Gisteren was er het bericht over de schoolplaten, en de belofte onder de kreet ‘de originelen’. Hier dan de vier ‘originelen’ die gebruikt zullen zijn als inspiratiebron, of zo u wilt bron voor de kopie, voor de laatste vier schoolplaten als in het eerdere bericht.
Jan Holwerda

Een de schoonste gesigten ‘t vermaarde Perk van Sorgvliet. ca. 1690, Johannes van den Aveele

Petersburg, de lustplaets van de wel ed gestrenge heer Christoffel van Brands … veelmaelen door syne en heare Keyserlyke en Czaersche Majesteiten besogt (1718-1719), D. Stoopendaal

Petersburg’s Gesigt van het huis over de groote vijver, naar agteren (1718-1719), D. Stoopendaal.  Bron: www.hetutrechtsarchief.nl

Elsenburg (1719), door of naar D. Stoopendaal
Bron: www.hetutrechtsarchief.nl

De tuin – Le jardin ( The Garden ), platenserie voor het aanschouwingsonderwijs (ca. 1915), illustrator Josef Hoevenaar  Bron: www.boekned.nl

Wim Meulenkamp stuurde me een linkje met bovenstaande prachtige schoolplaat. Schoolplaten en tuinkunst, dan denk je aan die twee met het bezoek door Czaar Peter de Groote aan een buitenplaats aan de Vecht (Petersburg, Nigtevecht) of die van een [andere] buitenplaats aan de Vecht (Elsenburg, Maarssen) of die getiteld ‘Buitenplaats met een tuin in de 18e eeuw’ (Zorgvliet, Den Haag). Maar die Wim stuurde kende ik nog niet. Na wat verder zoeken blijkt het een schoolplaat uit ca. 1915 te zijn, onderdeel van een herziene serie van de illustrator Josef Hoevenaar. En het origineel werd ook gevonden, in de serie van Hendrik Jan van Lummel (1ste druk 1862, 2de druk 1870).
50 Jaar ligt er tussen beide platen, zoek de 10 verschillen…

Daar onder ook nog even de vier andere schoolplaten… (morgen ‘de originelen’).
Nog veel meer schoolplaten bekijken? Klik hier.
Jan Holwerda

Plantenrijk No 8 Tuin (1862), H.J. van Lummel
Bron: www.collectiontrade.nl

Buitenplaats met een tuin in de 18e eeuw (1896), G.J. Slijthoff
Bron: www.collectiontrade.nl

Czaar Peter de Groote bezoekt een buitenplaats aan de Vecht, 1717. (Gezicht op het huis en de rivier)  (1925), N. van der Waaij  Bron: www.collectiontrade.nl

Czaar Peter de Groote bezoekt een buitenplaats aan de Vecht, 1717. (Gezicht op den tuin en de waterwerken) (1925), N. van der Waaij  Bron: www.collectiontrade.nl

Een buitenplaats aan de Vecht, 1717 (1956), J.H. Isings Jr.
Bron: www.collectiontrade.nl

Cascadegezelschap in park van kasteel Linschoten  Foto: Niek Ravensbergen

Afgelopen vrijdagmiddag vond de activiteit Studie op Locatie (SOL) op Landgoed Linschoten plaats. Een verslag zal ongetwijfeld nog volgen, de foto´s zijn nu al ter beschikking gesteld. Ook deze keer gemaakt door Niek Ravensbergen. Hier te zien.

De berceau, recente aanplant en een aantal resterende oude doorgeschoten ‘berceau-beuken’.  Foto: Niek Ravensbergen

Zaterdag 12 april 2014 zal de 19de Ronde Tafel Conferentie van Cascade plaatsvinden. In Café-Restaurant Cunera te Rhenen, boven het NS-station. Aanvang: 10.30 uur, einde ca. 16.00 uur.

De tot nu toe aangemelde onderwerpen zijn:

– Tamarah Karsemeijer, ‘Een wijngaard op Hoog Beek en Royen’. Van uitlaatveldje naar wijngaard op de locatie van de voormalige moestuin van een buitenplaats te Zeist.

– Anne Wolff, ‘Zeker weten? Over aannames en feiten in het tuinhistorisch onderzoek’.

– Jorn Copijn, ‘Stromend water in het park. Hoe houd je levend water in een park?’ onder andere over zijn projecten in het Hydepark, Aardenburg en het Wilhelminapark in Utrecht.

– Martin van den Broeke, ‘De buitenplaatsen van Noordgouwe’.

