De Planten- en Vogeltuin te Arnhem (ca. 1885)
De functie pluimgraaf kom je wel tegen in oude stukken betreffende buitenplaatsen en in oude advertenties. De pluimgraaf was verantwoordelijk voor de beesten, m.n. het gevogelte, op de buitenplaats. Daar waar een grote menagerie was was menigmaal ook een pluimgraaf. Net als voor de tuinman / hovenier kwam er eind 19e eeuw blijkbaar ook een opleiding voor pluimgraaf.
Schuin tegenover Bronbeek (Arnhem) werd op 5 mei 1883 de Planten- en Vogeltuin met hotel met grote concertzaal geopend. Voor het ontwerp van de tuin was de tuinarchitect Dirk Wattez (1833-1906) uit Bussum verantwoordelijk. Hij ontwierp op een golvend terrein schilderachtig gebogen vijverpartijen met rustieke bruggetjes, meerdere volières en kleurige in ovalen geplante heester- en boomgroepen. De exploitatielasten bleken uiteindelijk te hoog en eind mei 1893 werd tot liquidatie overgegaan (tegenwoordig staat op dit terrein het verpleeghuis en reactiveringscentrum Regina Pacis).
Ontwerp Plant- en Vogeltuin te Arnhem (1883), Dirk Wattez.
Terug naar de pluimgraaf. Eén van de doelstellingen van de NV was ‘het verspreiden en bevorderen van de kennis van planten en vogels’. In dat kader moet denkbaar een krantenbericht worden gelezen. De kranten november 1886 schreven over het plan van de directie van de Planten- en Vogeltuin te Arnhem ‘om, bij genoegzame deelneming, een school op te richten tot practische opleiding voor tuinman en pluimgraaf, zoo mogelijk als vervolg èn in aansluiting op de meer theoretische tuinbouwscholen „Linnaeus” en „Generaal van Swieten” en daar het tot dusverre in ons land aan een gelegenheid ontbreekt, waar latere tuinlieden voor groote buitenplaatsen zich practisch kunnen bekwamen in de verzorging der meestal aan hunne zorgen toevertrouwd wordende hoenders en ander pluimvee,-zou dit plan in een bestaande behoefte kunne» voorzien‘.
En warempel in de Het nieuws van den dag van 2 januari 1887 werd met de opleiding geadverteerd, zie hier onder.
Jan Holwerda
… practische opleiding van tuinman en pluimgraaf