuwarder nieuwsblad 12 december 1925

Hoe verder zonder watwaswaar. Dat kan met een vraagteken, met een uitroepteken of gewoon een punt. Eerder was er al het bericht Kadastraal materiaal 1811-1832 in beeldbank RCE, zie hier. Daarmee heb je dan wel de verzamelplans (1.294), minuutplans (15.684) en OAT (143.323), maar waar vind ik vervanging voor de rest?

Daar zijn weer oplossingen voor, soms mooier dan watwaswaar, altijd lastiger (want niet meer onder een punt); ’t mot maar.

Ik kijk alleen even naar het kaartmateriaal…
– veldminuten ca. 1850, bron is Nationaal Archief
watwaswaar heeft er 380
56 zijn er te vinden in de Kaartencollectie NA
– dan zijn er de nettekeningen 1830-1850, bron is Kadaster
te vinden op arcgis
– navolgende (militaire) topografische kaarten, bron is Kadaster
deze zijn te vinden in topotijdreis, zie ook eerdere bericht.

Aanvullingen welkom. Gemakkelijker moet kunnen, mooier dus ook.
Jan Holwerda

Verzamelplan Rozendaal Gelderland  in beeldbank RCE.

Eind november kwam het officiële bericht, watwaswaar gaat uit de lucht en het kadastrale materiaal gaat over naar de beeldbank van de RCE, zie hier. Vandaag zie ik het materiaal inderdaad in de beeldbank: beeldbank.cultureelerfgoed.nl.
Zoek met woorden als kadastrale of verzamelplans of minuutplans of OAT.

Er zijn:
verzamelplans 1.294
minuutplans 15.684
OAT 143.323

Het zoeken van de juiste kaart is wat omslachtiger. Een werkwijze is bijvoorbeeld deze:
– zoek met de woorden verzamelplans plaatsnaam (inderdaad meervoud verzamelplans en de plaatsnaam is de toemalige kadastrale gemeente)
– klik op het gevonden verzamelplan
– een nieuw scherm wordt geopend
– zoek op de kaart naar van toepassing zijnde Sectie letter en Blad nummer
– links staat onder Verder zoeken onder andere minuutplans en oorspronkelijk aanwijzende tafels
– klik op minuutplans
– ga met muis over bladen tot goede Sectie en Blad gevonden zijn
– klik op betreffende minuutplan

Lekker zijn full screen en kantelen van kaarten.
Maar alle topografische kaarten mis je.
Download lijkt heel wat, want het betreft de gehele kaart, maar is slechts 800 pixels aan langste zijde. Dusse inzoomen vervaagt snel. Aankopen kan wel (5 euro/kaart).
Jan Holwerda

Minuutplan Rozendaal, Gelderland, sectie C, blad 01 in beeldbank RCE.

Full screen minuutplan Rozendaal, Gelderland, sectie C, blad 01 in beeldbank RCE.

   
De Rots van Gunterstein (Breukelen) Bron: www.rhcvechtenvenen.nl

Als een break, even tussendoor, ’tentoonstellingen’ met mooi historisch materiaal ‘bezoeken’. Dat kan bij RHC Vecht en Venen, via leuke, korte online tentoonstellingen. Ga naar de pagina Tentoonstellingen, muis op het woord Tentoonstellingen in de horizontale menubalk en een rijtje tentoonstellingen wordt gepresenteerd…

Uit de bij de bovenstaande afbeeldingen begeleidende tekst: … het tuinhuisje ‘de Rots’, dat in de landschappelijke aanleg van het park van Gunterstein uit 1849 geplaatst werd. Dit huisje uit 1793 was een combinatie van een speelhuisje en een kluizenaarsgrot, met aan een kant op een houten paneel geschilderde rotsblokken met spitsboogvensters en aan de andere kant de façade van een oud Hollands huisje. … In 1970 werden de restanten wegens instortingsgevaar afgebroken. Veel van het materiaal van de ‘namaakruïne’ is bewaard gebleven en wacht nu op restauratie.

Vijverpartij op Mariëndaal (Arnhem/Oosterbeek) Bron: www.heemkunderenkum.nl
Grote weergave

Hierboven een foto die ik tegenkwam op de website van Stichting voor Heemkunde in de gemeente Renkum. Van een vijverpartij op Mariëndaal, op de grens van Arnhem en Oosterbeek. Een vijver met een eendenhuisje rechtsvoor en een bruggetjes en mensen in de achtergrond. Maar wat staan daar nou voor ‘sierzuiltjes’ voor het bruggetjes, aan de oever?
Jan Holwerda

Aanleiding is de digitale versie van L.A. Springer, De oud-Hollandsche tuinkunst (overdruk uit Eigen Haard), Haarlem 1889 ; klik hier voor PDF. Gewoon, leuk voor de heb. Ik had al een PDF van zijn door WUR Spec Coll gescande Bibliographisch overzicht en vond gisteren nog een veilingcatalogus.

In 1898 kwam Leonard A. Springer in Tijdschrift voor tuinbouw al met ‘Een overzicht der literatuur der Tuinkunst’. Dit was de basis voor zijn in 1936 verschenen L.A. Springer, Bibliographisch overzicht van geschriften, boek- en plaatwerken op het gebied der tuinkunst, Wageningen 1936 ; klik hier voor PDF. Met bij veel werken een korte beschrijving en/of een duidelijke mening.

Leonard Antonij Springer overleed op 28 september 1940. In 1936 had Springer al veel tekeningen, prenten en documentatiemateriaal aan de Landbouwhogeschool geschonken en na de dood van Springer mocht de bibliothecaris van de Landbouwhogeschool boeken uitzoeken die hij voor de bibliotheek belangrijk achtte (Over de Springer collectie schreef Carla O. in Caert-thresoor 1 (1982) nr 1, klik hier voor PDF).

En dan vindt op 18 juni 1941 de veiling van de rest van zijn collectie plaats, de catalogus geeft een overzicht: Nederland: kaarten, stads en dorpsgezichten, kasteelen, buitenplaatsen ; teekeningen en prenten uit de 17e – 19e eeuw o.a. door: C. Bisschop, … ; afkomstig van wijlen den heer Leonard A. Springer, Tuinarchitect, Haarlem en het eerste gedeelte van een Haagsche verzameling ; publieke verkoop: 18 Juni 1941 ; klik hier voor PDF. Hier staan ook weer leuk dingen in. Kijk zelf maar eens of je iets van gading kunt vinden, helaas is alles al ‘weg’.
Jan Holwerda

Oeps, onze online verjaardag vergeten. 6 dec 2005 zijn we begonnen met een berichtje betreffende het Logo Tuinhistorisch Genootschap Cascade, zie hier. Nu zijn we 10 jaar verder.