Opgave: graag vóór 28 maart, het liefst per email aan administratie@cascade1987.nl; of anders per post naar Administratie Cascade, postbus 67, 4850 AB Ulvenhout. Kosten: € 19.50 voor deelname inclusief eenvoudige lunch en koffie/thee; € 6,= voor deelname exclusief lunch. Voor introducés € 23,50 resp. € 9,=. Rekeningnummer NL87INGB0003787274 t.n.v. Cascade, Ulvenhout.

Zijn er kwesties die u aan wilt snijden tijdens de komende Ronde Tafel conferentie? Meldt dit dan tijdig aan Leo den Dulk, via cascade@cantua.nl, telefonisch 023-5458505 of via de post: L.D. den Dulk, Bakenessergracht 71-C, 2011 JT Haarlem.
Zie ook de uitnodiging, PDF. Vóór 12 april krijgt u nog bericht over het definitieve programma.

Neogotisch tuinhuis te Zeist, ca. 1895.  Bron: Geheugen van Zeist.

Al googelend dook bovenstaande foto op. Ooit stond het neogotische tuinhuis enige jaren op de overplaats van de kleine buitenplaats Middenhoeve aan de Slotlaan te Zeist, de latere tuin van de familie Walkart. In 1904 verwierf de gemeente Zeist deze gronden en kwam hier het Walkartpark tot stand. Het neogotisch tuinhuis was toen al verhuisd. De zwerftocht van het kinderhuisje, speelhuisje of folly is na te lezen in een korte beschrijving van Pierre Rhoen, de archivaris van de gemeente Zeist; zie hier.

Het neogotisch tuinhuis, ca. 2000.  Bron: Geheugen van Zeist.

De eerste afbeelding zal een uitsnede uit deze foto zijn, de tuin van de familie Walkart.  Bron: Utrechts archief.

Bij een vondst als deze, moet je Wim M. toch even mailen. En dat leidde tot de navolgende voorbeelden die ook al eerder op de weblog naar voren kwamen, maar hier met de bovenstaande een mooi rijtje maken.
En daar waar een kinderspeelhuisje opduikt moet Christine Sinninghe Damsté ook een seintje krijgen; zie kinderspeelhuizen.wordpress.com.
Jan Holwerda

Neogotisch tuinhuis op Elswout (2012).  Foto: Jan Holwerda

Tuinhuis op het terrein van Huize Harmelen (2005).  Foto: Carla Oldenburger.

Uitsnede uit een presentatietekening van J.D. Zocher jr.  Bron: Het Nieuwe Instituut.

In 2014 neemt de Nederlandse Kastelenstichting afscheid van het kantoor aan de Markt in Wijk bij Duurstede vanwege een verhuizing naar een nieuwe locatie in dezelfde plaats.
De NKS organiseert samen met de Stichting Utrechtse Kastelen op vrijdag 4 april een passend afscheid van het kantoor van de NKS, het karakteristieke 17de-eeuwse stadhuis van Wijk, in de vorm van een studiemiddag. Naast het feit dat deze bijeenkomst het laatste NKS-evenement op deze locatie is, is het ook een blijk van intensievere samenwerking tussen de NKS en de SUK.

Het programma van de studiemiddag, waarbij verschillende sprekers hun onderzoek presenteren, staat in het teken van recent onderzoek naar Utrechtse kastelen en buitenplaatsen. Na afloop is er tijdens een drankje de mogelijkheid om na te praten over de lezingen en met elkaar in discussie te gaan.
13.30 uur Welkom door het bestuur van de Nederlandse Kastelenstichting
13.40 uur Onderzoek naar kastelen en buitenplaatsen in de provincie Utrecht, korte Inleiding
13.45 uur Taco Hermans, Het woontorenonderzoek in de provincie Utrecht
14.15 uur Jan van Doesburg, Archeologisch onderzoek van kasteelplaatsen en materiële cultuur in Zuidoost-Utrecht
14.45 uur Wendy Landewe, Het Nederlandse Kastelenlexicon en de provincie Utrecht, kort bericht
14.55 uur Pauze
15.15 uur Fred Vogelzang, Buitenplaatsen in de provincie Utrecht in de Gouden Eeuw
15.45 uur Iris Koppert, De locatiekeuze van de buitenplaats in het bijzonder in de provincie Utrecht
16.15 uur Eloy Koldeweij, Nieuw interieurhistorisch onderzoek in Oud-Amelisweerd
16.45 uur Korte presentatie door het bestuur van de Stichting Utrechtse Kastelen
16.55 uur Afsluiting en borrel.

Locatie: Nederlandse Kastelenstichting, Oude Stadhuis, Markt 24, 3961 BC Wijk bij Duurstede
Kosten: De kosten bedragen 17,50 Euro p.p. Koffie/thee in de pauze en borrel na afloop zijn bij de prijs inbegrepen.
Aanmelden: Aanmelden kan door het sturen van een e-mail aan de Nederlandse Kastelenstichting (info@kastelen.nl). Deelname aan de studiemiddag geschiedt op volgorde van inschrijving. Er zijn slechts 55 plaatsen beschikbaar!

Grand Canal van De Schaffelaar (2010, Barneveld)  Foto: Henk van der Eijk.

Naar aanleiding van voorgaand Grand Canal bericht stuurde Henk vdE een mail. Hij noemde De Schaffelaar dat naar hij meende een lang vrijwel dichtgegroeid Grand Canal bezit. Inderdaad, nou je het schrijft, ook daar ligt een Grand Canal. Dit is overigens gedurende de parkrestauratie van 2004-2005 weer opgeschoond en watervoerend gemaakt. De mail maakte dat ik nog even wat langer nadacht, het monumentenregister checkte en met een aangevulde lijst en nieuwe ‘aanvoerder’ kom (de lengtes opnieuw met een zekere onnauwkeurigheid):

Geerestein (Woudenberg) 930 m. (met doorsnijding door bosweg)
Kasteel Renswoude (Renswoude) 710 m.
Dukenburg (Nijmegen) 630 m. (tegenwoordig doorbroken)
Kleef 600 m. (ten tijde van Johan Maurits van Nassau-Siegen aangelegd)
Kasteel Middachten (De Steeg) 570 m. (de Paardengracht)
Oranjewoud (Oranjewoud ) 570 m. (tot aan het museum)
De Schaffelaar (Barneveld) 565 m.
Huis te Linschoten (Linchoten) 530 m.
Het Laar (Ommen) 500 m. (recent hersteld)
Kasteel De Haar (Haarzuilens) 430 m.
Heremastate (Joure) 335 m.
De Wildenborgh (Vorden) 260 m.
’t Huys te Warmont (Warmond) 190 m.

En in de categorie klein(er), maar fijn:
Kasteel Wolfrath (Holtum) 115 m.
Kasteel Amerongen (Amerongen) 110 m.
Mon Plaisir (Noordgouwe) 105 m.
Oud-Poelgeest (Oegstgeest) 100 m.
Ter Wadding (Voorschoten) 90 m.
Borg Welgelegen (Sappemeer) 2x 35 m.
Oldengaerde (Dwingeloo) 70 m.
Overcingel (Assen) 60 m.
Wallsteijn (Achtmaal) 50 m.

Je zou ook nog de categorie vergraven kunnen opvoeren, vast de grootste categorie.
Jan Holwerda

Grand Canal Geerestein (2010, Woudenberg)  Foto’s: Jan Holwerda.
Vanaf de doorsnijdende bosweg, naar het oosten (links) tot het hoofdhuis, naar het westen (rechts) tot de Woudenbergse Grift.

Onze eigen Cascade nieuwsbrief valt binnenkort weer bij u in de mailbox (zo niet, dan even aanmelden). De weken voor zo’n moment kijk ik vaak ook even ‘rond’, op internet en in m’n eigen mailbox, naar nieuwsbrieven van anderen. Even zien wat ik zelf binnenkrijg, wat anderen brengen, hoe ze het doen e.d. De meeste nieuwsbrieven die ik ontvang zijn behoorlijk specifiek, van een bepaalde organisatie, stichting, buitenplaats, tuin en meer.
Een die veel breder is, wekelijks verschijnt, maar snel te doorlopen is, is de Erfgoedstem nieuwsbrief. Met ook groene onderwerpen, maar m.n. ook andere erfgoedberichten. Om even aan die andere werelden te ruiken, om je blik te verruimen, elders inspiratie op te doen enz.

Luchtwachttoren tussen Mariahoop en Posterholt.

In de nieuwsbrief van afgelopen week stond een link naar een bericht over de luchtwachttoren op de grens tussen Mariahoop en Posterholt (Limburg). Het fenomeen kende ik, maar zo’n bericht geeft even wat meer achtergrond. En maakt nieuwsgierig: 19? Eens zien waar nog meer, vond Luchtwachttorens in Nederland. Hmm, daar tel ik 21. En voor je het weet wordt je gepakt door een onderwerp en ben je een uur verder 🙂

Gewoon aanmelden voor de gratis Erfgoedstem nieuwsbrief (voorbeelden) en zelf krenten pikken.  JH